سودان - دانیشتووانی شاری فاشر لەژێر گەمارۆدا دەناڵێنن بەهۆی بەردەوامی ململانێکانی ئەو وڵاتە، ئەمەش وایکردووە ڕووبەڕووی برسێتی و کەمیی دەرمان ببنەوە.

 

ڕێکخراوی بەرگری فاشر لە پەیجی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانی لە ڕۆژی دووشەممە٧ ی نیسان لە بەیاننامەیەکدا ڕایگەیاند "ئاو و خۆراک لە شاری فاشر کەم و نەماوە، ئەو منداڵانەی کە پێشتر لەسەر شەقامەکان پێدەکەنین و یارییان دەکرد، ئێستا تووشی بەدخۆراکی دەبن، مەترسی برسێتی ڕووبەڕوویان بووەتەوە، لە کاتێکدا تەنانەت ئاوی خواردنەوەش لێیان بێبەش کراوە، ئەمەش بەهۆی گەمارۆیەکی بێبەزەییانە بەسەر شارەکەدا لە ناوەڕاستی نیسانی ٢٠٢٣ەوە، فاشر دەناڵێنێت، ناتوانێت پێداویستی نەخۆش و بریندارەکان دابین بکات، ئەو نەخۆشخانانە لە خزمەتدا نین و ئەو نەخۆشخانانەی کار دەکەن بە چارەکێکی توانای خۆیان کار دەکەن، کارمەندی پێویستیان نییە و توانای بەردەستیان نییە، لە کاتێکدا ئەو نەخۆشانەی پێویستیان بە نەشتەرگەری فریاکەوتن هەیە کەڵەکە دەبن و هیچ هیوایەکیان نییە بۆ چارەسەری نزیک.

 

 

سەبارەت بە دۆخی پزیشکەکان، ئەو ڕێکخەرکە لە بەیاننامەکەیدا ڕوونیکردووەتەوە "ئەوان لەسەر لێواری داڕمان وەستاون و ئامێری کەمیان هەیە، بۆیە دەرمانی پێویست بۆ یەک برینیش نییە، نەخۆشخانەکان بوونەتە هۆڵی ئازار، نەخۆشەکان هێواش هێواش دەمرن و دەزانن هیوا بۆتە سەرابێکی دوور."

 

ناو  ئەم دۆزەخە و گەمارۆدان خۆبەخشەکان و هاوڵاتیانی فاشر لە گۆڕەپانی فریاگوزاریدا وەستاون وەک هێمای مرۆڤایەتی کە تێک ناشکێت هەندێکیان گیانیان لەدەستداوە، لە ژێر بۆردوماندا کوژراون، یەک پەیامیان لەسەر شانیان هەڵگرتووە ئەویش "ژیان ڕزگارکردن" بەوپەڕی دڵسۆزییەوە خزمەتیان بە کۆمەڵگەکەیان کردووە و گوێ نادەن بە ئامێری سەرکوت و کوشتن لەلایەن هێزەکانی پشتیوانی خێراوە، بێباک بە ئامێری شێواندن و ناوزڕاندن و سەرەڕای هەموو ئەمانەش هاوکاری و خۆراک هێواش هێواش دەگاتە ئاراوە، شەڕ و میلیشیاکان کۆنترۆڵی هەموو شادەمارێک دەکەن کە لە فاشر لێدەدات، دەروازەکان دادەخات کاتێک ئەو دەیەوێت ئەو هاوڵاتیانەی کە بەدەست برسێتی و تینوویەتی دەناڵێنن بەبێ هیوا بۆ سبەینێ بەجێبهێڵێت، تەنانەت ئاژاوە دروست دەکات بە ڕێگەدان بە باندەکانی تاوانی ڕێکخراو بۆ دەستگرتن بەسەر بارهەڵگری فریاگوزاری و خۆراک و ئامانجی خاوەنەکانیان.

 

سەرەڕای ئەو هەوڵانەی ڕۆژانە بۆ فریاگوزاری فاشر و لابردنی گەمارۆکەی دەدرێت، بەڵام کارە مرۆییەکان لەبەرامبەر کۆنترۆڵکردنی دەروازەکانی هێزەکانی پشتیوانی خێرا ئیفلیج بووە، داوای کردنەوەی دەروازەکان و لابردنی گەمارۆکە دەکەن چونکە ئەو شادەمارەیە کە فاشر بە زیندوویی دەهێڵێتەوە، کەمی پارە ڕۆژ لەدوای ڕۆژ خراپتر دەبێت و بارودۆخەکە ئاڵۆزتر دەکات و ڕێکخراوەکان ناتوانن پێداویستییە زۆرەکانی دانیشتوانی شارەکە دابین بکەن، بارودۆخی مرۆیی خراپتر کردووە و توانای کڕینی هەموو چین و توێژەکانی خەڵک لاواز کردووە، وە زیاد بوونی نرخی کەلوپەل "لابردنی گەمارۆکە لە فاشر لە یەکەمین کارەکانە کە بکرێت ، نەخۆشخانەکان پێویستیان بە دەرمان و کەرەستەی پزیشکی هەیە، ئەگەرنا ژمارەی قوربانیان بە شێوەیەکی تراژیدی بەردەوام لە بەرزبوونەوەدایە."

 

شاری فاشر زیاتر لە ٨٠٠ هەزار هاوڵاتی تێدایە کە زیاتر لە ١٢٠ هەزار ئاوارەیە، کە لە ناوچەکانی دیکەی دارفورەوە پەنایان بۆ بردووە، بەگوێرەی خەمڵاندنەکانی دەزگاکانی فریاگوزاری ژمارەی ئەو هاوڵاتیانەی پێویستیان بە خۆراک و ئاوی خواردنەوە و دەرمان هەیە لە%٧٠ی دانیشتوان تێپەڕاندوە، جگە لەوەی پێکدادانی توندوتیژی و تۆپبارانکردنی بێ جیاوازی کە سەدان قوربانی لێکەوتووەتەوە، خراپتربوونی دۆخی مرۆیی لەو شارەدا کە ژمارەیەکی زۆر ئاوارەی تێدایە.

 

 

پێشتر نەتەوە یەکگرتووەکان و رێکخراوەکانی مافی مرۆڤ هۆشدارییان لە مەترسی بارودۆخی شارەکە دابوو، جەختیان لەسەر پێویستی دابینکردنی ڕێڕەوی سەلامەت بۆ هاوڵاتیانی مەدەنی و گەیاندنی یارمەتی مرۆیی کردووە.