Navenda Nûçeyan – Komeleya Rojnamegerên Jin a Mezopotamyayê (MKG), Rapora Binpêkirina Mafên Rojnamegeran a Meha Hezîranê eşkera kir. 

Di raporê de hat gotin ku di meha Hezîranê de jî, binpêkirinên li dijî rojnamegerên jin berdewam kirin. Di beşa nirxandinê de hat gotin ku xebatên rojnamegeriyê tên krîmînalîzekirin û zext lê tê kirin. Li gorî raporê êrîş li dijî 2 rojnameger û dezgehên weşanê hatine kirin, bi ser mala 3 rojnamegeran de hatiye girtin û 7 rojnameger hatine binçavkirin, 2 rojnameger hatine girtin. 2 rojnameger rastî muameleya nebaş hatin, gef li 3 rojnamegeran hate xwarin, şopandina nûçeyan a 2 rojnamegeran hate astengkirin, der heqê 2 rojnamegeran de lêpirsîn hate vekirin û 2 sal û mehek cezayê hefsê li rojnamegerekê hate birîn, 10 dozên derheqê 11 rojnamegeran de hatine vekirin didomin, 7 rojnameger girtî ne, karê rojnamegerekê hate bidawîkirin û qerta rojnamegeriyê ya rojnamegerekê jî hate betalkirin.” 

‘Rasterast bandorê li mafê raya giştî yê wergirtina nûçeyan dike’

Di raporê de hate gotin ku di vê mehê de gelek rojnameger hatine binçavkirin, girtin û bi ser malên wan de hate girtin û ev tişt hatin gotin: “Yek ji bûyerên berbiçav ên vê mehê, gefa ku li nûçegîhana Ajansa Mezopotamyayê Zeynep Durgut ji ber raporek dosyayê ku wê çêkiriye lê hatiye xwarin e. Zeynep Durgut ji ber dosyayek sûc a ku di sala 2013’an de hatiye kirin û wê piştî salan kiriye nûçe, ji aliyê kesên ku di raporê de navê wan hatiye dayîn ve gef lê hat xwarin û vê rewşê careke din xetereyên ewlehiyê yên ku rojnamevan dema ku mafê xwe yê ragihandina nûçeyan bikar tînin, pê re rû bi rû dimînin aşkera kiriye. Zêdebûna gef û zextên li ser rojnamevanan nahêle ku ew bi ewlehî pîşeya xwe bikin û rasterast bandorê li mafê raya giştî yê wergirtina nûçeyan dike.”

‘Maf bi awayek sîstematîk tê binpêkirin’

Bi domdarî di raporê de wiha hat gotin: “Di binpêkirinên azadiya raman û derbirînê de, dozên li dijî rojnamevanan hatine vekirin, cezayên girtîgehê yên hatine dayîn û darizandinên berdewam nîşan didin ku daraz rojnamegeriyê wekî amûrek zextê bikar tîne. Rastiya ku nûçe û nivîsên medyaya civakî, ku divê di çarçoveya azadiya çapemeniyê de werin nirxandin, wekî hêmanên sûc têne hesibandin û dibin mijara dozê, nîşan dide ku azadiya derbirînê bi awayekî sîstematîk tê binpêkirin.”

‘Binpêkirinên nayên dîtin jî hene’

Di raporê de ev tişt hat gotin: “Di warê mafên aborî û civakî de, jikarderxistina rojnamevanên ku di VOA Kurdî de dixebitîn careke din bandora karên ne ewle ya di sektorê de ya li ser rojnamevanan nîşan dide. Wekî MKG, tekezkirina daneyên di raporê de ‘mîna herî kêm temsîl dikin’ jî asta binpêkirinên nedîtî tîne bîra me û pêwîstiya parastina mafên bingehîn ên rojnamevanan, bi taybetî ewlehiya wan, azadiya derbirînê û mafê xebatê, aşkera dike.

Banga têkoşînê li rojnamegeran hate kirin

Bidawîanîna astengiyên li pêşiya mafên rojnamevan ên ragihandina nûçeyan, bidawîanîna siyaseta bêcezatiyê, lêpirsîna binpêkirinên mafan a bi awayekî aşkera di nav şertên civakek demokratîk de ne. Ji bilî destwerdana fizîkî û gefên ku rojnamevan dema nûçeyan dişopînin li wan tên xwarin, tê dîtin ku polîtîkayên çavtirsandinê bi girtin û darizandinê berdewam dikin. Em banga xwe ji hemî sazî û civakê re dubare dikin ku dawî li binpêkirinên azadiya çapemenî û îfadeyê bînin, mafên rojnamevanan biparêzin û li dijî siyaseta bêcezatiyê têkoşînek bi bandor bidin.”