"نەتەوەی دیموکراتیک" پڕۆژەیەکە کە مافی گەلان و ژنان دەستەبەر دەکات

نەتەوەی دیموکراتیک پڕۆژەیەکە کار بۆ بەرەوپێشبردنی ئازادی کۆمەڵایەتی و چارەسەرکردنی هەموو پرسەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەکات لە ڕێگەی کۆتاییهێنان بە ململانێی تائیفی و تەماحی دەرەکی، گەیشتن بە یەکسانی جێندەریی تەواو.

 نورشان عەبدی

 

کۆبانێ ـ پرۆژەی نەتەوەی دیموکراتیک جێگرەوەیەکی سیاسی و کۆمەڵایەتییە بۆ چەمکی دەوڵەتی دەسەڵاتدار و پاوانخوازی ناسیۆنالیستی نەریتی. ئامانجی ڕێکخستن و بەڕێوەبردنی خودی کۆمەڵگەیە. بۆیە نەتەوەی دیموکرات وەک مۆدێلی ئایدیاڵ بۆ بونیادنانی کۆمەڵگەیەکی ئازاد و دیموکراتی کە لەسەر بنەمای فرەیی و لامەرکەزی و یەکسانی و پێکەوەژیان و ئازادی ژنان پێناسە دەکرێت.

 

ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان سەرەتا لە داواکانی ساڵی ٢٠٠٥دا چەمکی نەتەوەی دیموکراتی بۆ چارەسەرکردنی پرسی کورد و قەیرانەکانی بەردەم ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست پێشنیار کرد، ڕایگەیاندووە کە ئەم دەستەواژەیە جۆرێک لە ڕێکخستنی کۆمەڵایەتی دەگەیەنێت کە مرۆڤەکان لەسەر بنەمای فرەیی و بەشداریی کۆمەڵگەی و خۆبەڕێوەبردن ڕێکدەخات، گەل و پێکهاتە جۆراوجۆرەکان بە چەتری بەشداریکردن، دیموکراتی، ئازادی و دادپەروەری کۆمەڵایەتیدا یەکدەخات.

 

لە ڕێگەی ئەمەوە پێکهاتەکانی هەموو پەیوەندییە نەتەوەیی و ئایینی و زمانەوانییەکان دەتوانن لە نەتەوەیەکی دیموکراتیکدا بژین، دوور لە تێکەڵبوونی شوناس و فەناتیزمی ناسیۆنالیستی، بۆیە ئەوە ڕوون دەبێتەوە کە چەمکی نەتەوەی دیموکراتیک نوێنەرایەتی کۆمەڵگەیەکی هاوبەش دەکات کە تاکی ئازاد بە بەڕێوەبەرایەتی خۆیانەوە، بە پێکەوەژیان و هێزێکی هاوبەش و یەکگرتوو لەخۆدەگرێت، "نەتەوەی دیموکراتیک" نەتەوەیەکە کە خاوەنی چەندین شوناس و کولتوور و قەوارەی سیاسییە و لەسەر چەندین بناغە دامەزراوە، واتە تاکی ئازاد یان هاوڵاتی، ژیانی کۆمۆنی دیموکرات، ژیانی سیاسی و سەربەخۆیی، ژیانی بەشداریی یەکسان، سەربەخۆیی ئابووری، پێکهاتەی یاسایی نەتەوە و کولتووری دیموکرات، سیستەمی بەرگریکردن لە خۆ و ئەوانی دیکە.

 

بناغە فیکرییەکانی نەتەوەی دیموکراتیک، پێکەوەژیان و هەمەچەشنی لە نێوان ئایین و گەلان و کولتوورەکاندا بەرەوپێش دەبەن، هەموو پێکهاتەیەک مافی ئەوەی هەیە زمان و کولتووری خۆی پراکتیزە بکات و خۆی ڕێکبخات، کۆمەڵگەکان لە ڕێگەی ئەنجومەن و کۆمۆنەکان و لێژنە کۆمەڵگەییەکانەوە ڕێکدەخرێن، کە تێیدا هەموو هاوڵاتیان مافی بەشداریکردنیان هەیە لە بڕیاردان لەناو کۆمۆنەکەدا.

 

بەهێزکردنی ژنان بەشێکی سەرەکییە لە پڕۆژەی نەتەوەی دیموکراتیک لە ڕێگەی جێبەجێکردنی سیستەمی هاوسەرۆکایەتی لە هەموو ئوندامەکاندا، جگە لەوەش نەتەوەی دیموکراتی بەهاکانی ژینگە و پاراستنی ژینگە بە بەشێکی سەرەکی چوارچێوەکەی دەزانێت.

 

جیاوازییەکی بەرچاو لەنێوان نەتەوەی دیموکراتیک و دەوڵەتی نەتەوەدا هەیە، پرۆژەی نەتەوەی دیموکراتیک کە لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا جێبەجێ دەکرێت، پرۆژەیەکی سیاسی و کۆمەڵایەتی و ڕۆشنبیرییە کە کاردەکات و ئاواتەخوازە کۆمەڵگەیەکی فرەیی و ئازاد بونیاد بنێت کە مافی بەڕێوەبردنی کاروباری خۆیان بە هەموو تاک و پێکهاتەکان بدات لە ڕێگەی پێکهێنانی ئەنجومەن و کۆمۆن و لیژنەکانەوە، لە بەرامبەردا دەوڵەتی نەتەوەیی ئامانجی مەرکەزییەت و ئایدۆلۆژیایەکی یەکگرتووە.

 

گرنگی لێژنەکانی نەتەوەی دیموکراتیک بۆ گەل و ژنان

لە ناوچەی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا، چەمک و پڕۆژەی نەتەوەی دیموکرات لە ساڵی ٢٠١٤ەوە لە ڕێگەی دامەزراندنی سیستەمی خۆبەڕێوەبەریی دیموکراتیکەوە جێبەجێ کراوە، ئەمەش لە ڕێگەی پێکهێنانی کۆمۆن، ئەنجومەن، ئەندام، دامەزراوە، لیژنەوە بەدەست هاتووە، هەر یەک لەو لیژنانە گرنگی و کاریگەری تایبەتی لەسەر کۆمەڵگە و ژنان هەیە، بۆیە لە هەموو ناوچەکانی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا بە پارێزگای فوراتیشەوە، لیژنەکانی نەتەوەی دیموکرات خاڵێکی بنەڕەتی بۆ جێبەجێکردنی پڕۆژەی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان پێکدەهێنن، لیژنەکان بە بنەمای خۆڕێکخستن بۆ قازانجی کۆمەڵگە دادەنرێن، بەو پێیەی هەر لیژنەیەک ڕۆڵێکی گرنگ و دیاریکراوی هەیە لە ڕێکخستنی کۆمەڵگە و بەڕێوەبردنی کاروباری گەلان و پێکهاتەکاندا.

 

ئامانجی بەهێزکردنی کاری لیژنەکانی سەر بە پڕۆژەی نەتەوە و خۆبەڕێوەبەری دیموکراتیک ئەوەیە کە هاوڵاتیان و دانیشتوانی ناوچەکە بتوانن خۆیان ژیانی ڕۆژانەیان بەڕێوەببەن بەبێ ئەوەی پێویستیان بە بوونی دەوڵەتێکی ناوەندی نەریتی هەبێت.

 

پرۆژەی نەتەوەی دیموکراتیک لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا

لیژنەی ڕێکخستنی خۆبەڕێوەبەری دیموکراتی کار بۆ ڕێکخستنی کۆمەڵگە دەکات، لە کۆمۆنەکانەوە دەست پێدەکات لەسەر ئاستی گوند و شارەکان، پاشان دەچێتە سەر سنورەکان و دواجار خۆبەڕێوەبەری. ئەنجومەنی جێبەجێکردن و شارەوانییەکان و ئەندامەکانی سەر بە خۆبەڕێوەبەری دیموکراتیک لەخۆدەگرێت، هەماهەنگی و چاودێری کاری سەرجەم لیژنەکان و دامەزراوەکان و ئەندامەکان دەکات، دیارترینیان شارەوانییە کە کاردەکات بۆ خزمەتکردنی کۆمەڵگە و دەستپێکردنی پڕۆژەی تایبەت بۆ ژنان.

 

ئامینە حسێن، کارگێڕی لە فەرمانگەی ژنان لە شارەوانی گەل لە کۆبانێ وتی: شارەوانییەکان ڕۆڵێکی زۆر گرنگ دەبینن لە جێبەجێکردنی پڕۆژەی نەتەوەی دیموکراتیدا. ئەمەش لەبەر ئەوەیە کە شارەوانییەکان کۆمەڵگە بەڕێوەدەبەن و ڕێکدەخەن، بە پێچەوانەی ئەوەی دەوترێت شارەوانییەکان تەنیا بەرپرسیارن لە پاککردنەوە و قیرتاوکردنی ڕێگاوبان و چالاکییەکانی دیکەی لەو جۆرە، بەڵکو ڕۆڵی شارەوانی ڕێکخستن و هۆشیارکردنەوەی زیاترە لەنێو کۆمەڵگەدا.

 

ئاماژەی بەوەشکرد، شارەوانی بە پێکهێنانی لیژنەکان کارەکانی ئەنجام دەدات، لە چوارچێوەی پرۆژەی نەتەوەی دیموکراتدا شارەوانی گرنگی تایبەتی هەیە، بۆیە لە چوارچێوەیدا لیژنەکان پێکهێنران بۆ ڕێکخستنی کۆمەڵگە و پەرەپێدانی ڕەوتی کار، وەک لیژنەی مەشق و خولی پەروەردەی و لیژنەی ژنان، بە ئامانجی ڕێکخستنی کۆمەڵگە و کاراکردنی ڕۆڵی ژنان لەناو شارەوانی و کۆمەڵگەدا.

 

ئاماژەی بەوەشکرد، شارەوانی گەل لە کۆبانێ کاردەکات بۆ خولی پەروەردەی و هۆشیارکردنەوەی کۆمەڵگە لەڕێگەی کار و بەشداری ژنانەوە. وتی: چەند پڕۆژەیەک بۆ ژنان و منداڵان، بۆ کاراکردنی ڕۆڵی ئەوان جێبەجێ دەکرێن، ژمارەی ئەو ژنانەی لە شارەوانیدا کاردەکەن لە هی پیاوان زیاترە، بۆیە دەتوانین بڵێین بە پاڵپشتیکردن و پەرەپێدانی ژنان لەناو شارەوانی و کۆمەڵگەدا، ناسنامەی ژنان پارێزراو دەبێت و پڕۆژەی نەتەوەی دیموکراتی سەرکەوتوو دەبێت.

 

لیژنەی ژنان بۆ پاراستنی ناسنامە و قەوارەی ژن

لیژنەی ژنان هەموو ئەو دامەزراوانە لەخۆدەگرێت کە کار لەسەر پرسەکانی ژنان و بەهێزکردنی ڕۆڵی ژنان و بەرگریکردن و پاراستنی ژنان لە توندوتیژی و نادادپەروەری و کۆیلایەتی دەکەن. هەروەها ئامانجیەتی ڕۆڵی ژنان بە شێوەیەکی پێشەنگانە لە هەموو ئاستەکانی سیاسی و کۆمەڵایەتی و دیکەدا ڕێکبخات. لێژنە و دامودەزگاکانی ژنان لە چوارچێوەی خۆبەڕێوەبەریدا پێگەیەکی تایبەتیان هەیە، گرنگییەکی بەرچاویان لە کۆمەڵگەدا هەیە، بەو پێیەی ئامانجیان پاراستنی ناسنامە و قەوارەی ژنانە.

 

سەبارەت بە ڕۆڵی ژنان لە پەرەپێدان و جێبەجێکردنی پڕۆژەی نەتەوەی دیموکراتیک، سدیقە خلو، ئەندامی ناوەندی توێژینەوە و لێکۆڵینەوەی ژیۆلۆژی لە کۆبانێ، وتی: ئەگەر باس لە پڕۆژەی نەتەوەی دیموکراتی بکەین، دەبێت باس لە یەکسانی، دادپەروەری، و دیموکراتی بکەین، کە بە درێژایی مێژوو ئەزموونمان نەکردووە. ئێمە، ژنانی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا، ئەمڕۆ خاوەنی ناسنامە، بۆچوونێک، و دەستکەوتێکە کە دەتوانین بەرگری بکەین، دوای چەند ساڵێک لە جێبەجێکردنی پڕۆژەی نەتەوەی دیموکرات لەسەر زەوی، یەکسانی و دادپەروەری دەدۆزینەوە، هەروەها بوونی ژنان لە هەموو ئاستەکاندا هەیە، تەنانەت هاوسەرۆکایەتیش، ژنان لە ڕێگەی خۆڕێکخستنەوە و خۆپەروەردەییەوە گەیشتوونەتە ئەم قۆناغە.

 

لیژنەی پەروەردە یەکێکە لە ئەندامە ستراتیژییەکانی ناو پرۆژەی نەتەوەی دیموکراتیک

لێژنەی پەروەردە کە ئەندام و دامودەزگاکانی پەروەردەی ناوچەکە لەخۆ دەگرێت، لە پرۆژەی نەتەوەی دیموکراتدا بە ئەندامێکی ستراتیژی دادەنرێت. کاتێک دەوڵەتە باڵادەستەکان ئامانجیان نەهێشتنی نەتەوەیەک بێت، سەرەتا کار بۆ بێبەشکردنی زمانی دایکی دەکەن. لە سووریا، زۆرێک لە گەلان و نەتەوەکان، وەک سووریی، ئەرمەنی، سیرکاسی، تورکمان، کورد، بەدەست بێبەشبوون لە قسەکردن بە زمانی دایکی خۆیان، بەدەستی ڕژێمی پێشووەوە دەناڵێنن. بەڵام لەگەڵ دەستپێکی شۆڕشی ١٩ی تەمموز و جێبەجێکردنی پڕۆژەی نەتەوەی دیموکرات، گەلی کورد و گەلانی دیکە لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا مافی ئەوەیان هەیە بە زمانی دایکی خۆیان قسە بکەن و فێربن، دامەزراوە و خوێندنگە و زانکۆ و ئەکادیمیای تایبەت بە فێرکردنی زمانی کوردی هەیە.

 

لیژنەی ئابووری بە گەیشتن بە سەربەخۆیی دارایی ژنان دەپارێزێت

لیژنەی ئابووری کاردەکات بۆ پاڵپشتیکردنی پڕۆژە هاوبەشەکان بۆ هاوڵاتیان و بەرەوپێشبردنی پشتبەستن بەخۆبوون لە بەڕێوەبردندا، پڕۆژە و خزمەتگوزاری پێشکەش دەکات کە خزمەت بە بەرژەوەندی کۆمەڵگە و گەلانی هەموو باکگراوندەکان دەکات، ژنان لیژنەی ئابووری تایبەت بە خۆیان هەیە، کە بەشدارە لە گەشەپێدان و بەهێزکردنی ئابووری ژنان بۆ ئەوەی بتوانن بەرگری لە خۆیان بکەن، پشت بە تواناکانی خۆیان ببەستن بۆ گەشەپێدانی خۆیان، کۆمەڵگە لەڕووی ئابوورییەوە، بەبێ ئەوەی پشت بە کەسێکی تر ببەستن.

 

سەبارەت بە ڕۆڵی ژنان لە پەرەپێدانی ئابووری لە چوارچێوەی پرۆژەی نەتەوەی دیموکرات، سەما بوزۆ، ئەندامی لیژنەی ئابووری کۆنگرەی ستار لە پارێزگای فورات ڕایگەیاند، ساڵانێکە شۆڕشێک لە ناوچەکانمان بەڕێوەدەبەین و پڕۆژەی نەتەوەی دیموکرات جێبەجێ دەکەین، لە شۆڕشەکەمان و پڕۆژەکەماندا ژنان ئەوانەن کە ڕۆڵی پێشەنگ دەبینن لە هەموو مەکۆکان بەتایبەتی لە ڕووی ئابوورییەوە خۆیان بەهێز بکەن بۆ پاراستنی خۆیان و دەستکەوتەکانیان و ناسنامەکانیا، ئێمە وەک لیژنەی ئابووری ژنان لەڕێگەی پڕۆژە و پلانی ئابووری وەک کشتوکاڵ و دوکان و نانەواخانە و ئەوانی تر کار بۆ ژنان دەکەین، بەم کارەش دەتوانین پڕۆژەکەمان سەرکەوتوو بکەین و بیپارێزین بۆ گەیشتن بە کۆمەڵگەیەکی ئازاد و دیموکراتی.

 

لیژنەی تەندروستی... پێشکەشکردنی هەموو خزمەتگوزارییە پزیشکییەکان سەربەخۆ لە چەمکی دەوڵەت

لیژنەی تەندروستی، لە چوارچێوەی فەلسەفەی نەتەوەی دیموکراتدا، گرنگییەکی زۆری هەیە، بەو پێیەی کار لەسەر پەروەردەکردنی کۆمەڵگە و پێشکەشکردنی هەموو خزمەتگوزارییە پزیشکییەکان دەکات سەربەخۆ لە چەمکی دەوڵەت، بۆیە تەنها دەزگایەکی خزمەتگوزاری نییە، بەڵکو پڕۆژەیەکی مرۆییە کە هەوڵدەدات کۆمەڵگە لە کەرتی تەندروستیدا ڕێکبخات. سەبارەت بەم بابەتە، عەزیزە ئیبراهیم، هاوسەرۆکی دەستەی تەندروستی لە شاری کۆبانێ ڕایگەیاند، پرۆژەی نەتەوەی دیموکرات دژایەتی سەرمایەداری و ئەو ئایدۆلۆژیا باڵادەستەیە کە بە هەموو شێوەیەک هەوڵدەدات، هاوڵاتیان کۆنترۆڵ بکات. لە ناوچەکانی ئێمەدا، پڕۆژەی نەتەوەی دیموکرات لە ڕێگەی خۆبەڕێوەبەری و ئەندامەکانییەوە جێبەجێ دەکرێت. ئێمە، لە لێژنەی تەندروستی، کاردەکەین بۆ پاراستنی کۆمەڵگە و دەستەبەرکردنی پێداویستییە تەندروستییەکانی، بۆ ئەوەی کۆمەڵگەکەمان لە ڕووی دەروونی و جەستەییەوە تەندروست بێت لەم کارەدا، ئێمە بەشداری دەکەین لە بەردەوامیی پڕۆژەکەمان، پڕۆژەی نەتەوەی دیموکراتیک.

 

لیژنەی دادپەروەری کۆمەڵایەتی و دۆزینەوەی چارەسەر لە ڕێگەی ئاشتەوایی کۆمەڵگە

لیژنەی دادپەروەری کۆمەڵایەتی پشت بە کارەکانی دەبەستێت بە چارەسەرکردنی ئاڵەنگاری و پرسە کۆمەڵایەتییەکان لە ڕێگەی ئاشتەوایی کۆمەڵایەتییەوە، نەک پرۆسەی دادوەری نەریتی لەسەر بنەمای لۆژیکی دەوڵەتەکان، دادپەروەری کۆمەڵایەتی پشت بە هاوڵاتیانی دەبەستێت بۆ چارەسەرکردنی پرسەکان، بەمەش بەشدارە لە پەرەپێدان و جێبەجێکردنی پڕۆژەی نەتەوەی دیموکرات.

 

ڕۆشەن حاجم، هاوسەرۆکی ئەنجومەنی دادی پارێزگای فورات وتی: خۆبەڕێوەبەری لەسەر سێ ئەنجومەنی سەرەکی دامەزراوە کە بریتین لە ئەنجومەنی جێبەجێکردن، یاسادانان و ئەنجومەنی دادوەری، لە ڕێگەی ئەم ئەنجومەنانەوە کاردەکەین بۆ جێبەجێکردنی پڕۆژەی نەتەوەی دیموکراتیک لە ئەنجومەنی دادپەروەری، کارەکانمان بە پلەی یەکەم لەسەر بنەمای ئاشتەوایی کۆمەڵایەتییە، ژنان دیارترین ڕۆڵیان هەیە لە دادپەروەری کۆمەڵایەتیدا، ژن هەیە خۆی سەلماندووە و لە دادگای داد و ئەنجومەن و دادگا ناوەڕۆکییەکان.

 

ئاماژەی بەوەشکرد، لە ئەنجومەنەکەدا بەدواداچوون بۆ بۆچوونی ژنان و ماڵی ژنان، کە بنەڕەتن بۆ هەر بابەتێک کە تایبەتە بە ژنان، چارەسەری پرسەکانمان دەکەین، کاتێک یاسا جیهانییەکان بەراورد دەکەین لەگەڵ ئەنجومەنی دادپەروەری کۆمەڵایەتی لە نەتەوەی دیموکراتدا، دەبینین کە سەرکەوتووترین پڕۆژە و ڕێبازە بۆ ئەوەی مرۆڤەکان بە مافەکانیان بگەن.

 

لیژنەی پاراستن بۆ بونیادنانی کۆمەڵگەیەکی ئڕەوشتی

لێژنەی پاراستن بەشدارە لە بونیادنانی کۆمەڵگەیەکی ئڕەوشتی و سیاسی و بە یەکێک لە پایە گرنگەکانی نەتەوەی دیموکراتی دادەنرێت، بەو پێیەی لە ڕێگەی بەرگریکردن لەخۆی هاوڵاتیان و تاکەکان لە هەر هێرشێک یان دەستدرێژییەک دەپارێزێت، لە ناوچەی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا، هاوڵاتیان بۆ پاراستنی خۆیان و شوناس و شۆڕش و دەستکەوتەکانی خۆیان بە باشی ڕێکدەخەن. هاوڵاتیانی ناوچەکە شەڕی چەتەکانی داعشیان کرد و لەناویان برد لەم هەرێمەدا، ئەمڕۆ بوونی هێزە ناوخۆییەکانی وەک هێزەکانی پاراستنی کۆمەڵگە کە پاراستنی ناوەکی دابین دەکەن، یەپەژە، یەکینەکانی پاراستنی گەل و هێزەکانی سووریای دیموکرات لە گرنگترین دەستکەوتەکانی گەلانی ناوچەکەن، ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕن لە پاراستنی پڕۆژەی نەتەوەی دیموکراتیک و پاراستنی گەل.

 

سەبارەت بە گرنگی پاراستن بۆ کۆمەڵگە بەتایبەت لەناو پرۆژەی نەتەوەی دیموکراتیکدا، ژیان ئەحمەد، هاوسەرۆکی دەسەڵاتی ناوخۆ لە کۆبانێ وتی: پرۆژەی نەتەوەی دیموکراتیک پارێزگاری لە بوونی تاک دەکات لەناو کۆمەڵگەدا لەڕێگەی پێکهێنانی ئەندامەکانی سەر بە خۆبەڕێوەبەری، هەر ئەندامێک گرنگی و ناسنامەیەکی دیاریکراوی هەیە، بەڵام دەسەڵاتی ناوخۆ و لیژنەکانی پاراستن، وەک چۆن کاردەکەن بۆ پاراستنی کۆمەڵگە و دانیشتووانەکەی لە هەموو لایەنەکانەوە، بە تایبەتی گرنگن، دەسەڵاتی ناوخۆ هەموو دامەزراوەکانی پاراستن لەخۆدەگرێت، وەک هێزەکانی ئاسایشی ناوخۆ، هێزەکانی پاراستنی کۆمەڵگە و هەموو دامەزراوەکانی تری پاراستن.

 

ئاماژەی بەوەشکرد، پاراستن لە دوو لایەنەوە بەدەست دێت، یەکەمیان پاراستنی سەربازییە، دووەمیان پاراستنی کۆمەڵگە و کولتوور و میراس و ناسنامەکەیە. ​​بۆیە ئێمە وەک دەسەڵاتی ناوخۆ کە پەرۆشی پاراستنە، کاردەکەین بۆ پاراستنی کۆمەڵگەکەمان لە هەموو ڕوویەکەوە، لەوانەش هێرش و پێشێلکاری، هاوکات کاردەکەین بۆ پێگەیاندنیان لەسەر ماددە هۆشبەرەکان و و کردارەکانی تر کە یارمەتیدەرن بۆ گەندەڵی کۆمەڵگە و دوورخستنەوەی لە ناوەڕۆکی ڕاستەقینەی خۆی وتی: لە چوارچێوەی کارەکانی دەسەڵاتی ناوخۆدا، ئێمە سەرنج دەخەینە سەر بەهێزکردنی کۆمەڵگە بۆ پاراستنی خۆی و کولتوورەکەی و دەستکەوتەکانی، ئەمەش بەو واتایەیە کە گرنگییەکی زۆر هەیە لە بەرگریکردن و پاراستنی بەها و بنەماکانی و دەستبەردارنەبوونیان، لەم چوارچێوەیەشدا دەتوانین پارێزگاری لە گەلەکەمان و شۆڕشەکەمان و بەڕێوبردنەکەمان و پڕۆژەکەمان بکەین کە پڕۆژەی نەتەوەی دیموکراتییە.

 

لیژنەی کولتووری پێکهاتەکانی هەرێم لە ئاسمیلەکردن و لەناوچوون دەپارێزێت

کایەی کولتووریی لە سیستمی نەتەوەی دیموکراتیکدا بە یەکێک لە پایە و بناغە هەرە گرنگەکان بۆ بونیادنانی کۆمەڵگەیەکی ئەخلاقی و ئازاد و دیموکراتی دادەنرێت، بە پێی هزر و فەلسەفەی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان و پڕۆژەی نەتەوەی دیموکراتیک، لیژنەی ڕۆشنبیری بەشداری دەکات لە پاراستنی زمان و کولتووری گەلان و پێکهاتەکانی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا، وەک کورد، سریانی، عەرەب، ئەرمەنی و چەرکەس، لە ئاسمیلەکردن و لەناوچوون، میراسی ڕۆشنبیری هەموو پێکهاتەیەک کە لە ناوچەکەدا دەژین بەرز دەکاتەوە بە بەهێزکردن و کردنەوەی دامەزراوەی ڕۆشنبیری گشتی و تایبەت بۆ ژنان.

 

سەبارەت بە گرنگی فەرهەنگ لەناو پرۆژەی نەتەوەی دیموکراتیک، فاتمە خەلیل، ئەندامی کۆردیناسیۆنی هیلالی زێڕین لە کۆبانێ وتی: لەناو کۆمەڵگەدا کولتوور گرنگییەکی زۆری هەیە، چونکە دەزانین، وەک ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان وتی: کە کولتوور بناغە و ڕۆحی کۆمەڵگەیە. ئەگەر کولتووری کۆمەڵگەیەک لێی بسەنرێتەوە، ئەوا دەبێتە جەستەیەکی بێ ڕۆح، بۆیە کولتوور گرنگە بۆ پاراستنی زمان، هونەر، و میراس لە ئاسمیلەکردن و لەناوچوون بە درێژایی مێژوو، فەرهەنگ تەنیا داب و نەریتی نییە، بەڵکو بناغەی کۆمەڵگەکان و خودی شوناس و بوونی کۆمەڵگەیەکە، ئەمڕۆ ژنان بە جلوبەرگ و کولتووری خۆیانەوە و هەموو دامودەزگا فەرهەنگییەکانیان، لە چوارچێوەی پڕۆژەی نەتەوەی دیموکراتدا بەشداری لە پاراستنی کولتوور و میراس دەکەن.

 

لیژنەی گەنجان و ژنانی گەنج: داینامیکیترین

گەنجان و بەتایبەت ژنانی گەنج چالاکترین و دینامیکیترین گروپن، ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان لە فەلسەفەی نەتەوەی دیموکراتدا، وەک ئایندەی گەل، ئەو نەوەیەی کە توانای پێشەنگایەتیکردنی کۆمەڵگە و گۆڕانکارییە سیاسی و کۆمەڵایەتی و کولتوورییەکانی بە ڕۆحێکی ئازادەوە هەیە، سەیری ئەم گروپە دەکات، ژنانی گەنج ڕۆڵێکی پێشەنگ و کاریگەر دەگێڕن لە پەرەپێدان و جێبەجێکردنی پڕۆژەی نەتەوەی دیموکراتدا، چونکە ژنانی گەنج دەتوانن سەرەتا خۆیان و دواتر کۆمەڵگەکەیان لە هەموو جۆرەکانی هەژموون و کۆیلایەتی ڕزگار بکەن بە ئامێزگرتنی هێز و بیرکردنەوە و فەلسەفە و ڕێکخستن، بە پەیڕەوکردنی فەلسەفەی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان.

 

ئاهین محەمەد، ئەندامی دەستەی گەنجان و وەرزش لە کۆبانێ ڕایگەیاند، بەپێی ئەوەی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان وتی: ژنانی گەنج گرنگترین گروپن لەناو کۆمەڵگەدا، بۆیە کاری ژنانی گەنج لە دەسەڵاتی گەنجان و وەرزشدا گرنگییەکی تایبەتی هەیە، بەو پێیەی ئەوان دینامیکیترین گروپن لە کۆمەڵگەدا. هاوتەریب لەگەڵ بیرکردنەوە و فەلسەفەی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان، ئێمە پارێزگاری لێدەکەین و بەرگری لە پڕۆژەکەمان دەکەین بە خولی پەروەردەی گەنجان.