نور ئەحمەد

 

ڕەققە- سووریا دۆخێکی ناجێگیر لە گۆڕەپانی سیاسیدا بەخۆیەوە دەبینێت، کە نوێنەرایەتی قۆناغێکی سەرەکی لە مێژووی سووریا و داڕشتنی داهاتووی نوێی سووریا دەکات، ئەمەش قۆناغێکە کە پایە بنەڕەتییەکانی ئاوەدانکردنەوەی سووریا دیاریدەکرێن و دانوستانەکانی نێوان لایەنە پەیوەندیدارەکان بەردەوامدەبن.

 

دانوستانەکانی نێوان شاندی خۆبەڕێوەبەری و لایەنە سیاسییەکان لەگەڵ حکومەتی کاتی سووریا بەدوای دانپێدانانی فەرمی و شەرعی و یاساییدایە بە فرەیی لایەنە سیاسییەکان، کە ئێستا نوێنەرایەتی هەموو پێکهاتەکانی سووریا و دەنگی گەل و داواکارییەکانیان دەکەن.

 

چەسپاندنی بنەمای دیموکراتیک

خەدیجە جەرف، وتەبێژی ئەنجومەنی ژنانی پارتی ئایندەی سووریا لە کانتۆنی ڕەققە، ئەوەی سووریا پێیدا تێدەپەڕێت بە قۆناغێکی مێژووی پێناسە دەکات، جەخت لەسەر پێویستی ناساندنی فەرمی لایەنە سیاسییەکانی ناوچەکە دەکاتەوە، بە لەبەرچاوگرتنی گرنگی بەشداری ژنان لە چەسپاندنی بنەمای دیموکراتیکی بۆ گەلی سووریا.

 

ڕوونیشیکردەوە، پێکهێنانی پارتە سیاسییەکانی ناوچەکە وەک پێویستییەکی پێویست و بەپەلە هات، بەتایبەتی دوای ١٤ ساڵ لە قەیران، وتی: بۆ ئەوەی پارتە سیاسییەکان ببنە سەکۆی سیاسی بۆ باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا، کە شۆڕشێکی گەورە، شۆڕشی ١٩ی تەمووزی تێدا دەستیپێکرد، بۆ شکاندنی ئەو چەقبەستووییە سیاسییەی کە هاوڕێیەتی مێژووی مۆدێرنی ناوچەکە بووە.

چەندین پارتی دامەزراندووە، لەوانە پارتی سەوزی دیموکراتیک، پارتی چەپ، پارتی دیموکراتیک و پارتی سووریای داهاتوو، ئامانج، وەک خەدیجە جەرف ڕوونی دەکاتەوە، چەسپاندنی چەمکی دیموکراتیکە بە هەموو شێوەکانییەوە، دەنگی خەڵک بێت بەرامبەر بەو ستەم و ستەمکارییەی کە ڕووبەڕوویان دەبێتەوە، هەروەها گەورەکردنی دەنگ، داواکاری، یان ناڕەزایەتییەکانیان بەرامبەر بە هەر یاسایەک کە دەسەڵاتی دەسەڵاتدار دەیسەپێنێت.

 

بەرنامەی پارتە سیاسیەکان دەبێت لەسەر بنەمای دەستەبەرکردنی ژیانێکی شایستە لەسەر هەموو ئاستەکان و نوێنەرایەتییەکی دادپەروەرانە لە گۆڕەپانی سیاسیدا بێت، وتی: پێکهێنانی پارتە سیاسییەکان بەشدارییان کرد لە چەسپاندنی بنەماکانی دیموکراتیک و فرەیی، ئێمە لە ژێر دەسەڵاتی پێشووی بەعسدا دەژیاین، کە هەر نوێنەرایەتییەکی پارتی سیاسی لە دەرەوەی دەسەڵاتی خۆی قەدەغە دەکرد، پلۆرالیزمی فرە پارتی فۆرماڵیزمێک بوو کە لە سەر زەویدا هیچ ڕۆڵێکی نەبوو، تەنها خزمەت بە ناوەڕۆکی دەوڵەت دەکرد، بەپێچەوانەی ئەو پارتە سیاسیانەی کە ئەمڕۆ بۆ چەسپاندنی داواکارییەکانی خەڵک بوونیان هەیە، دروشمی پارتی سووریای داهاتوو هەمیشە چەسپاندنی فرەیی و لامەرکەزی بووە لە سووریای نوێدا، بەگوێرەی هەمەچەشنی پێکهاتە و گروپەکانی ناو وڵات، کە بە سەرچاوەی سەرکەوتنی پڕۆژەی نەتەوەی دیموکراتیک لە ناوچەکەدا دادەنرێت.

 

سەبارەت بە ڕۆڵی ژنان لە پارتە سیاسییەکاندا، جەختی لەوە کردەوە، کە نوێنەرایەتییەکی سیاسی دادپەروەرانە بۆ ژنان نەبووە، هەروەها ڕۆڵیان لە هەر ناوەڕۆکێکی سیاسی لە ڕێگەی تۆقاندن و هەراسانکردن و دەستگیرکردنی ئارەزوومەندانە پەراوێزخراوە، بەڵام ئەمڕۆش ڕۆڵی پێشەنگ دەگێڕن لە گۆڕەپانی سیاسیدا، هەڵگری پۆستی سیاسی و پۆستی بەناوبانگ لە چالاکییە سیاسییەکان، وەک هاوسەرۆکایەتی، ڕۆڵی خۆیان و چارەسەری سیاسییان سەلماندووە، هەروەها نوێنەرایەتی دەنگی ژنان و خەڵک دەکەین وەک ژنان لە پارتە سیاسییەکان کارمان کردووە بۆ ڕێکخستن و بڵاوکردنەوەی هۆشیاری سیاسی بۆ ژنان.

 

"دانوستانەکان هەنگاوێکی ئەرێنی و گرنگن بۆ داڕشتنی داهاتووی سووریا"

وتیشی: ڕووخانی ڕژێمی بەعس، چەندین پێشهاتی سەرەکی لە گۆڕەپانی سیاسی سووریادا بەدوای خۆیدا هێنا، لەوانە کۆبوونەوە و دانوستان لە نێوان نوێنەرانی خۆبەڕێوەبەری و نوێنەرانی پارتە سیاسی و سەربازییەکان و حکومەتی کاتی لە دیمەشق بەردەوامە.

لەم دواییانەدا چەندین نوسینگەمان لە شارەکانی دەرعع، حەلەب و دێرەزوور کردۆتەوە، زیاتر کاردەکەین بۆ چەسپاندنی بنەماکانى دیموکراتیک و فرەیی بۆ هەموو پێکهاتەکانی جوگرافیای سووریا نەک تەنها ناوچەی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا، وەک سووریەکان بەدەست جۆرەها گۆشەگیرییەوە دەناڵێنین و قوربانی زۆرمان داوە و شەهیدیشمان داوە، لەنێویاندا شەهید هەڤرین خەلەف، کە بووەتە سیمبول بۆ هەموو ژنانی سووریا.

 

خەدیجە جەرف هیوادارە کە ئامادەبوونی هەموو لایەنە سیاسییەکان ڕۆڵێکی بنەڕەتی و سەرەکی لە داهاتووی سووریادا بگێڕن، هەروەها ڕۆڵیان هەبێت لە بەرقەرارکردنی دادپەروەری و یەکسانی، هەروەها دەنگی هەموو پێکهاتەکانی سووریا بن، بۆ بونیادنانی سووریایەکی ئازاد و شکۆمەند بن.