Navenda Nûçeyan – Bloggera Mexribî Saida El-Alami ragihand ku wê li Girtîgeha Ayn Sebaa (Okasha) dest bi greva birçîbûnê kiriye, ji ber ku rûniştina îtîrazê ya wê nêzîk dibe. Parêzera wê, Sara Soujar, di daxuyaniyekê de li ser medyaya dîjîtal diyar kir ku muwekîla wê bi malbata xwe re têkilî daniye û biryara xwe ji wan re ragihandiye. Doz dê di 19ê Mijdarê de li Dadgeha Îstînafê ya Casablancayê dîsa were dîtin.

Doza Saida El-Alami piştî ku dozgeriyê di Tîrmehê de postên wê yên dîjîtal wekî "heqaretkirina saziyên dewletê" bi nav kir, hate vekirin. Blognivîs bi sûcên "heqaretkirina dadwerî û saziyên damezrandî" û "belavkirina agahiyên derew" tê darizandin. Saida El-Alami berê bi sûcên wekhev hatibû darizandin û di havîna 2024’an de bi efûyek kral hatibû berdan.

Ji bo jinan mekanîzmayên parastinê di qada dîjîtal de ne têrker e

Her çend doz ji hêla qanûnî ve di çarçoveya weşangeriya dîjîtal de tê nirxandin jî, wê nîqaşên li ser azadiya xweîfadekirina jinan a serhêl li Mexribê ji nû ve vejandiye. Di salên dawî de, jinên ku li ser medyaya dîjîtal li ser pirsgirêkên giştî diaxivin û rexne li wan digirin, li gorî raporê, bi dozên qanûnî an kampanyayên lîncê yên dîjîtal re rû bi rû mane.

Rêxistinên jinan û parêzvanên mafên mirovan tekez dikin ku jinên ku li ser înternetê çalak in, ji ber şîroveyên cûda yên "heqaret", "tehrîkkirin", an "belavkirina agahiyên xelet" û her weha zexta civakî, çewisandina dîjîtal û gefan, bi lawaziyên qanûnî re rû bi rû dimînin. Ew dibêjin ku ev yek pêvajoya dozgeriyê ji bo jinan li gorî mêran girantir dike.

Nebûna jinan di nîqaşên giştî de eşkere bû

Çalakvan dibêjin ku doza Saida El-Alami valahiyek di navbera xuyabûna jinan a zêde di qada giştî ya dîjîtal de û mekanîzmayên ji bo parastina wê de nîşan dide. Biryara wê ya greva birçîbûnê aliyekî din li dozê zêde kiriye û fikarên li ser tenduristiya wê zêde kiriye.

Rêxistinên mafên mirovan dibêjin ku grevên birçîbûnê pir caran ji ber ku girtî hîs dikin ku mekanîzmayên îtîraz û gilîkirinê yên bi bandor tune ne, çêdibin, û ji ber vê yekê, bi taybetî jinên girtî, hewce ne ku bi awayekî serbixwe werin şopandin.

Rûniştina 19’ê Mijdarê dê biryardar be

Di vê nuqteyê de, tê gotin ku rûniştina temyîzê ya 19’ê Mijdarê ne tenê ji bo rewşa Saida El-Alami, lê di heman demê de ji bo rewşa heyî ya azadiya ramanê ya dîjîtal a jinan li Mexribê jî wekî ceribandinek tê hesibandin.

Çavdêr dibêjin ku ev doz pirsa "hevsengiya di navbera sepandina qanûnê û azadiya ramanê de derdixe holê." Rêxistinên mafên jinan berdewam banga çavdêriya rewşa jinên girtî û xurtkirina mekanîzmayên parastinê dikin.

Ev doz wekî mînakek tê hesibandin ku nîşan dide ka pêwîstiya çareserkirina pirsgirêkên nû yên ku ji ber zêdebûna xuyabûna jinan di qada giştî ya dîjîtal de derdikevin holê heye.