ڕۆنیدا هاجی

 

حەسەکە – سیستمی خۆبەڕێوەبەری لەسەر بنەمای کۆمۆن، ئەنجومەن، بۆردەکان ڕێکخراوە، کە بە پێچەوانەی سیستمی پاوانخوازانەوە، دەسەڵاتی کارگێڕی خۆیان لە پێکهاتەوە وەردەگرن، کۆمۆن ڕاستەوخۆ نوێنەرایەتی ئیرادەی کۆمەڵگە دەکات و دەبێتە هەوێنی کۆمەڵگەیەکی دیموکراتیک و سۆسیالیستی. لەسەر بنەمای ٨ بۆ ٩ لیژنە خۆی ڕێکدەخات. سیستمی هاوسەرۆکایەتی لیژنەکانی ژنان، خزمەتگوزاری، ئاشتەوایی، گەنجان، کولتووری، ئابووری، پاراستن و تەندروستی لەخۆدەگرێت، لە سەرانسەری باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا کۆمۆن هەیە و بەپێی پێوەرەکانی کۆمەڵگەیەکی دیموکراتیک پێویستە هەموو ئەندامێکی کۆمەڵگە بەشداری ڕێکخستن بکات.لە شاری حەسەکە ٢٧٠ کۆمۆن و لە شاری تل تەمر ١٥٦ کۆمۆن هەیە.

 

سیستمە دەسەڵاتدارەکان هەوڵیان دەدا کولتووری کۆمەڵایەتی لە کۆمەڵگەدا نەهێڵن

شێوازی بونیادنانی کۆمۆن لەسەر بنەمای ڕاستییەکی کۆمەڵایەتی دامەزراوە، لە ڕابردوودا کاتێک لە گوندێکدا کێشەیەک، خۆشی یان ناخۆشیەک سەرهەڵدەدا، ئەوانەی تەمەنیان گەورەتر بوو و دەسەڵاتی دەسەلاتدارییان هەبوو، یەکسەر مامەڵەیان لەگەڵ ئەو بابەتەدا دەکرد، هەروەها کاتێک خێزانێک پێویستی بە یارمەتی هەبوو، وەک دروستکردنی خانوو، کشتوکاڵ و هتد.. گوندنشینەکان بە شێوەیەکی کۆمەڵایەتی هاوکاری یەکتریان دەکرد و بارگرانییەکی یەکتریان سووک دەکرد. پاشان، سیستمە دەسەلاتدارەکان هەوڵیان دا کولتوری کۆمەڵایەتی لە کۆمەڵگە دوور بخەنەوە و کۆمەڵگە لە یەکتر نامۆ بکەن، ڕێگەیان بە هەموو کەسێک دا کە بەدوای بەرژەوەندییەکانی خۆیدا بگەڕێت. بەڵام لە پارادایمی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵڵا ئۆجالان، پرەنسیپی کۆمۆنیزم بەو مانایە وەرگیرا کە هەر تاکێک لە کۆمەڵگەدا کار بۆ هەموو کەسێکی تر بکات و هەر تاکێک بە ڕۆحی کۆمەڵایەتییەوە کار بۆ تاکێکی دیکە بکات. کۆمۆن وەک گەڕانەوە بۆ ژیانی ڕاستەقینەی کۆمەڵگەیەکی سروشتی پێناسە دەکرێت.

 

دوای شۆڕشی ڕۆژئاوا، سیستمی کۆمۆنی ساڵی ٢٠١٤ دامەزرا، بۆ گەڕانەوەی کۆمەڵگە بۆ سروشتی ڕاستەقینەی خۆی و پشتیوانی یەکتری. قسەیەکی سەرنجڕاکێشی ڕێبەری گەلی کورد هەیە عەبدوڵا ئۆجالان هەیە کە دەڵێت "ئەگەر لە زیندان دەربچم، دەبمە ئەندامی کۆمۆنەکەم" سەبارەت بەم بابەتە، هاوسەرۆکانی ئەنجومەنەکان و ئەندامانی کۆمۆنەکان گرنگی کۆمۆنەکان و چالاککردنیان هەڵسەنگاند.

 

"کۆمۆن ڕەنگدانەوەی جەوهەری کۆمەڵگەیە"

گوڵیخان سۆفی، هاوسەرۆکی ئەنجومەنی تل تەمر ڕایگەیاند کە کۆمۆن بناغە و جەوهەری سیستمی نەتەوەی دیموکراتیکە و وتی: لە شۆڕشی ڕۆژئاوادا سیستمی کۆمۆن بۆ دامەزراندنی سیستمی نەتەوەی دیموکراتیک و ڕێکخستنی کۆمەڵگە بە شێوەیەکی تەندروست دامەزرا، سەرەتا بە باشی دامەزرا و لیژنەکانی هەڵبژێردران، لەو کاتەدا کار و هەوڵەکان بەڕێوە دەچوون چالاکانە، بەڵام ئێمە دەزانین کە چۆن هێرش دەکرێتە سەر سیستمەکەمان دوژمن بە هەموو هەوڵەکانییەوە هەوڵی لەناوبردنی ئەم سیستمە دەدات، لە سەردەمی داگیرکردنی عەفرین و دواتر سەرێکانی، خەڵک ناچار بوون کۆچ بکەن. لە ڕاستیدا کۆچبەریش کاریگەری لەسەر سیستمەکەمان هەبوو تا ئەو کاتەی نیشتەجێ بوون و کۆمۆنەکانیان دامەزران، لە هەمانکاتدا، هێرشەکانی ئەم دواییە بۆ سەر پێشکەشکارانی خزمەتگوزارییەکان، لاوازییەکانی ڕێکخستنی کۆمۆنەکان و دابینکردنی دەرفەتەکانیشیان خستۆتە ڕوو.

 

“ڕێککەوتنی کۆمەڵایەتی لەسەر بنەمای دەستکاریکردن و فراوانکردنی لیژنەکان لە کۆمۆنەکاندا بوو’’

گوڵیخان سۆفی سەرنجی بۆ ڕۆڵی کۆمۆنەکان ڕاکێشا لە پاراستنی گەڕەکەکان و وتی: لەم پڕۆسەیەی ئەم دواییە کە هێرش و نائارامی لە کۆمەڵگای ئێمەدا هەیە، کۆمۆنەکان بەرزبوونەتەوە بۆ ئەرکی پاراستنی خۆیان، هەمووان پارێزگارییان وەک ئەرکێک لەسەر شانی خۆیان دەبینی و گەڕەکەکانی خۆیان پاراست، ئەمەش هەنگاوێکی سەرکەوتووە و پێویستە هەموو لیژنەیەکی ناو کۆمۆنەکە بەو شێوەیە چالاک بێت چالاکن، کۆمەڵگاکەش ڕێکدەخرێت و بناغەی دروست، ئەنجامێکی باش و سەرکەوتووی بەدوای خۆیدا دەهێنێت، دوای واژۆکردنی ڕێککەوتنی کۆمەڵایەتی، خاڵی سەرەکی کە جەختی لەسەر کرایەوە، کۆمۆنەکان بوو، تێیدا بڕیاری گەڕاندنەوەی کۆمۆنەکان و زیادکردنی ژمارەی لیژنەکانی وەک ژیانی "هاوبەش، خێزانی شەهیدان، سەربازان و زیندانییەکان، ئایین و کۆمەڵگا" درا.

 

"ڕێبەرمان پەیامێکمان بۆ دەنێرێت سەبارەت بە گرنگی کۆمۆنەکان"

گوڵیخان سۆفی ئاماژەی بەوتەی ڕێبەری گەلی کورد سەبارەت بە کۆمۆنەکان کرد و وتی: لێدوانەکەی ڕێبەر سەبارەت بە کۆمۆنەکان پەیامێکە بۆ ئێمە کە سەرنجمان لەسەر کاری کۆمۆنەکان بێت تا ئەو کاتەی بتوانن بە ڕاستی کۆمەڵگەیەکی ئازاد و دیموکراتیک و یەکسان بونیاد بنێن. ئێمە شوێنکەوتووی هێڵی ڕێبەر ئاپۆین و ئاستی تێکۆشان بۆ گەیشتن بە ئامانجەکانمان بەرز دەکەینەوە، چونکە کۆمۆنەکان بناغەی سیستمەکەمانە.

 

"ئەندامانی دامەزراوەکە پێویستیان بە بینینی کۆمۆنەکەیان هەیە"

زەکیە محەەمد، هاوسەرۆکی کۆمۆنەی شەهید مستەفا لە شاری حەسەکە ئاماژەی بەوەکرد، کۆمۆن گرنگە و پێویستە هەر ئەندامێکی دامەزراوەکە خۆی بە سەر بە کۆمۆنەکەی خۆی ببینێت و دەشڵێت: کۆمەڵگای ئێمە تەنها کۆمۆنەکە بە دامەزراوەیەکی خزمەتگوزاری ئاڕاستەکراو دەزانێت، ئەمە زۆر هەڵەیە، چونکە کۆمۆنەکە بناغەی سیستەمەکەمانە، ئەگەر دروستی نەکەین و وەک پێویست کار ناکەین بتوانین سیستەمەکەمان بەهێز بکەین ئەوەی کە خەڵکی کۆمۆنەکان بەشدارییان لە بەرخۆدان لە دژی بەنداوی تیشرین کرد، نموونەیەکە بۆ ئەوەی کە کۆمۆنەکان چۆن بە ڕۆحی خەڵکی شۆڕشگێڕ مامەڵە دەکەن، لە کاتێکدا هەندێکی تریش چالاک نین، کێشەکە ئەوەیە کە واقیعی کۆمۆنەکە تێنەگەیشتووە، و پێویستە هەموو ئەندامێکی دامەزراوەکە خۆیان وەک سەر بە کۆمۆنەکەیان ببینن، و ڕۆڵی خۆیان بکەن ڕاستی کۆمۆنەکە ناسراوە.

 

کۆمیتەی پەروەردە لە کۆمۆنەکاندا جەوهەری و گرنگە

 

لەیلا حەسەن، ئەندامی کۆمیتەی پەروەردەی کۆنگرەی ستار سەبارەت بە کۆمۆنەکان وتی: لە شوێنێک ژیانی کۆمەڵایەتی نەبێت، ئەخلاق و کۆمەڵایەتی بوونی نییە و زۆر کێشە سەرهەڵدەدەن، ئەگەر کۆمۆنەکان چالاک نەکەین، ناتوانین ڕێگری لە کێشە کۆمەڵایەتییەکان بکەین، کێشەی ژنان، ناڕێکخستن، هەڵوەشاندنەوەی کۆمەڵگە لە ڕێگەی گەنجانەوە، وەک دەبینین ئەوان دەیانەوێت کۆمەڵگاکەمان بە ماددە هۆشبەرەکان لەناوببەن و هتد، ئەم کێشەیە بە چالاککردن چارەسەر دەبێت کۆمۆنەکان کاتێک کە کۆمۆنەکان چالاک بن، کارەکانی دامەزراوەکانیش ئاسانتر دەبن و بە شێوەیەکی دروست ئەنجام دەدرێن ئەمڕۆ، گۆڕینی هۆشیاری بۆ ئێمە زۆر گرنگە ئەگەر کۆمۆنەکان چالاک نەبن، دیسانەوە کێشەی تێنەگەیشتن لە کۆمۆنەکان کێشەی هۆشیارییە و هەموو کێشەکانی ئێستا لە هۆشیارییەکی نادروستەوە دێت لێژنە، هەروەها بەرپرسیارن لە چالاککردنی لیژنەی پەروەردە لەناو کۆمۆنەکاندا و سەرجەم بوارەکان و دامەزراوەکانمان بەرپرسیارن کۆمۆنەکە هاودەنگی و هێز و ئیرادە بنیات دەنێت، کاتێک ئەمە ئامادە بێت، دوژمن ناتوانێت کولتوور و مێژوو و بوون لەناوببات. ئێمە لە ڕێگەی کۆمۆنەکانمانەوە شتە ونبووەکانمان وەردەگرینەوە و دەیپارێزین