civak/jiyan

08:18

Rêvbera Ofîsa Zagonî ya Rêxistina Sara ya li Dijî Tundiya li Ser Jinan Arzu Temo li ser parastina jinan ji şidet û qetilkirinê got: “Bi şoreşa Rojavayê Kurdistanê re gelek sazî û dezgehên parastina jinê mina Rêxistina Sara, Mala Jinê û Asayişa Jinê avabûne. Herkes dikare xwe bighîne van rêxistinan da ku em bikaribin alîkariya jinên ku rastî tundiyê tên, bikin. Ger em van xalan pêk bînin, wê demê em mafê xwe û mafê derdor bidest dixin û diparêzin. Destek nikare tiştekê bike, pêwiste em hemû yekdest bin û civaka xwe ji tehlûkeyan biparêzin da ku bûyerên wiha neghêjin asta qetîlkirina jinan."

10:41

Di werza zivistanê de ji ber nebûna neft, gaz û kehrebeyê jiyana hemwelatiyan gelek zehmet bûye. Her wiha nîha nefta hikumî jî giran bûye di nava bajar de serê malbatê 200 litre bi 90 hezaran tê kirîn û ji derveyî bajar jî bi 55 hezar dînarane.

08:05

Seher Ebdil Mecîd û keça xwe Îtab Mihemed Hesen ên ji Misrê ne zêdetirî 20 sal in derbasî Sûriyeyê bûne û li herêmên Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê dijîn, rêwîtiya hatina xwe ya ji Sûriyeyê re vegotin û dan zanîn ku axa bi xwîna kurê wan hatiye avdan û hêza ku rûmet, zarok û nasnameya wan parastiye wê dest jê bernedin.

11:09

Civaknas Hediye Elî di derbarê perwerdeya zarokan de got: “Di nava malbatê de divê zarok werin perwerde kirin ne werin sezadan. Zarok bi tirsandin fêrî tundîtujiyê dibe, nêzîkatiyên li beramberî dayikê tê guhertin û têkiliyên wan zarokan li gel endamên malbatê nebaş dibe. Ji ber wê jî divê bi baldarî bên perwerdekirin.”

09:53

Nêvîn Ebû Karş bal kişand ser hedefgirtina komeleyê ji zarokên temênê 10 heta 15 salî, bi riya dewreyên piştgiriya psîkolojîk bi du rûniştinan û wiha domand: "Projeyek din wekî pêngavek bû ji bo danîna pêlîstokên behrê li parka deryayî li Xan Yûnisê ku ji aliyê Bernameya Neteweyên Yekbûyî û Tora Medyayî ya Watan ve tê fînansekirin ew di du qonaxan de bû.

12:07

Canan Işik a ku li Semsûrê ji aliyê hevjînê xwe Mahmut Işik ve her dem rastî tundiyê di hat, bi zarokên xwe re çû ba malbata xwe lê piştî çendek birayê hevjînê wê yê ku çawîşê pispor bû hat mala wan û ji bo vegere mala xwe wê îqna kir û şandin malê. Canan Işik piştî ku çû malê dîsa ji nû ve rastî tundiyê hat bi zarokên xwe re çû stargehê û doza hevberdanê vekir lê rojek beriya doza telaqê ji aliyê zilamê ku pê re zewicîbû û biryara parastinê girtibû ve hat qetilkirin. Malbata Canan Işik xwest ku kiryar cezayê herî giran bigre.

09:58

Ji ber şer û teqînan, gelek zarok li herêmên Sûriyeyê astengdar dimînin û wekî ku ev bes nebe li kampan di nava şert û mercên xirab de mehkûmê jiyanê ne. Barê giran ê vê yekê jî dikeve ser milên dayikên wan. Yek ji wan jina bi navê Maysoon Al-Borgul a 32 salî ye. Li ser bûyera ku hatiye serê zarokên wê wiha dibêje: "Herdu xwişk li baxçeyê malê dilîstin, dema ku balafiran mala me bombebaran kir, mûşek çend kîlometre dûrî me ket û yek ji keçan bi şeziyên mûşekê jiyana xwe ji dest da û ya din jî heta dawiya jiyana xwe ker ma.”

08:43

Kefa Ibeyîd a ku ji gundê Şêx Elî ji ber topbarana dewleta tirk koç dibe û li gundê Til Şinan bi cih dibe, dema ku çeteyên dewleta tirk a dagirker gundê Til Şinan didin ber topan, ji lingê xwe birîndar dibe û ev 5 meh in li erdê ye nikare bimeşe. Kefa dibêje ku ew tiştekî ji bilî vegera li gundê xwe û derketina dagirkeran ji axa xwe, naxwaze.

09:08

Têkildarî destkeftiyên komeleyê yên di sala 2021'ê de jî wê ev yek diyar kir: "Di nava projeyên ku em li ser xebitîne de, projeya xurtkirina tevlibûna aktîf a jinan di pêvajoya demokratîk de bi hevkariya Komîteya Navendî ya Hilbijartinan û Yekitiya Ewropayê û projeya "Jin heq dikin" bi Ajansa Îtalyayê ya ji bo hevkariya pêşketinê ku xwe dispêre perwerdekirina komek ji derçûyên zanîngehê ye.

12:46

Wek ku romanûs û nivîskar eşkere kiriye, nivîskariya pirtûka yekem bi navê “Deriyên serkeftinê” ku di sala 2018'an de derketiye, 10551 rûpel e, dirêjiya wê 57 cm. û giraniya wê 45 kg. û naveroka wê 100,000 pend û gotin in. Ew dibêje ku bi pênûsa wê ya taybet hatine nivîsandin û ew wekî mezintirîn pirtûka li cîhanê tê hesibandin ku nivîsandina wê salek domiyaye û rojane 18 seatan li ser xebitiye."

08:15

Ji ber rewşa şer ê li heremê tê jiyîn û koçberiyê zarokên li Îdlîbê jiyanekê zehmet dijîn û ji bo van zarokên derfetên jiyana bi ewleh û tendûrist nayê pêkanîn.

09:52

Aysel Ozkan a li Rihayê diyar kir ku temenê bikaranîna madeyên hişbir daketiye 11 salan, 2 kurên wê ketine nava tora madeyên hişbir û bal kişand ku tevî zarokên wê li dadgehan gotine wan madeya hişbir ji kê girtine jî tu lêpirsîn der barê firoşkaran de nehatiye destpêkirin. Aysel Ozkan bi gotinên; “Li vir sûcê herî mezin ê dewletê ye” bertek nîşanî tiştên ku ew û zarokên xwe dijîn da.

08:15

Hêzên Ewlekariya Hundirîn Jin ango Asayîşa Jin ku prensîba “jiyana azad û pêkanîna edaleta civakî” ji xwe re esas digre, hewl dide jinên Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê ji her cure tundiyê biparêze. Her wiha ji ber şert û mercên dijwar ên li herêmê, ewlekarî û aramiyê ji wan re peyda bike.

11:51

Zeyneb El-Gûnêmî şêwirmenda hiqûqî û lêkolîner e ku di Wezareta Kar a Filistînê de wek Rêvebera Giştî ya Karûbaran kar kiriye, di warê têkiliyên navneteweyî de jî kar kiriye û endama Meclisa Îdarî ya Yekitiya Giştî ya Jinên Filistînî ye. Piştre di sala 2006'an de wek lîsteyeke serbixwe tevli hilbijartinên qanûnî yên Filistînê bû, piştre bi avakirina Navenda Lêkolîn û Şêwirmendiya Zagonî ya Jinan, xebatên xwe yên di karên hikûmetê de bi dawî kir.

08:28

Li Idlibê jinên temenê wan mezin di nava koçberî, windakirin û bê ewlehiyê de ne. Gelek ji wan zarokên wan hatine kuştin, gelek ji wan hevserên wan. Tevî êşa ku ji ber koçberiyê dijîn, xemgîniya derketina ji war û malên xwe, mercên xirabtirîn ên madî û manewî jî; jiyanê li wan herimandiye û di nava bêçariyê de hewl didin rojên xwe biborînin.

08:19

Li berpesarên Çiyayê Hîmalayan yek ji şopên çanda kevnare ku zarokek keç weke sembola xudawendiyê hildibijêrin. Sedema hilbijatina zaroka keç ew e ku li gor baweriya wan jiyan ji malzaroka jinê çêdibe.

08:00

Madlên Şêx Xidir Berdevka rehenda qada civakî ya herêma Firatê, behsa xebatên jinan di nava Rêxistina Kongrera Star de kir û wiha got: "Pêkhateyên jinan ên rêxistinkirî di biniya Kongreya Star de li gorî rêgezên konfederalîzma demokratîk dixebitin. Di rehendên bîrdozî, rêxistinî, siyasî, parastina rewa û mijarên stratejîk de biryarên hevbeş werdigre û dixe meryetê."

10:43

Li Misrê şideta li beramberî jinê çi bi devukî çi bi fizîkî zêde bûye, Şêwirmenda Têkiliyên Malbatê Nadiya Cemal bi bîr xist ku armanca wan ewe bi xebatên perwerdê hişmendiyê biguherin û civakek bi tendurist ava bikin.

10:38

Parêzvana mafê jinan û endama damezrîner a Înîsiyatîfa Harass Tracker a bi boneya parêzvaniya mafê jinan hatî vekirin Nay EL-Raaî li ser tiştên ku di Yasaya Lubnanê ya têkildarî tacîzê de hatiye gotin nirxandinên giring kir û got: “Di van demên dawiyê de jinan ji hev cesaret girtin û gelek bûyerên tacîzê derxistin. Herî zêde jî piştî Haştaga ‘Tacizkar eşkere bike’ gilî tên ber destê me û bi qasî ji destê me tê dibin alîkar.”

07:59

Seroka Desteya Jin a Herêma Firat’ê Cîhan Derwîş destnîşan kir ku di nava civîna salane de gelek piroje û xalên girîng hatin nirxandin û wiha got: "Projeya herî girîng ya em li ser rawestiyane, vekirina navenda derunî û mala parastinê ya jinan bû, bi van projeyan dê rewşa jinan a aborî û derunî ber bi başbûnê ve biçe."