شنگال 

 

کۆنفرانسی ڕۆشنگەری شنگال بە دروشمی "بانگەواز بۆ کۆمەڵگەیەکی دیموکراتیک وەڵامی ٧٣ فەرمانە" دەستیپێکرد و بە پەیام بەردەوام بوو. لە کۆنفرانسەکەدا پەیامی ڤیدیۆیی لەلایەن زۆزان سیما، ئەندامی ئەکادیمیای ژنۆلۆژی بڵاوکرایەوە.

 

لە پەیامەکەدا زۆزان سیما ئەوەی خستۆتەڕوو، بەڕێوەبردنی کۆنفرانسێکی وەک ئەمە، کە تێیدا ژنانی ئێزدی و پێکهاتەی ئێزدی تاوتوێی چارەنووس و مێژوو و فکر و بیرۆکەکانیان دەکات و بڕیار لەبارەیەوە دەدەن، گەورەترین وەڵامە بۆ فەرمانەکان و وتی: بەم هۆیەشەوە کۆنفرانسەکە گرنگ و پیرۆزە نەک تەنها بۆ ژنانی ئێزدی و کۆمەڵگەی ئێزدی، بەڵکو بۆ هەموو ژنانی جیهان و کۆمەڵگەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست گرنگ و پیرۆزە کولتوورێکی زۆر کۆن کە نەک هەر ڕەگ و ڕیشەی کورد یان ڕەگ و ڕیشەی کۆمەڵگەکانی تێدایە کە لەسەر بنەمای کۆمەڵایەتی دەژین، بەڵکو ڕەگ و ڕیشەی ژیانی دەوروبەری ژنانیشی تێدایە، کە تا ئەمڕۆش جەوهەری خۆیان پاراستووە کاتێک ئێمە وەک ئەکادیمیای ژنۆلۆژی لێکۆڵینەوەمان لەسەر ئەم بابەتە کرد، زۆر شتی سەرنجڕاکێشمان دۆزیەوە کە سەر بە کولتووری ئێزدییە کە هەزاران ساڵە پاراستوویانە هەروەها زۆر شت هەیە کە سەر بە ئێزدییەکان نین بە تایبەتی ئەو کولتوورانەی کە بە چاوی سووک سەیری ژنان دەکەن و جەستەی ژنان وەک ئامرازێک بۆ منداڵبوون بەکاردەهێنن و ئیرادەی ژنان ناناسن و توندوتیژی بەرامبەریان ئەنجام دەدەن زۆر جیاوازن لەگەڵ کولتووری ئێزدیەکان ئێستا ڕێبەر ئاپۆ هەروەها ئەم پرۆسەیە بەردەوامەی بە ڕینێسانسی کۆمەڵگەی ئێزدی پێناسە کردووە.

 

"ڕێنێسانس دروستکردنی شتی نوێیە لەگەڵ سەردەمی نوێ"

زۆزان سیما لە پەیامەکەیدا ئاماژەی بەوە کردووە کە ڕێنێسانس لە بنەڕەتدا بە واتای بونیادنانی شتی نوێ لەگەڵ سەردەمی نوێ لەسەر بنەمای ڕەگ و ڕیشەی خۆی وتی: زۆرجار، فەرمان لە دژی کۆمەڵگەی ئێزدی دەرچووە، و ئامانجی سەرەکی فەرمانەکان کە زیاتر لەلایەن دەسەڵاتە دەسەڵاتدارەکان و سەرمایەداریەوە دەرکرابوون، نەهێشتنی جەوهەری کولتوری ئێزدی بوو. هەروەها ئەم فەرمانانە بوونە هۆی ئەوەی ئێزیدییەکان کۆچ بکەن و ئەوان ناتوانن لە وڵاتانی جیاوازدا لەگەڵ ڕەگ و ڕیشەی خۆیان یەکبگرن کۆمەڵگاکان، لەسەر کۆمەڵگە سۆسیالیستی و دیموکراسیەکان دەڵێت، دەبێت بە باشی نەریتەکان بناسن و کۆمەڵگەیەکی مۆدێرن لەسەر ئەو نەریتانە بونیاد بنێن "لەبەر ئەم هۆکارە، کاتێک دەڵێین کۆمەڵگەی مۆدێرن، کۆمەڵگەی دیموکراسی ئەم سەردەمە، پێویست ناکات کۆمەڵگە لە ڕەگ و ڕیشەی خۆی ببڕدرێت، کۆمەڵگە دەتوانێت ئەو شتانە فلتەر بکات کە لەلایەن دەسەڵاتەوە لە کولتوورەکەیدا دانراون و لە کولتوورەکەی دووریان بخاتەوە، بەم شێوەیە دەتوانێت ڕێکخراوە نوێیەکەی لەسەر ئازادی ژنان بونیاد بنێت.

 

لێکۆڵینەوەی ژنۆلۆژی

زۆزان سیما لە پەیامەکەیدا سەرنجی بۆ لێکۆڵینەوەکانی ژنۆلۆژی ڕاکێشاو وتی: لە ڕاستیدا ئێمە لێکۆڵینەوەیەکمان لەسەر کولتووری کۆنی ئێزدی لەگەڵ هاوڕێ شەهید زیلان "ناگیهان ئاکارسەل" ئەنجامدا، ئەو لێکۆڵینەوەیە بۆ ئێمە زۆر ورووژێنەر بوو، چونکە کاتێک ئێمە لێکۆڵینەوەمان لە ڕەگ و ڕیشەی ژنانی ئێزدی کرد، لە بنەڕەتدا گەیشتینە ڕەگ و ڕیشەی کۆمەڵگەی کۆمەڵایەتی دیموکراسی، هەر بۆیە بینیمان ئەم کولتوورە چەندە زیندووە. ئێستا لە توێژینەوەکانی ژنان، دەمانەوێت ئەو ڕەگ و ڕیشەی هەزاران ساڵە بەرگەی دەگرن بۆ بونیادنانی ناسنامەی ژنانی ئازاد وەک بنەمایەک سوودی لێ ببینین، شتێکی سەرنجڕاکێش کە لە توێژینەوەکەدا دۆزیمانەوە ئەمە بوو؛ لەناو کۆمەڵگەی ئێزدیدا، بناغەیەک هەیە بۆ بەرگری، ئابووری، کار، خۆبەڕێوەبەری و هتد.. بەڵام ئەم بناغەیە زۆر جیاواز نییە بەهۆی فەرمانەوە، بەهۆی دەسەڵاتی پیاوانەوە، بەهۆی هێرشەکانەوە. ئێستا ئەوەی دەکەوێتە سەر شانی ئێمە ئەوەیە کە ئەم باسانە چ لە ڕێگەی میتۆدی خەباتەوە، چ لە ڕێگەی دامەزراوەسازییەوە، چ بە بەرگری و چ ئایدۆلۆژیا، زیاد بکەین. ئەمەیە کە ژنان و کۆمەڵگەی ئێزدی زۆر پێویستیان پێیەتی. چونکە زۆر یاری لەسەر کۆمەڵگەی ئێزدی هەیە.

 

"ئێستا دەبێت گۆڕانکاری لە ڕەگ و کولتوورەکەماندا بکەین"

هەروەها لە کۆتایی پەیامەکەیدا زۆزان سیما وتی: ئەگەر کۆمەڵگەی ئێزدی بتوانێت بەدامەزراوەییبوونی خۆی لەسەر ڕەگ و ڕیشەی خۆی بونیاد بنێت، ئەوا دەتوانێت ڕێگەیەک بۆ پاراستنی بەهاکانی خۆی وەک کۆمەڵگەی دیموکراتیک لە پرۆسەی بنیاتناندا لەسەر بنەمای ڕاستەقینە دابمەزرێنێت، چەندین بەهای کۆن لە زمان و کولتووری ئێزدیدا هەن کە دژایەتی دەوڵەت و دەسەڵات دەکەن، لەسەر بنەمای ئاشتی و هاوسەنگی و یەکگرتوویی. چۆن ئایا دەتوانین ڕێکخستنی خۆبەڕێوەبەری ژنان و خۆبەڕێوەبەری شنگال لەگەڵ بەدامەزراوەییکردنی نوێ لە سەردەمی ئێمەدا تێکەڵ بکەین.