فیلیز بوداک: نابێت عێراق ببێتە هاوکار لە پلانە قێزەونکاندا

فیلیز بوداک، هاوسەرۆکی ئەنجومەنی گەلی کامپی مەخموور، کاردانەوەی بەرامبەر بە هاوکاری حکومەتی عێراق، پەدەکە لەگەڵ دەوڵەتی تورکیا نیشانداو وتی: نابێت عێراق هاوبەش بێت لە پلانە پیسەکان، هەروەها داوای زیادکردنی تێکۆشان و شەڕی گەلی شۆڕشگێڕی لە دژی هێرشەکان کرد.

نوپەلدا دەنیز

 

مەخموور - دەوڵەتی تورک ساڵانێکە بە هاوکاری لەگەڵ پەدەکە سیاسەتی جینۆساید دژی گەلی کورد بەڕێوە دەبات و هەوڵی داگیرکردنی خاکی باشووری کوردستان و عێراق دەدات، ڕۆژی ١٥ی ئابی ٢٠٢٤ لە ئەنقەرە کۆبوونەوەیەک لە نێوان حکومەتی عێراق و پەدەکەو دەوڵەتی تورکیا بەڕێوەچوو، لەم کۆبوونەوەدا بە هاوکاریی پەدەکە، "رێککەوتننامەی ئەمنی" لە نێوان حکومەتی عێراق و دەوڵەتی تورکیا واژۆ کرا، دوای واژۆکردنی ئەم ڕێککەوتنە، هێرش و لەشکرکێشییەکان بۆ سەر باشووری کوردستان زیاتر بوون.

 

گەلی کامپی پەنابەرانی شەهید ڕۆستەم جودی "مەخموور" ساڵانێکە لەلایەن دەوڵەتی تورکەوە بە هاوکاری پەدەکە تووشی هەموو جۆرە هێرشێک بوون، کامپی مەخموور لە ماوەی یەک هەفتەدا دوو جار لە نێوان ١٠ی ئەیلوول بۆ ١٦ی ئەیلوولدا کەوتە بەر هێرشی ئاسمانی دەوڵەتی تورکیا.

 

 فیلیز بوداک، هاوسەرۆکی ئەنجومەنی گەلی کامپی پەنابەرانی شەهید ڕۆستەم جودی "مەخموور" ، سەبارەت بە هاوکاریی حکومەتی عێراق و پەدەکە و دەوڵەتی تورکیا و هێرشەکانی دەوڵەتی تورک بۆ سەرکامپی مەخموور بۆ دەزگاکەمان قسەی کرد .

 

"هێزە هەژموونەکان بە پێکهێنانی چەتەکان شەڕی بە وەکالەتیان دەستپێکرد"

فیلیز بوداک لەسەرەتای قسەکانیدا باسی لەوەکرد، پرۆسەی شەڕی جیهانی سێیەم بە شێوەیەکی جیاواز لەگەڵ شەڕی جیهانی یەکەم و دووەم مامەڵەی لەگەڵ دەکرێت و وتی: ئەو پرۆسەیەی ئێمە تێیدا دەژین، پرۆسەی شەڕی جیهانی سێیەمه، ڕێبەر لە ساڵانی نەوەدەکان ئاماژەی بەوەدا کە جەنگی جیهانی سێیەم لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەردەوامە و تا ئەمڕۆش ئەم شەڕە بەردەوامە، هێزە هەژموونیەکان بە پێکهێنانی چەتەکان شەڕی بە وەکالەتیان دەستپێکرد و بە پێکهێنانی ئەو چەتانەی دەیانەوێت نەتەوە-دەوڵەت لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست پەرەپێبدەن، دوای هاتنی هاوپەیمانی لۆزان پڕۆژەیەکی نوێ جێبەجێ بکەن، ئەوەی بتوانێت دژی ئەمە بوەستێت، هەنگاوی شەڕی گەلی شۆڕشگێڕە و ئەوەی ئەم هەنگاوەی بونیادنا و پێشەنگایەتی کرد، ڕێبەر ئاپۆ و تەڤگەری ئازادیی کوردستانە، هەر بۆیە ئەم شەڕە دژی کوردستان و تەڤگەری ئازادیی کوردستان بەڕێوەدەبەن، لە ساڵانی سەرەتای ئەم شەڕەدا،ڕێبەر ئاپۆ لە ئەنجامی پیلانگێڕیی ١٥ی شوباتدا بە دیل گیرا، ئامانج لێی لەناوبردنی ڕێبەر ئاپۆ و تەڤگەری ئازادی و گەلی کورد بوو.

 

"ڕێککەوتنی ئەنقەرە و بەغدا ڕێکەوت نییە، مێژووی گەلی کورد کرایە ئامانج"

فیلیز بوداک جەختی لە هاوکاری حکومەتی عێراق و پەدەکەو دەوڵەتی تورکیا کردەوە و وتی: کاتێک تەماشای هێرشەکانی سەر ناوچەکانی پاراستنی مەدیا و مەخموور و شەنگال و ڕۆژئاوای کوردستان و گۆشەگیری لە سەر ڕێبەر ئاپۆ دەکەین، دەیبنین کە لەیەک ناوەندەوە ئەنجام دەدرێت، لە ئەنجامدا ڕێککەوتنەکان واژۆ دەکرێن، هەروەها ڕێککەوتنی تشرینی یەکەم لەسەر شەنگال پەیوەندی بەمەوە هەیە، لە ساڵی٢٠١٧ەوە هێرش بۆ سەر مەخموور کراوە و بەکارهێنانی چەکی کیمیایی لە ناوچەکانی پاراستنی مەدیا بەشێکە لەم پلانە، بەکارهێنانی چەکی کیمیایی لە جیهاندا قەدەغەیە، بەڵام بێدەنگی هەیە بەرامبەر بە بەکارهێنانی چەکی کیمیایی لە کوردستاندا، ئەوان دەیانەوێت گەلی کورد خاوەنی ستاتوس نەبێت، بۆیە زۆرێک لەڕێککەوتنەکان واژۆ کران، لەم دواییانەشدا لە ١٥ی ئابی ٢٠٢٤ ڕێککەوتنێک لە نێوان ئەنقەرە و بەغدا واژۆ کرا. چونکە ١٥ی ئاب سەرەتای شەڕی گەلی شۆڕشگێڕییە لە کوردستان، ڕێککەوتنی ئەنقەرە و بەغداڕێکەوت نییە، مێژووی گەلی کورد کرایە ئامانج، چونکە ئەوان باش دەزانن شەڕی گەلی شۆڕشگێڕی دەتوانێت پێش بە جەنگی جیهانی سێیەم بگرێت، بۆیە١٥ی ئاب بە تایبەتی هەڵبژێردراوە.

 

"دوای ڕێککەوتنەکە ڕۆژنامەنووسان کرانە ئامانج"

فیلیز بوداک، لە درێژەی قسەکانیدا ئاماژەی بەوەدا کە دەوڵەتی ئاکەپە-مەهەپە دەیەوێت سنوورەکانی میساقی میللی بە تەواوی جێبەجێ بکات و وتی: دەوڵەتی ئاکەپە-مەهەپە دەیەوێت سنوورەکانی میساقی میللی کە خەونی عوسمانییەکی نوێیە بە تەواوەتی جێبەجێ بکات، هەبۆیە دەیەوێت شەڕێکی گشتی دژی تەڤگەری ئازادیی کوردستان و گەلی کورد دەستپێبکات و سوود لە هەموو دەرفەتەکانی وەربگرێت، دەوڵەتی تورکیا دەیەوێت هاوپەیمانییەکانی خۆی بونیاد بنێت و تا ڕادەیەک ئەمەی بەدەستهێناوە، حکومەتی عێراق تا ڕادەیەک چووەتە ناو ئەم ڕێککەوتنە، ڕێککەوتنی بەغدا و ئەنقەرە دەریدەخات کە هەموو هێرشەکانی دژی تەڤگەری ئازادیی کوردستان و گەلی کورد و ئازادیخوازانی هەرێمی باشووری کوردستان و عێراق ڕەوایەتی دەدات، دوای هاوپەیمانییەکە ڕۆژنامەنووس، خێزان و منداڵان کراونەتە ئامانج و کوژراون.

 

"ئامانجی سەرەکی بڵاوکردنەوەی مەخموورە"

فیلیز بوداک ئاماژەی بەوەشکرد، هێرشەکانی دەوڵەتی تورکیا بۆ سەر مەخموور دەرئەنجامی ڕێککەوتنی بەغدا و ئەنقەرەیەو لە درێژەی قسەکانیدا وتی: لە ماوەی هەفتەیەکدا ماڵ و باخی ئەو خێزانانە بە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان و بە چەک کرانە ئامانج، لە بەرامبەر ئەم هێرشانەدا بێدەنگی و بێهەڵوێستییەکی گەورە هەیە، ئامانجی سەرەکییان بڵاوەپێکردنی مەخموورە، لە سەر هەپەگە-یەژا ستارهێرش هەیە، بەڵام لێرە هێزێکی سەربازی نییە، ئەو ڕێککەوتنە کە تۆمارکراوە، مەترسیدارە و زیان بە پەیوەندییەکانی نێوان گەلی کورد و عەرەب دەگەیەنێت، تورکیا دەیەوێت سیستمی نەتەوەی دیموکراتیک لەمەخموور، شەنگال و ڕۆژئاوای کوردستان لەناو ببات، خراپترین بەش ئەوەیە کە بنەماڵەی بارزانی بەشدارن لەم پرۆسەیەدا، پەدەکە بووەتە ئامڕازی داگیرکاری لە باشووری کوردستان، ئەمە بۆ ئەوان شەرمەزارییە، پەدەکە بە دەست و دەرفەتی خۆی کوردستان پێشکەشی داگیرکەری دەکات، لە کەسایەتی بنەماڵەی بارزانی دا لە باشووری کوردستان پرۆسەیەکی بێڕەوشتی ئەزموون دەکرێت، هەربۆیە ئێمە ئەمە بە دوژمنایەتی پێناسە دەکەین.

 

"نابێت عێراق هاوبەش بێت لەم پلانە قێزەونەدا"

فیلیز بوداک جەختی لەتێکۆشان و خۆڕاگری گەلی کورد لە بەرامبەر هێرشەکانی دەوڵەتی تورکیا کردەوە و وتی: بێگومان لە بەرامبەر هەر هێرشێک، تێکۆشانی بەهێزی تەڤگەری ئازادیی کوردستان، تێکۆشانی بێهاوتای ڕێبەر ئاپۆ و گەلی کورد هەیە، بۆیە خەڵک لە هێرشەکانی ئێستا ناترسن و دژی هێرشەکان تێدەکۆشن، لە کەسایەتی گەلی کوردی یەکگرتوو لەگەڵ ڕێبەر ئاپۆ، ڕۆژانە بەدیل دەدەن، ئەمەش بەبیر و خەباتی ڕێبەر ئاپۆ سەرکەوتووە، ئەو ڕێککەوتنانەی کە جێبەجێ دەکرێن سەدەکانی داهاتوو وێران دەکەن،حکومەتی عێراق نابێت هاوبەشی ئەم پلانە گڵاوە بێت، ئەگەر ئەمڕۆ حکومەتی ئاکەپە-مەهەپە بتوانێت تەڤگەری ئازادی لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لاواز بکات، ئەوا حکومەتی عێراق بەتەواوەتی تێکدەشکێت.

 

"پێویستە تێکۆشان و شەڕی گەلی شۆڕشگێڕی بەهێز بکرێت"

فیلیز بوداک لە کۆتایی قسەکانیدا داوای بەهێزکردنی تێکۆشانی کرد و وتی: بانگەوازی ئێمە ئەوەیە کە هێز، گەلان و نەتەوەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دژی پلانەکانی حکومەتی ئاکەپە-مەهەپە تێبکۆشن، ئەمەش بۆ ژنان و گەنجان زۆر مەترسیدارە، چونکە دەیەوێت شەریعەت بهێنێت. ئێمە وەک ژن و کۆمەڵگە دەبێ درک بەم شتە بکەین و بە خەباتێک کە لەسەر بنەمای پرەنسیپی ڕزگاری ژن و گەلان دابمەزرێت، دژی ئەم هێرشانە بوەستین، پێویستە تێکۆشان و شەڕی گەلی شۆڕشگێڕی بەهێزتر بکرێت و دژی شەڕی تایبەت و شەڕی فیزیکی بوەستین، لە هەمان ناوەندەوە دەستدرێژی دژی ژنان و مرۆڤ ئەنجام دەدرێت، تێکۆشان لە دژی ئەم هێرشانە سەرکەوتوومان دەکات.