زەینەب کریکایا: ژنانی هاتای ناتوانن بچنە دەرەوە

زەینەب کریکایا، کۆمەڵناس و سکرتێری یاسایی لقی هاتای ''SES'' وتی: دوای بوومەلەرزەکە، بەهۆی داخستن و دروستکردنی ئەو ڕێگاوبانانەی کە بوونەتە کێشە و خراپی ڕووناکی، چیتر ژنان ناتوانن بچنە دەرەوە و ڕێژەی تووشبوونی بە شێرپەنجەی مەمکیش زیادیکردووە.

بنەفش ستێرک

 

هاتای- هاتای یەکێکە لەو شارانەی کە کاریگەرییە وێرانکەرەکانی بوومەلەرزەکەی ٦ی شوباتی بە ڕوونیترین شێوە پێوە دیارە، ڕاپۆرتی "٣٠ مانگ دوای بوومەلەرزە" لەلایەن لقی هاتای سەندیکای کارمەندانی خزمەتگوزاری تەندروستی و کۆمەڵایەتی ''SES'' تێڕوانینێکی گشتگیر لەبارەی کێشەکانی بەردەم شارەکە دەدات، بەگوێرەی ئەو ڕاپۆرتە، کێشەی ڕاستەقینە لە هاتای بەردەوامە، ڕاپۆرتەکە تیشک دەخاتە سەر ئەوەی کە ڕێژەی ئالوودەبوون بە ماددە هۆشبەرەکان لەنێو منداڵاندا نزیکەی دوو هێندە زیادیکردووە لە هاتای، هەروەها باس لەوە دەکرێت کە نۆرینگە، سەنتەری بەساڵاچووان و چاکسازی، سەنتەری پاڵپشتی منداڵان و خانەی منداڵان لە ساڵی دووەمی دوای بوومەلەرزەکە هێشتا دەستیان بە کارەکانیان نەکردووە.

 

 

''٤٥ هەزار دۆم و عەبدال و ڕۆمانی کە لێرە دەژین بێ ماڵ و حاڵن''

لە ڕاپۆرتەکەدا ئاماژە بەوە کراوە، کە ناوەندەکانی تەندروستی دەروونی کۆمەڵایەتی کە گرنگن بۆ چاودێریکردنی نەخۆشییە دەروونییە درێژخایەنەکان، لە دوای بوومەلەرزەکەوە نەیانتوانیوە کاربکەن، هەروەها ڕاپۆرتەکە ئەم زانیاریانە لەخۆدەگرێت: "دوای بوومەلەرزەکە، ڕێکخراوە پیشەییەکان و ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی کە لە هەرێم کاردەکەن، بەهۆی کێشەی دارایی و ئاستەنگی کارگێڕی ناچاربوون لە ناوچەکە بکشێنەوە، لە ئێستادا ٤٥ هەزار دۆم و عەبدال و ڕۆمانی دانیشتووی عەنتاکیا هێشتا ماڵیان نییە و نازانن چی بکەن، دەستڕاگەیشتن بە ژێرخانی شار و خزمەتگوزارییەکانی ئێستا کاریگەری لەسەر کێشە تەندروستییەکان هەیە، ئەوەی ئێستا هەیە، '' سیستەمی نیشتەجێبوون لە ناوچەی بوومەلەرزە، ناوچە بنەڕەتییە کاتیەکان، دەستڕاگەیشتن بە ژێرخانی وەک ئاو، کارەبا و گازی سروشتی، پیسبوونی هەوا بەهۆی کارەکانی بیناسازی و کەمی شوێنی گشتی بۆ کارلێکی کۆمەڵایەتی، کە ئەمەش کاریگەری نەرێنی لەسەر تەندروستی ژنان هەیە''.

 

 

''هاوسەرگیری پێشوەختە و زۆرەملێ زیادی کردووە''

جگە لەوەش نەریتە پیاوسالارییەکانی وەک هاوسەرگیری پێشوەختە و زۆرەملێ، چەندین کێشەی لە ناوچەی بوومەلەرزەکەدا گەورەتر کردووە، لە تەندروستی سێکسی و زاوزێیەوە تا دەگاتە تەندروستی دەروونی، هەروەها ئاوارەبوونی پەنابەران لە دوای بوومەلەرزەکەوە لە ناوەندەکانی شارەوە بۆ ناوچە گوندنشینەکان و زیادبوونی بێکاری و سەختی و تێچووی زۆری دەستڕاگەیشتن بە خۆراکی سەرەتایی وایکردووە ئەو کەسانەی لە ناوچە گوندنشینەکان نیشتەجێ بوون زیاتر خۆیان لە باخی ترێ و باخەکانی میوەدا ببیننەوە و چاندنی ئەو زەویانەش بەرپرسیارێتییە لە دابینکردنی پێداویستییەکانی ماڵان، هەروەها تێبینی ئەوە کراوە کە ژنان بە شێوەیەکی زۆر بەشدارن لەم چالاکیی بەرهەمهێنانەدا، بەو پێیەی بەشداری لە ئابووری ماڵدا دەکەن، لەو ماوەیەی کە لە کاری چاودێری دوورن، داوا لە ژنان دەکرێت کەلوپەلی ناوماڵ بەرهەم بهێنن.

 

 

''ئێمە هەلمان بۆ ڕەخسا کە لەگەڵ زۆر کەس پەیوەندیمان هەبێت''

زەینەب کریکایا، کۆمەڵناس و سکرتێری یاسایی لقی هاتای سەندیکای کرێکارانی تەندروستی و خزمەتگوزاری کۆمەڵایەتی ''SES''، ئەو سەختییانەی دوای بوومەلەرزەکە تووشی بوون لەگەڵ ئێمەدا باسی کرد، زەینەب کیریکایا، توێژەری کۆمەڵایەتی نزیکەی ١١ ساڵە لە شاری هاتای کاردەکات، ئاماژەی بەوەشکردووە، پێش بوومەلەرزەکە لە هاتای بووە و لەو کاتەوە بەردەوام بووە لە کارکردن لە شارەکەدا، هەروەها  زەینەب جەختی لە سوودەکانی کارکردن لە خزمەتگوزارییە کۆمەڵایەتییەکان کردەوە و ئاماژەی بەوەدا کە دەرفەتی پەیوەندیکردنی لەگەڵ زۆر کەس هەیە.

 

''زۆر کێشە بەردەوامن''

هۆشداریشیدا لەوەی کە ژنان بە درێژایی تەواوی پرۆسەکە، چ لە ناوخۆ و چ لە دەرەوە و چ لە ژیانی کۆمەڵایەتیدا ڕووبەڕووی کێشەی بەرچاو بوونەتەوە، وتی: "گەیشتوینەتە مانگی٣٢-٣٣ی بوومەلەرزەکە، بەڵام وەک لە گەشتەکەتاندا ئەمڕۆ بینیتان، هێشتا کێشەیەکی زۆر لە شارەکەدا بەردەوامە، لە گواستنەوەی گشتییەوە تا چاودێری تەندروستی، لە گواستنەوەوە بۆ ژێرخانی ئابووری، کێشەیەکی زۆر بەردەوامن، جگە لە هەموو ئەم کێشانە، ژنان ناچارن باری چاودێریکردنی منداڵان و خاوەن پیداویستییە تایبەتەکان و بەساڵاچووان لە ماڵەوە هەڵبگرن".

 

''هەلی کار لە شارەکەدا بە شێوەیەکی بەرچاو کەمیکردووە دوای بوومەلەرزەکە''

ئاماژەی بەوەشکرد، ئەمە وایکردوە هەم لە ژیانی کۆمەڵایەتی دابڕێن و هەم بووەتە هۆی ئەوەی کە زیاتر لە ماڵەکانیاندا قەتیس بمێننەوە، هەروەها "ئەمە ئاستەنگی زیاتر بۆ ژنان دروست دەکات، دوای بوومەلەرزەکە هەلی کار لە شارەکەدا بە شێوەیەکی بەرچاو کەمیکردووە، دۆزینەوە و دەستەبەرکردنی کار بە تایبەتی بۆ ژنان قورسە، ئەو کارانەی کە دەیکەن زۆرجار نا پارێزراوییە، لە ئەنجامدا زۆرجار ژنان ناچارن ئاگاداری منداڵان بن، لەگەڵ پیداویستییە تایبەتەکان و بەساڵاچووان لە ماڵەوە.

 

''ژن زۆرترین ئەگەری هەیە داوای هاوکاری کۆمەڵایەتی بکات''

جەختیشی لەوەکردەوە، لە ڕوانگەی خزمەتگوزارییە کۆمەڵایەتییەکانەوە، زیادبوونی بەرچاوی ژمارەی ئەو ژنانەیان بینیوە کە داوای هاوکاری کۆمەڵایەتی دەکەن، هەروەها "بەتایبەت دوای بوومەلەرزەکە، ژنان زیاتر داوای هاوکاری کۆمەڵایەتی دەکەن، کاتێک سەیری دەکەین، هەرچەندە لە پاڵپشتی دارایی دەچێت لەڕووی وەرگرتنی هاوکاری کۆمەڵایەتییەوە، بەڵام لەڕاستیدا ژنان هاوکاری بۆ خۆیان وەرناگرن، بە واتایەکی تر، ئەوان بۆ دابینکردنی هاوکاریی کۆمەڵایەتی وەرناگرن". پێویستیەکانیان هەوڵی چاودێریکردن هەیە، بەزۆری چۆنە؟

 

لە ڕوانگەی خزمەتگوزارییە کۆمەڵایەتییەکانەوە، زیادبوونی بەرچاو لە ژمارەی ئەو ژنانەی کە داوای هاوکاری کۆمەڵایەتی دەکەن، ڕوویداوە، هەروەها "بەتایبەت دوای بوومەلەرزەکە، ژنان بە ڕێژەیەکی زۆر خێراتر داوای هاوکاری کۆمەڵایەتی دەکەن، کاتێک سەیری دەکەین، لەکاتێکدا ڕەنگە وەک پاڵپشتی دارایی دەرکەوێت لەڕووی وەرگرتنی هاوکاری کۆمەڵایەتییەوە، بەڵام ژنان لەڕاستیدا ئەو هاوکارییە بۆ خۆیان وەرناگرن، بە واتایەکی تر، بۆ دابینکردنی پێداویستیەکانیان وەریناگرن، هەوڵێکی چاودێریکردن هەیە، بارگرانییەکی چاودێریکردنە، بەزۆری چۆن ئەنجام دەدرێت؟، بەڵام لە ڕاستیدا ژنان ئەم پارەیە بۆ دابینکردنی خەرجییەکانی تری ماڵەوە خەرج دەکەن".