تونس

 

بەپێی سەرچاوەیەکی پەرلەمانی کە ئاژانسەکەمان ئاماژەی پێکردووە، بلۆکی دەنگی کۆماری لە ئەنجومەنی نوێنەرانی تونس پێشنیارێکی پەرلەمانی پێشکەش کردووە بۆ یاسایەکی پەیوەندیدار بە مافەکانی کرێکارانی ژن لە کەرتی کشتوکاڵدا.

 

سەرچاوە پەرلەمانییەکان ڕۆژی ٢٨ی شوبات بۆ ئاژانسەکەمان پشتڕاستیانکردەوە کە پڕۆژە یاسای مافەکانی ژنانی تونسی کە لە کەرتی کشتوکاڵدا کار دەکەن، بەردەوامبوونی یاسای ٥١یە کە لە ساڵی ٢٠١٩ دەرچووە و تیایدا گرنگی گواستنەوەی سەلامەتی جوتیارانی ژن و دابینکردنی بیمەی کۆمەڵایەتی بۆیان دابین دەکات.

 

"پڕۆژە یاساکە بیمەی کۆمەڵایەتی بۆ کرێکارانی ژن دابین دەکات"

سەرچاوەکان ئاماژەیان بەوەکردووە، لەبەردەم ئەو ڕۆڵە گرنگەی کە ژنان لە کەرتی کشتوکاڵدا دەیگێڕن، ژمارەیان بە نزیکەی ٦٠٠ هەزار ژن یان چارەکێک لە کرێکارانی ئەم کەرتە مەزەندە دەکرێت، بیرۆکەی پڕۆژەکە هەوڵدەدات کارتی کرێکار لە کەرتی کشتوکاڵدا بسەپێنێت بۆ ئەو کرێکارانەی کە لەلایەن کۆمسیۆنی هەرێمی کشتوکاڵەوە بۆ کرێکاران دابین دەکرێت، بیمەی کۆمەڵایەتی بۆ نەخۆشییە پیشەییەکان و ڕووداوەکانی هاتوچۆ، هەروەها پێشنیاری چێژ وەرگرتن لە گەشتکردن لەسەر هێڵە گشتییەکان.

 

سەرچاوەکان ئاماژەیان بەوە کردووە کە پڕۆژە یاساکە ٧ بەشەو یاسایەکی شۆڕشگێڕانەیە کە بۆ ژنانی جوتیار.

 

شایانی ئاماژەیە کە ژنانی گوند نوێنەرایەتی ٣٥%ی ژنانی تونسی و نزیکەی ٥٨%ی هێزی کار لە کەرتی کشتوکاڵ دەکەن، لە ئەنجامی بەردەوامبوونی گواستنەوەیان بە ئۆتۆمبێل و لۆریی ناپاریزراو، کارکردن لە بارودۆخێکی لاوازدا و بەکارهێنانیان بە بڕێکی کەم پارە، پەرلەمان پێشنیاری ئەم پڕۆژەیەی کرد.

 

لەو کاتەوەی یاسای ٥١ی ساڵی ٢٠١٩ چووە بواری جێبەجێکردنەوە، ماددەکانی ٢١ و٢٣ ی یاسای ژمارە ٣٣ی ساڵی ٢٠٠٤ لەسەر ڕێکخستنی گواستنەوەی زەوی گۆڕدراون بۆ دروستکردنی پۆلێکی نوێ بۆ گواستنەوەی کرێکاران لە کەرتی کشتوکاڵدا، ئەمەش دوای ئەو ڕووداوە تراژیدیایەی هاتوچۆ کە لە ساڵی ٢٠١٩لە سابالا ڕوویدا و بووە هۆی گیان لەدەستدانی ١٣ کرێکار و برینداربوونی ٢٠ کرێکاری کەرتی کشتوکاڵ.