ناوەندی هەواڵ

 

ڕۆژی چوارشەممە ٧٢ی تشرینی دووەم، یەکێک لە هاوژوورەکانی وریشە مورادی، چالاکوانی مافی ژنان و ئەندامی کۆمەڵەی ئازادی ڕۆژهەڵاتی کوردستان- کەژار و زیندانی سیاسی زیندانیکراوی زیندانی ئێڤین، نامەیەکی بە ناوی "گلارە" بڵاوکردەوە و ئاماژەی بۆ فکر و بیرۆکەی ئەم زیندانییە سیاسییە و بۆچوونە نەتەوەییەکەی کرد و پاڵپشتی لە هەموو زیندانیانی سیاسی بە هەر بیرکردنەوە و ئاڕاستەیەکەوە کرد و نووسیویەتی: دۆسیەکەت مێژووی ژنێکە کە ئازاری بێنانی خەڵکەکەی هەیە،  ئازاری ئازادی هەیە. هەموومان شایەتی ئەوە دەدەین کە تۆ تەنها یەک تاوانت هەیە: تۆ لە پەراوێزەوە هاتوویت؛ لە لێواری ناوەندی شیعە، ناوەندی پیاو، ناوەندی فارس.

 

وریشە، گوێت لێمانە؟ لە پشتی چەند سنوور و زەریا و شاخ و دەشتێکەوە دەستت بۆ درێژ دەکەین؛ بەرەو ڕووی تۆ، بۆ تۆ کە لەناو دڵی زیندانێک لەسەر بنەمای دادپەروەرییەکی هەڵوەشاوەوە، غەزەلی ئازادی دەڵێیتەوە. تۆ کە لە جێبەجێکردنی ڕێوڕەسمی خوددا، بەبێ گوێدانە هەر زۆردار و چەوساندنەوەیەکی دەرەکی، لە هەر یەکێک لە بڕیار و قسەکانتدا ئازادی بە ژیان دەبەخشیتەوە، حەز دەکەیت بە جوانا بانگت بکرێت و تەنانەت ناوەکەت هەڵبژاردەی تۆیە. جوانا، ئازادی ڕۆحی یاخیبوونت دەبینین. ئایا گوێت لێمان دەبێت؟

 

جوانا، لەو کاتەوەی هەواڵی سزا شەرمەزارکارەکەت لە تارانەوە بۆ کۆبانێ و بەرلین و پاریس بڵاوبووەوە، زۆرێک لە ژن و پیاوان شەوانە بۆ تۆ هاوار دەکەن،  داوای هەڵوەشاندنەوەی ئەو سزا تۆڵەسەندنەوەیە دەکەن. بەڵام هەموو کەسێک ئاڵۆزی بارودۆخی تۆ نازانێت. بەکارهێنەرێکی تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس نووسیویەتی "ئەو ژنە کوردەی لەگەڵ داعش شەڕی کردووە بۆچی گەڕایەوە ئێران؟" خەمی تۆی بوو، بەڵام بە سادەیی پێی وابوو تێگەیشتنی تۆ لە ئازادی تەنیا ڕۆیشتنێکە بەناو کێڵگە زەیتونەکانی کۆبانێدا. پرسیارەکەی، ئەو نامەیە دەهێنێتەوە یاد کە مارتن لوتێر کینگ، شۆڕشگێڕی بزووتنەوەی مەدەنی ڕەشپێستی ئەمریکا، لە زیندانی بیرمینگهامەوە نووسیبووی. لێی پرسی بۆچی گەڕایتەوە بۆ ویلایەتی ئەلاباما، ئەم شانە ڕەگەزپەرستییە؟ ئایا دەرئەنجامەکانیت نەدەزانی؟ وە کینگ وەڵامی دابووەوە: "من لێرەم چونکە نادادپەروەری لێرە دایە" وە ئێوەش لە ئێرانن چونکە نادادپەروەری لێرە دایە؛ ئێوە کە هەموو ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە خاکی ئازیزتان دەزانن، هەر لە یەکەم ڕۆژی شەڕی داعشەوە لە کۆبانێ ئامادە بوون و تا ئێستاش ئاسەواری شەڕ لەگەڵ داعش هەڵدەگرن.

 

جوانا، ئێمە شایەتحاڵی مێژوویی برینداربوونەکەتین، هەرگیز ئەو شەرمەزارییە لەبیر ناکەین کە دادگاییکردنەکەت لە ژێر دەسەڵاتی ڕژێمێکدا بەڕێوە دەچێت کە شەڕی داعش بە یەکێک لە شەرەفە ناوچەیی و نێودەوڵەتییەکانی خۆی دەزانێت. لەبیرمان نەچووە کە ئێوەش وەک هەر شۆڕشگێڕێکی تری بەرەی پێشەوە، وەک ئەوانی دیکە کە لەگەڵ داعش شەڕیان کردووە، دەبوایە بە پاڵەوانی ئەم هێڵە ناوببرایە؛ ئەوەش لە کاتێکدا کە لە تالیبانەوە لە کابول تا بایدن لە واشنتۆن، لە سەرۆکەکانی سوپای پاسداران لە تاران تا سەرۆکی زانایانی سوننە لە عێراق، هەمووان بانگەشەی ئەوە دەکەن کە پاڵەوانی سەرەکی ڕوخاندنی داعش و سەقامگیرکردنی ئاسایشی ناوچەکەن. لە ناوەڕاستی ژاوەژاوی پیاوان، جوانا، دەبینین تۆی شەڕڤانی ڕاستەقینەی دژی داعش، ماوەی ١٥ مانگە بەیانیان لە زیندانی ئێڤین چاوەکانت دەکەیتەوە. بە ئاماژەدان بەو دۆسیەی کە تۆ بەدوایدا گەڕایت، هیچ نادۆزرێتەوە؛ نە کوشتن و نە تاوان و نە دزی و نە یاسا شکاندن و نە تەنانەت بێ میهرەبانی. دۆسیەکە باس لە ژنێک دەکات کە سۆز و جوڵەی خۆشدەوێت. لە قوتابخانە و تەنانەت لە زیندانیشدا وانەی وەرزش دەڵێتەوە، سەرەڕای ئازاری مل و پشتی، لەگەڵ هەڤاڵەکانیدا پێیەکی جێگیرە لە وەرزشکردن. لە ئاهەنگی لەدایکبوونی هاوزیندانییەکاندا سەمای کوردی دەکات، نان دروست دەکات، پەرتووک دەخوێنێتەوە. لە هەر یەکێک لە دانیشتنەکانی زیندانی ئێڤین بۆ مافی ژنانی زیندانیکراو زیندوو و ئامادەیە. کەیسەکەت پاشخانی ژنێکە کە بە ئازارە بۆ ئەوەی خەڵک بیبینن. ئازاری ئازادی هەموومان، شایەتی ئەوە دەدەین کە تۆ تەنها یەک تاوانت هەیە: تۆ لە پەراوێزەوە هاتوویت؛ لە لێواری ناوەندی شیعە، ناوەندی پیاو، ناوەندی فارس.

 

جوانا، زۆر جار سەیری وێنەکانتمان کرد؛ بۆ ئەو چاوە دزەپێکەر و ڕوومەتە ئێسکدار و باڵا پتەوەت. زۆر جار هەوڵماندا لە ڕێگەی چاوی ئێوەوە ئازایەتی و ئیرادەی ژنێک بزانین کە دوای بەرگەگرتنی چەند مانگێک لە ئەشکەنجەدان، بە تەواوی ئاگاداری ڕۆحی تۆڵەسەندنەوەی ئەو کەسەی بەرپرسی دۆسیەکەی بوو، دادوەر ئەبولقاسم سەلواتی، نەک هەر کڕنۆشی نەبرد بۆ ئەو، بەڵام ڕەتیکردەوە بچێتە دادگاکەی بۆ ناڕەزایەتی دەربڕین بەرامبەر بە سزای بێ بنەمای لەسێدارەدانی دوو ژنی دیکە بە ناوەکانی شەریفە محەمەدی و پەخشان عەزیزی. لە دانیشتنەکانی دادگادا نە تۆ و نە تیمەکەت مافی قسەکردنیان نەبوو. تەنها یەک بژاردەت هەبوو: ئامادەبوون لە دادگا یان نەکردن. هەمان بژاردەت بۆ ئازادی کەسێکی تر بەکارهێنا.

 

لە یەکێک لە وێنەکاندا شاڵێکی زەردت لەبەردایە و لە دەرەوە سەما دەکەیت. حەز دەکەم پێتان بڵێم کە ڕەنگی زەرد چەندە لەگەڵ ئێوەدا دەگونجێت، دوای ئەو هەموو سیاسەتانەی کە هەوڵی ڕەشکردنەوەی ئێوە و دوژمنایەتیمان لەگەڵ یەکتر دەدەن؛ بە پشتگوێخستنی ئاگری شەڕ کە "هەموو ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستی گرتووە" وەک خۆی وتی؛ چەند پێکەنین دێتە ڕووخسارت. ئێمە دەزانین کە تۆ زۆر حەزت لە سەرکەوتنە، بەڵام لە مانگی ئابی ساڵی ڕابردووەوە کە بە تۆمەتی "یاخیبوون" دەستگیر کرایت، بەشی تۆ لە خۆر، چوارگۆشەی تەسکی حەوشەی ئێڤین بووە. جوانا، بینیمان کە یەکەم دانیشتنی دادگا لە تاران لە مانگی ئایاری ئەمساڵدا بەبێ هیچ ڕوونکردنەوەیەک هەڵوەشایەوە، بەڵام ڕۆژێک دواتر بە فەرمانی بەڕێوەبەری دۆسیەکە، دادوەر ئەبولقاسم سەڵواتی، بۆ لێکۆڵینەوەی زیاتر ڕەوانەی ژووری تاکەکەسی کرایت. وەک ئەوەی بەدوای دانپێدانانێکی زۆرەملێدا بگەڕێن بۆ زیادکردنی بەڵگەنامەیەک بۆ دۆسیە بەتاڵەکەت.

 

جوانا، هەموومان دەبینین کە پرۆسەی دۆسیەکەت بە هیچ لۆژیک و دادپەروەرییەک ڕوون ناکرێتەوە. میدیایەک نووسیویەتی ئامادە نەبوونت لە دادگا بووەتە هۆی زیاتر تووڕە بوونی سەڵواتی لە تۆ. میدیایەکی تریش ئاشکرای دەکات، دوای ئامادە نەبوونت، سەڵواتی داوای کرد بەڵگەنامەی نوێ بخرێتە ناو دۆسیەکەوە، بەڵام لە کۆتاییدا هیچ نەدۆزراوەتەوە. بەکارهێنەرێکی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان دەڵێت، لەبەر ئەوەی دۆسیەکە بەتاڵ بووە، تەنانەت پارێزەرەکانیش دەستیان بە دۆسیەی موکلەکەیان نەگەیشتووە، تەنها چەند کاتژمێرێک دوای کۆبوونەوەی تشرینی یەکەم نەبێت تا ئەو سەربازە هات و دۆسیەکەی لە دەستیان گرت. شیکارییەکە هەرچییەک بێت، ئێمە لە هەر دادگایەکی نێودەوڵەتیدا شایەتی ئەوە دەدەین کە هەموو پرۆسەی دۆسیەکەت سەختەکارییە: تۆمەتی "یاخیبوون" بەبێ بەڵگە و دواتر سزای لەسێدارەدان لەسەر بنەمای "زانیاری دادوەر". "یاخیبوون" بە کردەیی مەبەستی ئەوەیە کە حکومەت تەنانەت یاسا بۆ سزادانی دەنگە دژبەرەکان جێبەجێ ناکات و بە کورتە ڕێگای دادوەری و پڕوپاگەندەیەکی نامۆ تۆمەتبار بە لەسێدارەدان مەحکوم دەکات. "ئاگاداری دادوەر" واتە حکومەت نەیتوانیوە بەڵگەی پێویست کۆبکاتەوە بۆ سزادانی تۆمەتبار بەهیچ شێوەیەک، تەنانەت تۆمارکردن و دانپێدانانی زۆرەملێ و لەبری پڕۆسەی دادوەری بڕیارەکە بۆ کەسی دادوەر و لایەنگری و سەلیقەی خۆی دەمێنێتەوە؛ لێرەدا بەرپرسیارێتی لەر ئەستۆی دادوەر سەڵواتی دایە.

 

دڕندەیی ئەبو قاسم سەڵواتی لێمان شاراوە نییە. هەر ئەو دادوەرەیە کە نیلوفەر حەمیدی و ئیلاهە محەمەدی بە زیاتر لە ساڵێک دەستبەسەرکردنی کاتی و ڕەتکردنەوەی گۆڕینی فەرمانی دەستبەسەرکردن سکاڵایان لەسەر تۆمار کردووە. هەروەها ئەو کەسە بوو کە سزای "گەندەڵی زەوی" و دە ساڵ زیندانی بەسەر نیلوفەر بەیانی و موراد تاهباز و هومەن جۆکار و تاهیر قەدریاندا سەپاند و لە دانیشتنی دادگاشدا نیلوفەر هاواری دەکرد: "خەڵکینە! ئەم چەند مانگە منیان لە تاکە کەسیدا هێشتووەتەوە، لێیاندام و ناچاریان کردم دان بەوەدا بنێم، دەمبەن بۆ لای سەڵواتی بۆ ئەوەی لەسێدارەم بدەن". هەروەها ئەو کەسە بوو کە ژیانی دوو خۆپیشاندەری سەر شەقامەکانی بە ناوەکانی موحسن شیکاری و محەمەد قوبادلوی کۆتایی پێهێنا، هەر ئەو کەسەی کە فەرزاد کەمانگەر، فەرهاد وەکیلی، شیرین عەلەمهولی، زانیار و لوقمان مورادی؛ ئەو کەسانەی کە لە یاد ناچن لە بنەماڵەکانیان بۆ هەمیشە ژیانی وەرگرتنەوە، هەر یەکێک لە ئێمە شایەتحاڵی هەمان نادادپەروەریین کە لە وەسفی تۆدا بەردەوام بوو: "داعش سەر دەبڕێت، ڕژێمی  ئیسلامی لەسێدارە دەدات".

 

جوانا، داوای ئازادکردنی خێرا و بێ مەرجت دەکەین. ئێمە لێرەین لە دەرەوەی زیندان، شایەتحاڵی ئازایەتیت و دڕندەیی دۆسیەکەتین. جوانا، هیوای ئەو ڕۆژە دەخوازین کە ئێمەی کورد، فارس، بەختیاری، بەلووچ، عەرەب لە هەموو ئێرانەوە دەستی یەک بگرین و لە بەیانی ئازادیدا پێکەوە سەما بکەین.