ناوەندی هەواڵ

 

هیندستان بە یەکێک لەو وڵاتانە دادەنرێت کە پسیبوونی ژینگە کاریگەری لەسەری هەیە و بەو هۆکارەش ساڵانە زیاتر لە ملیۆنێک کەس گیانیان لەدەستدەدەن، بەپێی توێژینەوەیەکی نوێی ڕۆژنامەی پزیشکی "لانسێت"ی هەفتانە بەهۆی پیسبوونی ژینگە لە ساڵی ٢٠١٩دا بووەتە هۆی زیاتر لە ٢.٣ ملیۆن مردنی پێشوەختە لە هیندستان.

 

تەنیا بەهۆی پیسبوونی هەواوە نزیکەی ١.٦ ملیۆن گیانلەدەستدان تۆمارکراوە و زیاتر لە ٥٠٠ هەزار کەسیش بەهۆی پیسبوونی ئاوەوە بووە، لانسێت لەسەر پیسبوون و ڕاپۆرتی تەندروستی ڕایگەیاندووە زیاتر لە نۆ ملیۆن یان نزیکەی یەک لەسەر شەشی مردن لە جیهاندا بەهۆی پیسبوونی ژینگەوەیە.

 

لە نوێکردنەوەی خەمڵاندنێکی ساڵی ٢٠١٥ لەسەر مردنی پێشوەختە کە بەهۆی پیسبوونی ژینگەوە بووە، توێژینەوەکەی لانسێت وتی کە داتاکانی ساڵی ٢٠١٩ی باری جیهانی نەخۆشیەکان، بریندارەکان و هۆکارەکانی مەترسی دەریخستووە پیسبوونی ژینگە بە بەرپرسیار دەمێنێتەوە بۆ نزیکەی نۆ ملیۆن مردن لە ساڵێکدا.

 

پیسبوونی پیشەسازیش بووەتە هۆکاری مردن

جگە لە مردنەکان بەهۆی پیسبوونی ئاو و هەوای ماڵ، لە پاییزی ساڵی پێشوودا مردنەکان بەهۆی پیسبوونی پیشەسازی، پیسبوونی هەوای دەوروبەر و پیسبوونی ژەهراوی کیمیاییەوە زیادیکردووە.

 

لە ئاستی جیهانیدا، پیسبوونی هەوا هۆکار بووە بۆ مردنی ٦.٧ ملیۆن کەس لە ساڵی ٢٠١٩، پیسبوونی ئاو هۆکار بووە بۆ مردنی ١.٤ ملیۆن مردن و پیسبوونی پێشکەوتوو بووەتە هۆی مردنی ٩٠٠ هەزار کەس، دەرکەوتووە کە زیاتر لە ٩٠٪ی مردن بەهۆی پیسبوونی ژینگە لە وڵاتانی کەم داهات و داهاتی ناوەند بووە و هیندستان بە پلەی یەکەم بە ٢.٣٦ مردن و چین بە پلەی دووەم دێت بە ٢.١ ملیۆن مردن.

 

لە نێوان ساڵانی ٢٠٠٠-٢٠١٩ زیانە ئابووریەکان بەهۆی شێوە مۆدێرنەکانی پیسبوونی ژینگە، کیمیایی و پیسبوونی پێشڕەوییەوە ڕووی لە زیادبوون کردووە و بە نزیکەیی لە ٪١ لە هیندستان خەمڵێنراوە.