مەدینە مامەدئۆغڵو

 

ئامەد- توندوتیژی دژ بە ژنان لە تورکیا ڕۆژ لە دوای ڕۆژ لە زیادبووندایە، بە تایبەتی، گیان لەدەستدانی گوماناوی ژنان لە وڵاتەکەدا، لێنەپێچینەوەی یاسایی، سیاسەتی سزانەدان، زیادبوونی زمانی توندوتیژی پیاوان بەرامبەر ژنان هۆکاری سەرەکی زیادبوونی توندوتیژین، هەروەها ئەو ژنانەی کە لە بەدەستهێنانی پاراستن و ڕێوشوێنە یاساییەکان زەحمەتی دەکێشن،  لە تورکیا، کە توندوتیژی نزیکەی ڕێکخراوە، دەستبەرداری خەبات نابن،  کۆمەڵەی ژنانی ڕۆزا، کە هەر لە سەرەتاوە لەگەڵ ژناندا بووە، بە شێوەیەکی چالاکانە بەردەوامە لە کارەکانی لە هەموو بوارەکاندا، ئێمە قسەمان لەگەڵ ڕایفە جامچی، ئەندامی لیژنەی بەڕێوەبەری کۆمەڵەی ژنانی ڕۆزا کرد کە بەردەوامە لە کاری یاسایی و دەروونی و ئابووری.

 

"لە تورکیا توندوتیژی دژ بە ژنان زیادی کردووە"

ڕایفە جامچی ئاماژەی بەوەدا کە لە سەردەمی ئاکەپە و مەهەپەدا کوشتن و توندوتیژی ژنان بە شێوەیەکی بەرچاو زیادی کردووەو وتی: کاتێک دەچینە سەدەی ٢١ەوە، لە جیاتی ئەوەی مافەکانی ژنان زیاد بکرێت، ڕووبەڕووی دۆخێکی پێچەوانە دەبینەوە، بە تایبەتی هێرشەکان بۆ سەر دەستکەوتەکانی ژنان لە زیادبووندایە، ئێمە دەبینین کە ڕێژەی کوشتن و توندوتیژی دژ بە ژنان زیادی کردووە، دەتوانین بڵێین کە توندوتیژی و کوشتن بە شێوەیەکی بەرچاو زیادی کردووە نەک تەنها لە تورکیا بەڵکو لە هەموو جیهاندا، کاتێک سەیری ئەو توێژینەوانە دەکەین کە ئەنجام دراون، داتاکانی جیهان ٢٠% بە شێوەیەکی بەرچاو زیادی کردووە لە ماوەی ٢١ ساڵی ئاکەپە و مەهەپەدا، ئێمە دەزانین کە ئەم پرۆسەیە بە ڕێژەی ١٤٠٠% زیادی کردووە.

 

"ڕۆژانە دوو سکاڵای توندوتیژیمان پێدەگات"

ڕایفە جامچی ڕایگەیاند دژی زیادبوونی توندوتیژین لە ناوچەکەدا و هاوکاری ژنان دەکەن، وەک کۆمەڵەی ژنانی ڕۆزا ڕۆژانە دوو سکاڵای توندوتیژییان پێدەگات، ئەو داواکارییانە توندوتیژی جەستەیی و دەروونی و ئابوورییە و لەو کاتەدا پشتگیری ژنان دەکەن، کاردەکەن بۆ کۆتایی هێنان بە توندوتیژی و وتی: ئێمە هەمیشە لە مەیدانین بۆ ئەوەی گۆڕانکاری بکەین و ژنان متمانەیان بەخۆیان هەبێت، ئەم توندوتیژییە نەک تەنها لە ئامەد بەڵکو لە سەرانسەری تورکیا لە زیادبووندایە، ئەگەر بە تایبەتی سەیری ئامەد بکەین، لە هەفتەی ڕابردوودا سێ ژن کوژراون، کاتێک ئەمە دەڵێین، ئێمە زۆر دڵتەنگین و دڵمان ئازار دەچێژێت، هەرچەندە ئێمە تێکۆشان دەکەین بۆ زیادبوونی توندوتیژی، بەڵام بەداخەوە ڕووبەڕووی کۆنسێرمۆنیزمی جددی دەبینەوە لە کۆمەڵگەدا، لە لایەکەوە، خەباتی ژنان زیاد دەکات و لە لایەکی ترەوە، ڕێژەی کۆنسێرمۆنیزم زیاد دەکات، لە ئەنجامی ئەم ناکۆکییانەدا، کوشتنی ژنان زیاتر دەبێت.

 

"قەیوم یەکێکە لە هۆکارەکانی زیادبوونی توندوتیژی"

ڕایفە جامچی ڕایگەیاند یەکێک لە هۆکارەکانی زیادبوونی کوشتنی ژنان قەیومەو داخستنی پەناگە و دامەزراوەکانی ژنان لە هەرێمەکەدا کاریگەر بووە بۆ زیادکردنی کوشتنی ژنان، وتیشی: توندوتیژییەکەی ئێستا جێی نیگەرانییە، بەڵام هیچ ڕێوشوێنێک نەگیراوەتەبەرو ئێمە بەدوای هەڵوەشاندنی قەیومینژ لە ناوچەکەدا، پێش قەیوم، تۆڕی توندوتیژی ئەلۆ لە ئامەد هەبوو، ماڵی پەناگە و بەڕێوەبەرایەتییەکانی ژنان سەر بە شارەوانییەکان هەبوون، دوای ئەوەی قەیوم هات، هەردوو ڕێکخراوی ژنان و ماڵەکانی پەناگە داخران، ژنان بە تەنیا لەگەڵ توندوتیژیدا ماونەتەوە هیچ کارێک لە ناوچەکە ئەنجام نەدراوە، هیچ شوێنێک نییە بۆ ژنان بۆ دۆزینەوەی چارەسەرێک بۆ نەهێشتنی توندوتیژی، ئەو توندوتیژییەی ئێستا جێی نیگەرانییە.

 

"تێکۆشان بەردەوام دەبێت"

ڕایفە جامچی لە کۆتایی قسەکانیدا تیشکی خستە سەر ئەو ڕێوشوێنانەی کە دەکرێت بگیرێنەبەرو وتی: کاتێک پرسیار دەکەین هۆکارەکانی ئەم زیادبوونە چین، یەکەم شت کە دەیڵێین جێبەجێنەکردنی یاساکانی ئێستا، ٦٢٨٤ ڕێککەوتننامەی ئیستەنبوڵ یاسای پاراستنی مافەکانی ژنانە، بەڵام هیچ کام لەو یاسایانە جێبەجێ نەکراون، ئەگەر بمانەوێت توندوتیژی دژ بە ژنان و کوشتنی ژنان کۆتایی پێبێت، دەبێت هەموو یاساکان جێبەجێ بکرێن، هەروەها سیاسەتی سزادانی ئێستا هۆکارێکی گرنگە بۆ زیادبوونی کوشتنی ژنان، ئێمەی ڕێکخراوەکانی ژنان بەردەوام دەبین لە خەباتمان بۆ جێبەجێکردنی یاسای ٦٢٨٤ ئێمە دەستبەرداری دەستکەوتەکانی خۆمان نابین.