ڤیان میهرپەروەر

 

مهاباد- چاو ڕاهاتووە بە بینینی گۆمی چۆڵ و قەیرانی ئاو لە ئێران چەند ڕۆژێکە لە پێشەنگی هەواڵ و نیگەرانییەکانی خەڵکدایە. ورمێ کە شارێکی دەوڵەمەندە بە ئاو، ئێستا گەیشتووەتە ئاستی ئەم قەیرانە، دۆخەکە گەیشتووەتە ئاستێک کە ئاوی بەنداوەکان، کشتوکاڵ لەسەر ئاوەکە، ئاودێری کاریگەری لەسەر جێبەجێکردنی پێداویستییە سەرەتاییەکانی هاووڵاتیان کردووە، لە شاری سەردەشتەوە تا ماکۆ، شارەکانی پارێزگاکان لەگەڵ کێشەی دەستڕاگەیشتن بە ئاو و ناوبەناو ڕووبەڕووی کەمیی ئاو دەبنەوە.

 

بێ پلانی و ناو بەناو نەمان

کەمی ئاو کێشەی زۆری لە ژیانی ڕۆژانەدا دەهێنێت. ئەم دۆخە ئێستا جار جارە لە شاری ورمێ و گوندەکاندا بەدی دەکرێت. پێشتر شوێنەکانی وەک مهاباد، ورمێ، سەردەشت، خۆی، بۆکان، و گوندەکان کە نەیاندەتوانی دەستیان بە ئاو بگات، لەوەش بێبەشترن، هەروەها کشتوکاڵ و ئاودێری بە قۆناغی سەختدا تێدەپەڕێت، بەڵام لە شارەکانی وەک ورمێ، پیرانشار، بۆکان، شنۆ، نەغەدە ئەم کێشەیە کاریگەری لەسەر ژیانی ڕۆژانەی خەڵک کردووە.

 

"ئاو زۆر کەمە"

سەمیرە س.خەڵکی شاری شنۆ سەبارەت بە کەم ئاوی وتی: هەموو شەوێک ئاوی گەڕەکەکانی شنۆ بۆ ماوەی چەند کاتژمێرێک دەبڕدرێت، لە ماوەی چەند ڕۆژی ڕابردوودا ئاوی زۆر کەم بووە، هەندێک ڕۆژ ئاوەکە بە تەواوی بڕاوە، خەڵک ڕیز دەگرن بۆ وەرگرتنی ئاو لە مزگەوت، کە بەستراوەتەوە بە کانییەکی سروشتییەوە.

 

"لە نیوەڕۆ تا ئێوارە ئاو نییە"

هونیا ح، کە لە گەڕەکی فەجر لە ورمێ نیشتەجێیە، ناڕازییە بە زیادەڕەوی لە پەمپە ئاوییەکان و بڕینی ئاو و کارەبا لە یەک کاتدا و وتی: ئاو زۆر کەم بووە، خەڵک ناچار بووە پەمپی ئاو بکڕن، بەڵام کاتێک کارەبا دەکوژێتەوە، پەمپەکانیش کارەکانیان دەوەستن و ئاو نامێنێت، لەو کاتەدا ئاو بۆ ئەوانەی کە پەمپەکان بەکارناهێنن زیاد دەکات، لە کاتژمێر ١٢ی نیوەڕۆ تا ٦ی ئێوارە ئاو نییە.

 

"زۆر قورسە لەم گەرمایەدا بەبێ ئاو بژیت"

دێریا ف.، کە لە شاری بۆکان نیشتەجێیە، وتی: ئێمە دەمێکە کێشەی دابینکردنی ئاومان هەیە، ئەو ئاوەی لە ناوچەی بەرفراوانی بۆکان پێمان نادرێت، دەدرێت بە شارە پیشەسازییەکانی تەبرێز، ژیان بەبێ ئاو لەم گەرمایەدا زۆر قورسە.

 

ڕاپۆرتەکانی کەم ئاوی لە شارەکانی وەک پیرانشار، ماکۆ، خۆی و مهاباد ئاماژە بەوە دەکەن کە ئەم کێشەیە بە گشتی لە پارێزگاکەدا بەربڵاوە.

 

نەبوونی ئاوی پاکی خواردنەوە

لە زۆرێک لە شارەکانی پارێزگاکە، دەستنەگەیشتن بە ئاوی پاک، سەختییەکی زۆری لێدەکەوێتەوە و مەترسی لەسەر تەندروستی دروست دەکات. گەلاوێژ م، خەڵکی شاری سەردەشت، لە پیسبوونی ئاوی خواردنەوە ناڕازییە و وتی: کاتێک کارەبا دەکوژێتەوە، کوالێتی ئاوی شلەمەنیەکانیش دادەبەزێت، ناوبەناو ئاوەکە کەم دەبێتەوە یان بە تەواوی نامێنێت، ئاوەکە پیس و وەستاوە، لە دۆخێکی بەکارنەهێنراودایە، ئێمە ناچارین ئاو لە سەرچاوە سروشتییەکانی شاخەوە هەڵبگرین، بەڵام زۆربەیان وشک بوون.

 

"ئاو بەکارناهێندرێت"

لە نەغەدە ساڵانێکە بەهۆی وشکەساڵییەوە خەڵک ناچاربوون بیر لە ماڵەکانیان هەڵکەنن. ئاوی شلەمەنی جگە لە خواردنەوە بۆ مەبەستی تر بەکاردێت. خەتیجە س. وتی: ئێستا شارەکە تووشی کێشەی ئاو بووە، ئاوی شلەمەنیەکان بۆ خواردنەوە نەبووە، ئێستا تەنها بۆ خواردنەوە بەکاردێت، زۆربەی خانووەکان بیریان هەیە، بەڵام کاتێک کارەبا دەکوژێتەوە، ناتوانرێت بەکار بهێندرێن، لە هەندێک ناوچەدا بیرەکان چیتر ئاویان بۆ دابین ناکەن.

 

قەیرانی جددی ئاو لە پارێزگاکەدا

بەرپرسانی حکومەت هەوڵدەدەن هۆکاری قەیرانی ئاو بگەڕێننەوە بۆ زیاد بەکارهێنانی دانیشتوان و گۆڕانی کەشوهەوا. لەم دواییانەدا پلانی کۆتایی ئاو تاوتوێ کراوە. بەڵام بە گوتەی شارەزایان، گەورەترین هۆکارەکانی کەمی ئاو بریتین لە زیادەڕۆیی بەکارهێنان لە پیشەسازی، دروستکردنی بەنداو، بەرژەوەندی ئابووری و بەڕێوەبردنی نازانستی.

 

لە ئێستادا دۆخی مەهاباد، بوکان و حەسەنلو بە نائاسایی وەسف دەکرێت. سەرچاوە ئاوییەکان و دەریاکان و کانییە سروشتییەکان وشک بوون یان بە شێوەیەکی جددی کەم دەبنەوە. لە ئەنجامدا ئاستی ئاوی شاری مەهاباد بە بەراورد لەگەڵ ساڵانی ڕابردوو بە ڕێژەی لەسەدا ٩٠ کەمی کردووە. لەم خشتەیەدا دۆخی ئاوی پارێزگاکە نیشان دراوە کە گەیشتووەتە ئاستێکی قەیراناوی.