بەهاران لەهیب

 

کاپیسە- لە ساڵانی ڕابردوودا، ژنانی ئەفغانی ڕووبەڕووی سنووردارکردن بوونەتەوە بۆ مافەکانیان بۆ خوێندن و دامەزراندن و بەشداری کۆمەڵگە، ئەمەش بەهۆی ئەو یاسا و ڕێسایانەی کە ئازادییان سنووردار کردووە، ئەمەش کاریگەری نەرێنی لەسەر بارودۆخی ئابووری و کولتووری و کۆمەڵایەتییان لە سەرانسەری وڵاتدا هەبووە.

سەرەڕای ئاستەنگە سەختەکان، زۆرێک لە ژنانی ئەفغانی بەردەوامن لە هەوڵە توندەکان بۆ بەردەوامبوون لە چالاکییەکانیان لە ڕێگەی جێگرەوەوە، لە ڕێگەی پەروەردەی نافەرمی، پێکهێنانی تۆڕی پشتیوانی بچووک، بەشداریکردن لە چالاکییە کولتوورییەکان، و ڕێکخستنی بەرنامەی هۆشیاری لەناو کۆمەڵگەدا.

 

لەو چوارچێوەیەدا، سەدەف ئەحمەدی، ژنێکی گەنج کە لە شاخەکانی بەرزی ئەفغانستان دەژی، وتی: من یەکێکم لە ژنانی گەنجە ئازارچێشتووەکانی ئەفغانستان، لە یەکێک لە پارێزگاکانی ژێر دەسەڵاتی تاڵیبانیش دەژیم، ئەم قسانە کورتەیەک لەو ڕاستیە بە ئازارە دەخەنە ڕوو کە هەزاران ژن ڕووبەڕووی دەبنەوە، لەگەڵ ئەوەشدا هێشتا هیوایان لەناخیاندا هەڵگرتووە و درێژە بە خەباتی بێدەنگ دەدەن.

 

ئەزموونی خۆی دوای گەڕانەوەی تاڵیبان بۆ سەر دەسەڵات گێڕایەوە، وتی: لە پۆلی دەیەم بووم، بینیم چۆن ژنان لە سەرەتاییترین مافەکانیان زەوت دەکران، هەستم بە نائارامییەکی قووڵ دەکرد، نزیکەی ساڵێک باش نەبووم، تا ڕۆژێک لەبەردەم ئاوێنەدا وەستام و بە خۆمم وت، 'تۆ کچیت، و تاڵیبان بێزارت کەن، چونکە تۆ لاوازیت، ئەوان دەترسن، لە ئەگەری ئەوەی کە ڕەنگە ڕۆژێک هەستین و حوکمڕانی بکەین.

 

سەبارەت بەو هەنگاوانەی کە بۆ باشترکردنی ژیانی خۆی ناوە، وتی: بڕیارمدا کابوسەکەی تاڵیبان بکەم بە ڕاستیەکی جیاواز، داواکاریم پێشکەش بە قوتابخانەیەکی ئۆنلاین کرد، هەرچەندە هێشتا لە پۆلی دەیەم بووم، تاقیکردنەوەیەکی مانگێکم ئەنجامدا و دەرچووم، دواتر نزیکەی ٤٠ ژنانی گەنج لە گوندەکەم کۆکردەوە و هانمدان بەردەوام بن لە خوێندن.

 

دەربارەی ئەوەی کە چۆن پاڵنەرێکە بۆ ژنانی گەنجی دەوروبەری بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ترسەکەیان و بەشداریکردن لە پەروەردەدا، وتی: پێشتر پێم دەوتن: ئەگەر تۆ کچ بیت، تاڵیبان دەبێت لێت بترسێت، نەک بە پێچەوانەوە، ئەوان مرۆڤن وەک ئێمە، بەڵام ئێمە ژن و کچێکی بەهێزین، ئەوانیش لە هێزمان دەترسن، با یەکبگرین، بیرکردنەوە نەرێنییەکان بخەینە لایەک، و سەرنجمان لەسەر ئەرێنییەکان بێت، بەم باوەڕە سەدەف ئەحمەدی دەستی بە پۆلی وانەوتنەوە کرد و وانەکانی بەسەر دوو گروپدا دابەش کرد: یەکێکیان بۆ ژنانی گەنج کە وازیان لە خوێندن هێنابوو، ئەوی تریان بۆ ژنانی نەخوێندەوار، ئێستا نزیکەی ١٠٠ خوێندکارم هەیە، هەندێکیان فێردەبن و هەندێکیان گەڕاونەتەوە قوتابخانە، ساڵێکە لە قوتابخانەی ئەلیکترۆنیدا چالاکم، ئەنجامێکی باشمان بەدەستهێناوە، خوێندکارەکانم بە جۆش و خرۆش و ئارەزووی زۆرەوە دەخوێنن.

 

بەڵام ئەم دەستپێشخەرییە بێ ئاڵەنگاری نەبوو، وتی: تالیبان چەندین جار پرسیاری لە خوێندکارەکانم دەکرد سەبارەت بەو پۆلە پەروەردەییانەی کە لە گوندەکەدا دامەزراون، ئەگەر قوتابخانەیەکی ئاینییش بووایە، گومانیان هەبوو، چەند جارێک لە پۆلەکەمدا بەشدارییان کرد و لە بەشداربووانیان پرسی، 'ئایا ئێوە وانە بە زمانی ئینگلیزی دەڵێنەوە؟ یان زانست؟' لە زۆربەی ناوچەکانی ئەفغانستان، بەتایبەتی لە گوندەکاندا، ژنان لە خوێندن قەدەغەن، تەنها ژنان و منداڵەکانی خۆیان مافی خوێندنیان هەیە، کەواتە بۆچی دەبێت کەسانی دیکە بێبەش بکرێن، ئێمە پێمان وتن: ئەمە تەنها قوتابخانەیەکی ئایینییە، بۆ ئەوەی بتوانین بە نهێنی درێژە بە خوێندن بدەین.

 

سەدەف ئەحمەدی هەنگاوی ڕاستەقینەی ناوە بۆ پەرەپێدانی تواناکانی خوێندنەوە و نووسین و باسی ئەو ساتەوەختە گۆڕانکارییە دەکات، کە جارێکی دیکە لەبەردەم ئاوێنەدا وەستا و لە دڵی خۆیدا وتی: تۆ سەرکەوتوو بوویت لە پاڵنەرکردنی ١٠٠ ژنی گەنج. هیوات پێبەخشیون و خەونەکانت زیندووکردەوە، کە خەریک بوو بکوژێنەوە، لە خۆمم پرسی: چیت بەدەستهێناوە؟

 

لە درێژەی قسەکانیدا، وتی: گەڕامەوە بۆ قەڵەم و دەفتەرەکەم، تاکە هاوەڵەکانم لە شەوانی سەختی زستان و ساتەکانی بێ هیوای قووڵدا، ڕۆح و دەروونم پاڵم پێنا بۆ نووسین، هەروەها ڕووم کردە چیرۆک و شیعر بۆ دەربڕینی ئازارەکانی ژنان و ژنانی گەنج و دایکانی ئەفغانی، بۆ بەڵگەنامەکردنی ئازارەکانیان، بۆ گەیاندنی دەنگەکانیان بە جیهان، نزیکەی هەشت مانگە خەریکی نووسینی شیعرم، و بە ئیرادە و کۆششەوە بەردەوامم لە کارەکانم.

 

لە ساڵانی ڕابردوودا، ژنانی ئەفغانستان ڕووبەڕووی سەرکوت بوونەتەوە، پەیامەکەی بۆ ژنان و ژنانی گەنجی ئەفغانستان بە وشەیەکی پڕ لە هێز و ئیرادە کورتکردەوە، وتی: لە تاڵیبان مەترسن، چونکە ئێوە ناخی کۆمەڵگە و بونیادنەری داهاتوون، بەبێ ئێوە کۆمەڵگە نییە و هیچ واتایەکیش بۆ ژیان نییە و هیچ شوێنێک بۆ خەونەکان نییە، ئێوە لێدانی دڵی ڕاستەقینەی ئەم نەتەوەیەن، تەنها بە خواستەکان ڕازی مەبن، بەڵکو هەستن و بە هەموو ئیرادەیەکەوە ڕووبەڕووی ئالەنگاری ببنەوە، لە ڕێگای سەرکەوتندا تووشی ئازار و پاشەکشە دەبین، بەڵام لەو ساتانەی لاوازیدا، کە بارگرانی برینتان لەسەرە، ئەو کەسانەتان بیردێتەوە کە خۆشتان دەوێن و بیر لە داهاتووی خۆتان دەکەینەوە و تێدەگەن کە خەبات تاکە ڕێگای سەرکەوتنە، خەون بە گۆڕانکارییەوە بەس نییە، دەبێت بە دەستی خۆمان دروستی بکەین، لە ڕێگەی خەبات و ئارام و ئەو باوەڕەی کە توانای شکاندنی کۆت و بەندەکانمانی هەیە و ڕاستیەکی شایستەی خۆمان دروست بکەین.