یاسا

09:08

ژنان لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا گۆڕانکارییەکی مێژوویی بێوێنە بەخۆیانەوە دەبینن، کە ڕەنگدانەوەی زیاتری ئامادەبوونیان لە ژیانی سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئابووریدایە.

07:53

گۆڕینی ناوو ئاماژەی خوێندنگەکان بە پێی هەر دەسەڵاتێکی نوێ خوێندکاران ناچار دەکات بە پێی ئایدۆلۆژیای ڕژێم بیربکەنەوە، بە چوارچێوەیەکی فیکریی دیاریکراو کاریگەرییان لەسەر دروست دەکات کە وایان لێدەکات شوێنکەوتوو بن نەک داهێنەر.

13:07

بۆ خوێندکارانی کچی ئەفغانی، تەواوکردنی پۆلی شەشەم هەنگاوێکی ئاسایی نەبوو لە گەشتە پەروەردەییەکەیاندا، بەڵکو هێڵێکی دابەشکاری ئازاربەخش بوو بۆ داهاتویان، چونکە تێگەیشتن کە ئەم ساتەوەختە دوا ئامادەبوونی فەرمییان دەبێت لە خوێندنیان.

07:47

هاوکات لەگەڵ نەبوونی یاسای ڕێگری و میکانیزمی کاریگەر بۆ پاراستنی، چالاکوانانی مافی ژنان و داکۆکیکارانی مافی مرۆڤ لە عێراق داوای چاکسازیی یاسایی دەکەن بۆ مسۆگەرکردنی شکۆمەندی و پاراستنی ژنان.

10:41

لە مێژووی فێمینیستدا چەندین کەس هەبوون کە باوەڕیان بە پێگەی ژن و زەروورەتی بەدەستهێنانی مافەکانیان هەبووە، لەوانە قاسم ئەمین لە میسر، تاهر حەداد لە تونس و ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالان لە کوردستان.

08:50

دوای ١٠ساڵ لە ململانێ لە یەمەن، ژنان وەک هێزێکی بەهێز لە هەوڵەکانی فریاگوزاری و داکۆکیکردن لە ئاشتیدا سەریان هەڵداوە، بەڵام پەراوێزخستنیان لە هەڵوێستی بڕیاردان پرسیار لەسەر جێبەجێکردنی بڕیارنامەی ١٣٢٥ی نەتەوە یەکگرتووەکان دروست دەکات.

07:45

ژنانی عێراق لە ساڵی ٢٠٠٣ەوە ڕووبەڕووی ئاڵەنگاری بەرچاو بوونەتەوە، لەوانە فشارە ئابووری و کۆمەڵایەتییەکان و پەرەسەندنی توندوتیژی، ئەمەش پێویستی بە چالاککردنی یاساکان و بەهێزکردنی هۆشیاری کۆمەڵایەتی هەیە بۆ دەستەبەرکردنی پاراستن و بەهێزکردنیان.

09:21

لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان و ئێران سەرپەرشتیکردن بووەتە ئامرازی فشار و موزایەدە لە دۆسیەکانی تەڵاقدا، زۆرێک لە ژنان ناچارن دەستبەرداری مافە داراییەکانیان بن لە بەرامبەر بینینی منداڵەکانیان، ئەم پراکتیزانەش پەڵەی قووڵی دەروونی و کۆمەڵایەتی بەجێدەهێڵن.

07:57

ژنان پایەیەکی بنەڕەتیین لە بونیادنانی کۆمەڵگەکان لە ڕێگەی پەروەردەوە، سەرەڕای ئاستەنگە کۆمەڵایەتی و ئابوورییەکان، بۆیە پاڵپشتیکردن و بەهێزکردنیان لەم بوارەدا دەرگا بەڕووی گۆڕانکاریدا دەکاتەوە.

14:28

هاوپشتی فێمینیستەکان بۆ دەرەوەی مەغریب درێژدەبێتەوە، لە کاتێکدا ژنان هێشتا لە کار و نوێنەرایەتی سیاسیدا ڕووبەڕووی هەڵاواردن دەبنەوە، جگە لەوەی تووشی توندوتیژی دەبنەوە، کە مونا شەماخ، چالاکوان، پشتڕاستی دەکاتەوە.

09:00

چالاکوانانی تونس جەختیان لەوە کردووەتەوە، کە توندکردنەوەی بازنەی کۆمەڵگەی مەدەنی فێمینیست دەنگی ژنان "بێدەنگ" دەکات و مافەکانیان دەخاتە مەترسییەوە، ئەمەش پێویستی بە پاراستنی کاری مەدەنی هەیە بۆ دڵنیابوون لە پشتیوانی بەردەوامی ژنان و گروپە سستەکان.

09:26

سستی و سنووردارکردنی ئازادییەکان کە ژنانی تونس ئەزموونی دەکەن، وایکردووە ڕێکخراو و کەساتەییەکانی مافی مرۆڤ، چ لە ناوخۆ و چ لە دەرەوەی وڵات، داوای تۆڕ و هاودەنگی فێمینیستەکان بکەن لە ئاستێکی فراوانتردا.

14:46

لە ڕێنماییەوە تا دەگاتە چاوی بنەماڵە، لە بونیادنانی شارەوە تا کامێرای چاودێری، جەستەی ژنێک لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان و ئێراندا بە سودبوونی بەردەوامی شێوازەکانی دەسەڵات دەورە دراوە، شارەکانیش وردە وردە گۆڕاون بۆ تۆڕێکی نەبینراوی کۆنترۆڵکردن و وەدەرنان.

07:51

ڕووداوەکانی ئەم دواییەی تونس، لەوانە ڕاگرتنی چالاکییەکانی کۆمەڵەکان، گفتوگۆی لەسەر ئازادیی کۆمەڵەکان بەدوای خۆیدا هێنا، چالاکوانانی مەغریبیش دەڵێن:هەر پاشەکشەیەک لە ماف و دەستکەوتەکانی ژنان لە وڵاتێکدا پاشەکشە لە وڵاتانی دراوسێدشدا دروستدەکات.

07:06

دروشـی ئەمساڵی هەڵمەتی ١٦ ڕۆژەی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی "یەکدەگرین بۆ کۆتاییهێنان بە توندوتیژی دیجیتاڵی و هەموو جۆرەکانی توندوتیژی دژی ژنان"ە و پارێزەر ئاسۆس نامیق دەڵێت: ژنان لەکاتی توندوتیژی ئەلیکترۆنی دەتوانن پارێزگاری لەخۆیان بکەن.

12:28

نەخۆشخانە دەروونییەکان لە ئێران لە شوێنی چارەسەرییەوە گۆڕاون بۆ کەرەستەی وەدەرنانی سیاسی و کۆمەڵایەتی، گەڕاندنەوەی دادپەروەری و چاودێری پێویستی بە دووبارە بەسیاسیکردنی پرسی تەندروستی دەروونی هەیە وەک مافێکی مرۆڤ کە مسۆگەری شکۆمەندی و ئازادی دەکات.

09:12

هاوسەرگیری منداڵان کە منداڵی دەدزێت و فرەژنی کە زۆرجار دەبێتە ئاماژەیەک بۆ بریندارکردنی شکۆمەندی ژنان و تێکدانی مافەکانیان، ئەو بابەتانەن کە ئاشکرای دەکەن توندوتیژی لە یاسا و پراکتیکەکاندا ڕەگ و ڕیشەی قووڵی هەیە کە بەپەلە پێویستی بە پێداچوونەوە هەیە.

13:11

لەو کۆمەڵگەیانەی کە نایەکسانی ڕەگەزی بەردەوام دەکەن، گەڕانەوەی ژنانی نەخوێندەوار بۆ خوێندن تەنها کردەوەیەکی تاکەکەسی نییە، بەڵکو جۆرێکە لە بەرخۆدانی بێدەنگ، لە ئێراندا پەروەردە لە لێهاتووی تەکنیکییەوە دەگۆڕێت بۆ ئاماژەیەک بۆ ڕزگاری.

08:09

خاوەندارێتی زەوی یان موڵک لە کۆمەڵگەی مەغریبدا تەنها سەرچاوەی بژێوی ژیان نییە، بەڵکو دەسەڵاتی ئابووریشە، یەکسانی لە میراتدا تەنها مەرجێکی یاسایی نییە، بەڵکو هەنگاوێکی پێویستە بۆ کۆتاییهێنان بە شێوازێکی قووڵی چەسپاوەی توندوتیژی پێکهاتەیی دژی ژنان.

09:01

سەندیکاکانی کرێکاران لە میسر بۆ بەرگریکردن لە مافەکانی کرێکاران و ڕێکخستنی پەیوەندییەکانیان لەگەڵ حکومەت و خاوەنکارەکان سەریان هەڵدا، ئەوان پەرەیان سەندووە، بەڵام هێشتا لە ژێر دەستی پەیوەندییە نەریتییەکانی دەسەڵاتدا مانەوە کە ژنانی پەراوێزخستووە.