سۆما کەرەمی

 

جوانڕۆ- لەنێو شەڕی ئێران و ئیسرائیلدا دەنگێک لە ڕۆژهەڵاتی کوردستانەوە هەڵهات، دەنگێک نەک هەر هاوارێکی ناڕەزایەتی بەرامبەر بە دۆخی ئێستا، بەڵکو دەنگدانەوەی خەونێک بوو بۆ داهاتوویەکی جیاواز و کۆمەڵگە و دیموکراتی.

 

لە سایەی شەڕی بەردەوامی ئێران و ئیسرائیلدا، پرسیاری بنەڕەتی ماوەتەوە: ئایا کۆمەڵگەی ئێران ئامادەیە هەنگاوی کردەیی بەرەو بنیاتنانی جێگرەوەیەکی کۆمەڵگەی و گشتگیر و دیموکراتی بنێت؟

 

گەلی کورد داوای گۆڕانی ڕیشەیی لە پەیکەری سیاسیدا دەکات، ئەوان شەڕ و توندوتیژییان ناوێت، بەڵکو ئازادی ڕادەربڕین و بەشداریکردن لە بڕیاردان، دروستکردنی ژینگەیەک کە دەنگی هەموو گروپەکان ببیسترێت، کەرامەتی مرۆڤایەتی بپارێزرێت، ئەوان بەدوای سیستەمێکی نوێدا دەگەڕێن کە لەسەر بنەمای بەشداریی کۆمەڵگەی و دادپەروەری کۆمەڵایەتی و ڕێزگرتن لە مافەکانی مرۆڤ بێت- باوەڕێک کە تەنها بە هاودەنگی و هاوکاری بەکۆمەڵ دەتوانرێت بەدەستبهێنرێت.

 

داواکارییەکانی هاوڵاتیانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان لە ئەگەری ڕووخانی سیستمی سیاسی ئێستا

لە ئەگەری داڕمانی سیستمی سیاسی ئێستا، هاوڵاتیانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان ئاواتەخوازن سیستمێک بێ هیچ جێگایەک بۆ جیاکاری لەسەر بنەمای نەتەوە، ئایین، پێکهاتە، یان ڕەگەز، ئەوان داوای گەرەنتی تەواو بۆ مافەکانی ژنان و بەشداری کاریگەرانەیان لە کایە کۆمەڵایەتی و سیاسی و ئابوورییەکان دەکەن، هەروەها سەربەخۆیی کولتووری و سیاسی لە چوارچێوەی کۆمارێکی دیموکراتی فرەنەتەوەیی لە داخوازییە بنەڕەتییەکانیاندایە.

 

لە ژێر ڕۆشنایی پێشهاتەکانی ئەم دواییەی ناوچەکە و شەڕی نێوان ئیسرائیل و ئێران، ڕۆناک مورادی چالاکوانی سیاسی لە جەوانرودەوە وتی: ئەوەی ئەمڕۆ لە ئێران ڕوودەدات تەنیا ململانێیەکی سەربازی یان گرژیی دەرەکی نییە، بەڵکو ڕەنگدانەوەی قەیرانێکی پێکهاتەیی دەوری ڕژێمە لەسەر ئاستی ناوخۆیی، ناوچەیی و نێودەوڵەتی.

 

جەختی لەوە کردەوە کە ڕژێمی ئێران، لە ماوەی ٤٧ ساڵی ڕابردوودا، بە چڕکردنەوەی دەسەڵات لە ناوەند و پەراوێزخستنی گەلان و نەتەوەکانی نیشتەجێی ئێران، دادپەروەری کۆمەڵایەتی بەدەست نەهێناوە، بەڵکو دابەشبوونی نەتەوەیی و ئابووری و کولتووری قووڵتر کردووەتەوە، ڕژیم لە جیاتی وەبەرهێنان لە خۆشگوزەرانی هاوڵاتیان و گەشەسەندنی بەردەوام، بەرەو چەوسانەوەی سیستماتیک و هەژاریی پێکهاتەیی و هەڵاواردنی دامەزراوەیی ڕۆیشتووە، گەلانی وەک کورد، بەلووچی، عەرەب، تورکمان و ئەوانی دیکەی لە مافە سەرەتاییەکانی بێبەش کردووە.

 

لە کاتێکدا کە وڵاتانی دیکە بەرەو ئازادی و دادپەروەری و گەشەسەندن دەڕۆن، ڕژێمی ئێران بەردەوامە لە چەسپاندنی بە هەڵە مێژووییەکانییەوە، کە ئامرازەکانی سەرکوتکردن و پڕوپاگەندەی ئایدیۆلۆژی و چاوپۆشی لە ئیرادەی هاوڵاتیان دەکات، ئەم هەڵانە کاریگەریی قووڵی دەروونی و کۆمەڵایەتییان لەسەر کۆمەڵگە بەجێهێشتووە.

 

خۆبەڕێوەبەری دیموکراتیک: ڕێگای ڕزگاری گەلان

ڕۆناک مورادی پێی وایە ڕێگەی دەربازبوون لەم قەیرانە لە پرۆژەی خۆبەڕێوەبەری"دایە، مۆدێلێک کە بە وردی لەلایەن پێشەنگ و ئایدۆلۆژیست ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالانەوە داڕێژراوە، لەم ڕێبازەدا ئازادی نەک لە ڕێگەی بنیاتنانی دەوڵەتی نەتەوەییەوە، بەڵکو لە ڕێگەی ڕێکخستنی کۆمەڵگەی و هاوکاریی کۆمەڵایەتی و دیموکراتیی بنەڕەتی (لە خوارەوە بۆ سەرەوە) بەدەستدێت.

 

ئاماژەی بەوەشکرد، بە پێچەوانەی مۆدێلی دەوڵەت-نەتەوە، ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان چەمکی "نەتەوەی دیموکراتیک" پێشنیار دەکات، مۆدێلێک کە لەسەر بنەمای ئیرادەی بەکۆمەڵ، دادپەروەری ڕەگەزی، ئەنجومەنی کۆمەڵگەی و ئابوورییەکی کۆمەڵایەتی دامەزراوە، لەم چوارچێوەیەشدا گەلانی ناوچە جیاجیاکان بە ڕۆژهەڵاتی کوردستانیشەوە دەتوانن کاروباری خۆیان بەڕێوەببەن بەبێ ئەوەی پێویستیان بە توندوتیژی و مەیلی جوداخوازی هەبێت.

 

لە کۆتاییدا، ڕۆناک مورادی پەیامێکی ئاراستەی گەنجانی کورد و گەلانی ستەملێکراوی دیکە کرد و وتی: هێزی ئێوە لە هۆشیاری و ڕێکخستن و بەرخۆدانی مەدەنیدایە، لە جیاتی ترس، با هاودەنگی هەڵبژێرین، داهاتوویەکی دیموکراتی و ئازاد تەنها بە بوێری و بەشدارییەکی هۆشیارانە بنیات بنرێت، ئازاد دەبین کاتێک باوەڕمان بە خۆمان هەبێت، لەگەڵ گەلانی دیکە یەکبگرین بۆ جیهانێکی دادپەروەر، کورد، فارس، عەرەب، بەلووچەکان، ئازەرییەکان، مازەندەرییەکان، گیلگسییەکان و ئەوانی دیکە دەبێت دەست یەکبگرن و پێکەوە هەوڵبدەن بۆ ئێرانێکی ئازاد و یەکسان.