ناوەندی هەواڵ

 

دامەزرێنەرانی گۆڤاری "بامداد بیدار" جەختیان لە خواستی خۆیان کردووەتەوە بۆ فراوانکردنی بازنەی خەبات لە دەرەوەی شانەکانی زیندان،بۆ کۆمەڵگە بە گشتی، بە ئامانجی گۆڕینی وتاری گشتی لە دەوری سزای لە سێدارەدان، کە وەک ئامرازێکی چەوساندنەوە و زەلیلکردن لێی دەڕوانن، نەک تەنها گیراوان بەڵکو کاریگەری لەسەر بنەماڵە و کۆمەڵگە و تەنانەت خودی پاسەوانانی زیندانیشیان هەیە.

 

یەکەمین ژمارەی گۆڤاری "بامداد بیدار" کە لەلایەن کۆمەڵێک زیندانی سیاسی لە ئێران دەستیپێکرد، وەک درێژەپێدەری هەڵمەتی "سێشەممان نا بۆ لەسێدارەدان" بڵاوکرایەوە. ئامانجی گۆڤارەکە بەڵگەنامەکردنی بارودۆخی زیندانیانی سزای لەسێدارەدان، گەیاندنی حیسابی کەسیی ئەو کەسانەی کە لەسێدارە دراون، ئاڵەنگاری گێڕانەوەی فەرمی حکومەتی ئێرانە.

 

بڵاوکردنەوەی ژمارەی یەکەم هاوکات بوو لەگەڵ هەفتەی ٦٩ی هەڵمەتەکەدا کە مانگرتنێکی بەرفراوانی بەخۆیەوە بینی، زیندانیان لە ٤٤ زیندان لە سەرتاسەری وڵاتدا بەشداربوون. ئەو پۆستە بێناوانەی لە سۆشیال میدیادا بڵاودەبنەوە، زۆرجار وێنەی ڕەش و سپی لەگەڵدایە، هەژماری ژیانی ڕاستەقینەی زیندانییەکان دەگوازنەوە سەبارەت بە هاوڕێ و هاوکارەکانیان کە ڕووبەڕووی لەسێدارەدان بوونەتەوە یان سزای لەسێدارەدانیان بەسەردا سەپێنراوە. شانبەشانی ئەم هەژمارانە، پۆستەکان ڕەنگدانەوەی ڕاستی توندوتیژی لەناو زیندانەکاندا پێشکەش دەکەن، ئەو سووڕی مردنە بەڵگەدار دەکەن کە لەناو ڕاڕەوەکانیدا دووبارە دەبێتەوە.

 

دامەزرێنەرانی گۆڤارەکە دەڵێن، بە نووسین و بڵاوکردنەوەی ڕۆمان، بازنەی بەرخۆدان لە ناو ژوورەکانی زیندانەوە 

بۆ ئاستی کۆمەڵایەتی فراوانتر دەکەن. ئەوان نەک هەر دژایەتی سزای لەسێدارەدان دەکەن، بەڵکو بە ئامرازێکی زەلیل و چەوساندنەوەی دەزانن، بەو پێیەی توندوتیژییەکەی نەک تەنها بەندکراو بەڵکو کاریگەری لەسەر بنەماڵە و کۆمەڵگە و تەنانەت پاسەوانانی زیندانیشیان هەیە.

 

ئاماژەیان بەوەشکرد، لە هەڵمەتی "سێشەممان نا بۆ لەسێدارەدان"دا بە بەرزکردنەوەی دەنگیان ڕازی نین، بەڵکو هەوڵدەدەن لە ڕێگەی کاری کولتوورییەوە بەرخۆدانێکی ڕەگداکوتاو بنیات بنێن. "کۆماری ئیسلامی بۆ ئێمە دەستەی سوێندخواردن نییە. نا بۆ سزای لەسێدارەدان. ئەمە باوەڕی ئێمەیە و ئەمە پەیمانی ئێمەیە". ئەوان پابەندبوونی خۆیان بە درێژەدان بە خەبات و هەڵگرتنی قەڵەم بۆ نووسین و فراوانکردنی بازنەی بەرخۆدانیان دووپاتکردەوە، لە ژوورە ساردەکانی زیندانەوە تا شەقامە زیندووەکانی شارەکان. لەگەڵ تۆمارکردنی هەر ژمارەیەک و هەر هەنگاوێک کە ئەم بازنەیە گەورەتر و گەورەتر دەبێت.

 

گروپی بەرەنگاربوونەوەی سزای لەسێدارەدان و هۆشیارکردنەوەی هاوڵاتیان لە کاریگەرییە نەرێنییەکانی لەسەر کۆمەڵگە، داوای لە بنەماڵەی ئەو کەسانەی لە سێدارە دراون کردووە چیرۆک و ئەزموونەکانیان باس بکەن، جەختی کردەوە کە دەنگی خۆیان دەبیستن، ئەم دەستپێشخەرییە دەکەنە ئامرازێک بۆ هۆشیاری و بەرخۆدان.

 

کامپەینی "بەیانیان لە خەو هەڵسە" تیشک دەخاتەسەر دژایەتیکردنی سزای لەسێدارەدان بە هەموو جۆرەکانییەوە. ئەوان پێیان وایە هەموو ژیانی مرۆڤ بەنرخە و هیچ بڕیارێکی دادوەری مافی ئەوەی نییە بیبات. ڕێکخراوی ڕاگەیاندن لە پشت هەڵمەتەکەوە بەڵێنی داوە لە داهاتوودا بەرنامە و چالاکیی زیاتر جێبەجێ بکات، بۆ گەورەکردنی دەنگی "سێشەممان نا بۆ لەسێدارەدان".

 

یەکێک لە بابەتەکانی ئەم دەزگای ڕاگەیاندنە باس لە 'ئایدن' ڕۆڵەی 'شەریفە محەممەدی'دەکات کە سزای لە سێدارەدانی لەسەرە. نووسەر سەرەتای بابەتەکە بە ئاماژە بەوە دەکات کە هەرگیز چاوی بە ئایدن نەکەوتووە، بەڵکو لە ڕێگەی قسە و نیگەرانییە بەرزەکانییەوە ناسیویەتی، ڕەنگدانەوەی قووڵایی ئەزموونەکەی و کاریگەریی ئەو بارودۆخە سەختانەی کە بەرگەی دەگرێت.

 

سەرنووسەرانی گۆڤارەکە وتیان: چیرۆکی ئازارەکانی بنەماڵەی زیندانییەکان و بەتایبەت ئەوانەی سزای لەسێدارەدانیان بەسەردا سەپێنراوە، یەکێکە لەو بابەتانەی کە لە کەناڵی تەلەفزیۆنی "بامداد بیدار" پێشکەش دەکرێت. "تەنها قوربانیانی لەسێدارەدان نین کە ژیانیان لەدەست دەچێت، هەموو لەسێدارەدانێک شەپۆلێکی ئازار و مەینەتی بەسەر کۆمەڵگەدا بڵاودەکاتەوە. بەنیازین لەڕێگەی چاوپێکەوتنی تایبەتی و ڕەسەنەوە چیرۆکی ئەو کەسانە بگێڕینەوە کە کاریگەری ئەم ڕستە ترسناکەیان لێکەوتووەتەوە، هەروەها دەنگی ئەم ئازارە بهێنینە گوێی هاوڵاتیان".

 

جەختیان کردەوە کە توندوتیژی لە سێدارەدان لە تاکەکەس زیاترە و تەنانەت پاسەوانانی زیندانیش دەبنە قوربانی ئەم توندوتیژییە. "لە سێدارەدان تەنها بردنی ژیانی زیندانییەک نییە، بەڵکو لە دارستان زیاتر درێژدەبێتەوە، کاریگەری لەسەر خێزان و کۆمەڵگە و تەنانەت پاسەوانانی زیندانیش دەبێت. ئەم خولە خراپە توندوتیژی بەرهەمدەهێنێتەوە و شوێنەواری قووڵ بەجێدەهێڵێت. باس لە پاسەوانانی زیندان دەکەین کە خۆیان بوونەتە قوربانی ئەم خولە تاریکە".

 

ڕێکخەرانی "بامەد بیدار" بەنیازن لەگەڵ هەر ژمارەیەکی ئەم بڵاوکراوە بگەنە ژمارەیەکی زیاتری هاوڵاتیان و دەنگی خۆیان بگەیەنن. "کۆنگرە و کۆبوونەوە ئەنجام دەدەین، نەک تەنها لە زیندان، بەڵکو لە هەموو گۆشەیەکی ئەم جیهانە، بۆ ئەوەی دەنگی ئەم بڵاوکراوە و شیکارییەکانی و پەیامەکانی دەنگ بداتەوە".