غەززە

 

لە چوارچێوەی زنجیرەیەکی درێژخایەنی هێرشە دووبارەبووەکان، هێزەکانی ئیسرائیل بەردەوامن لە بە ئامانجگرتنی ئەو ئاوارانەی کە لە بۆردوومانەکە هەڵدێن لە پەناگەدا، هەزاران خێزانی ئاوارەیان تێدایە کە تەنها خوێندنگە و چادریان وەک پەناگە دۆزیوەتەوە.

 

بەرەبەیانی ڕۆژی ٢٦ی ئایار، ژمارەی کوژراوانی کەرتی غەززە بۆ زیاتر لە ٧٠ کەس بەرزبووەوە، ئەوەش دوای بۆردوومانێکی توندوتیژ کە خوێندنگەیەکی ئاوارەی گەڕەکی دەراج لە ناوەڕاستی شاری غەززەی کردە ئامانج. ئەمەش یەکێک بوو لە هێرشە کوشندەکان لە دوای دەستپێکردنەوەی شەڕەکە لە مانگی ئاداری ساڵی ڕابردوودا. بۆردوومانەکە دەیان برینداری لێکەوتەوە، هەندێکیان برینداربوون، لەکاتێکدا تیمەکانی بەرگری شارستانی بەردەوامن لە گەڕان لە ژێر داروپەردوودا لەناو بارودۆخێکی زۆر سەختدا.

 

بۆردوومانەکە نهۆمەکانی خوارەوەی بینای خوێندنگەکەی کردە ئامانج، کە خێزانەکان لەناو ژوورە تەنگەکاندا چەقیون، دوای ئەوەی لە ناوچەکانی پێشوو ئاوارە بوون، بەدوای پەناگەیەکی سەلامەتدا دەگەڕان. پێش هێرشە ئاسمانییەکە هیچ هۆشدارییەک نەدراوە، ئەمەش ژمارەی کوژراوان بەشێوەیەکی بەرچاو زیادیکردووە.

 

بەهۆی بۆردوومانەکەوە ئاگرێکی بەرفراوان لەناو خوێندنگەکەدا لێکەوتەوە و بڵێسەی ئاگرەکە تەشەنەی چادری ئاوارەکانی دەوروبەری باڵەخانەکە کرد، بەهۆیەوە وێرانکارییەکی بەرفراوان لە دەوروبەری داڵدەگاکەدا دروستبوو، ژمارەی کوژراوانیش زیاتر بوو. دیمەنی شوێنی هێرشەکە شۆککەر بوو، تەرمی بەتەواوی سووتاو و ئەندامەکانی جەستەی پەرشوبڵاو لەناو داروپەردوودا دۆزرایەوە، ئەمەش وایکردووە ناسینەوەی قوربانییەکان قورس بێت.

 

بە ئامانجگرتنی ئەو پەناگەکان کە هەزاران خێزانی ئاوارەیان تێدایە

سیستمی تەندروستی غەززە بەتەواوی ناتوانێت وەڵامی قەبارەی کارەساتەکە بداتەوە، بەهۆی کەمیی دەرمان و پێداویستی پزیشکی و داڕمانی توانای نەخۆشخانەکان بۆ وەرگرتنی زیانی گیانی زیاتر. هاوکات تیمەکانی فریاگوزاری بەهۆی تێکچوونی ڕێگاوبانەکان و کەمیی سووتەمەنی ڕووبەڕووی پرسی بەرچاو بوونەتەوە لە گواستنەوەی بریندارەکان.

 

ئەم کۆمەڵکوژییە بەشێکە لە زنجیرەیەکی درێژخایەنی هێرشی دووبارە بۆ سەر پەناگە و دامەزراوە مەدەنییەکان، کە هەزاران خێزانی ئاوارەیان تێدایە، کە تەنها لە خوێندنگەکە و چادرەکاندا پەناگەیان دۆزیوەتەوە لەگەڵ بەردەوامی شەڕ و سنوورداربوونی بژاردەکانی مانەوە.

 

وێنەکانی شوێنی بۆردوومانەکە دیمەنێکی ترسناک و وێرانکاری نیشان دەدەن، کە خوێندنگەکە بچووک بووەتەوە بۆ کۆمەڵێک داروپەردوو. تیمەکانی فریاگوزاری بەردەوامن لە وەرگرتنەوەی تەرمەکان لە داروپەردووەکان لە پێشبڕکێیەکدا لەگەڵ کاتدا. پێدەچێت ژمارەی ڕاستەقینەی کوژراوان بەرزبێتەوە لەکاتێکدا ئۆپەراسیۆنەکانی گەڕان بەردەوامن، لە کاتێکدا کە پەیوەندییەکان و ئاڵەنگاری گەیشتن بەو ماڵپەڕە بۆ ڕاگەیاندن و ڕێکخراوە مرۆییەکان.

 

لەم هەلومەرجەدا بانگەوازە نێودەوڵەتییەکان بەردەوامن بۆ ئاگربەستی دەستبەجێ، دابینکردنی ڕێڕەوی سەلامەت بۆ هاوڵاتیانی مەدەنی و پاراستنی پەناگە لە هێرشە دووبارەبووەکان کە کامپی پەنابەرانی کردووە بە گۆڕی بەکۆمەڵ.