پنار یڵماز: تاوانەکانی دژ بە ژنان دەشاردرێنەوە

پنار یڵماز لە IHD ئاماژە بەوە دەکات لە جولەمێرگ تاوانەکانی دژ بە ژنان، هەندێک جار لەلایەن پاسەوانانی گوند و هەندێک جاریش لەلایەن خێزانەکانەوە دەشاردرێنەوە و وتی: بێدەنگی بەرامبەر بەو ڕووداوانە تا چەند بەردەوام دەبێت؟.

مەدینە مامەدئۆغڵو

 

جولەمێرگ- تاوانەکانی دژ بە ژنان و منداڵان بەهۆی بێسزایی دادوەرییەوە لە هەموو شارەکان بڵاوبوونەتەوە، لە زۆربەی بارودۆخەکاندا لە جولەمێرگ، "هەژاری" تیشک دەخاتە سەر چەندین ڕووداو لەلایەن "پاسەوانانی گوند"، "هۆزەکان" و "ئایینپەرستان"، لە جولەمێرگ کە ناوچەی ئاسایشی تایبەتی تێدا دروستکراوە و هەمیشە لە بەرنامەی کاردان بە قەدەغەکردنی چالاکی، لەم ساڵانەی دواییدا، هۆکاری زیادبوونی بەکارهێنانی ماددە هۆشبەرەکان و توندوتیژی و دەستدرێژی سێکسی بە "سیاسەتی جەنگی تایبەت" دادەنرێت.

 

"پێشێلکارییەکان و توندوتیژیەکان دەشاردرێنەوە"

پنار یڵماز، بەڕێوەبەری لقی کۆمەڵەی مافەکانی مرۆڤ "IHD" لە جولەمێرگ، هەڵسەنگاندنی بۆ ئەو تاوانانە کرد کەلە دژی ژنان و منداڵان لە شارەکەدا دەکرێت، ئاماژەی بەوەکرد، لە پڕۆسەکانی ئەم دواییانەدا دەستدرێژیکردنە سەر منداڵان و مردنی گوماناویی ژنان لە شارەکەدا زیادی کردووە و وتی: هەندێکیان دەگەنە دادگا، بەڵام هەندێکیان پێش ئەوەی ببرێنە بابەتی دادگا دەشاردرێنەوە، لەو ڕووداوانەدا، کە بابەتی کەیسەکانی دادوەرییە، زۆرجار دەبنە هۆی بێ سزایی و بەدوادانەچوون، ئەم دۆخە، کە چەندین ساڵە بەردەوامە، دەبێتە هۆی شاردنەوەی ڕووداوەکانی توندوتیژی و دەستدرێژی.

 

"دەستدرێژی سێکسی دەبێتە هۆی هاوسەرگیری یان مردنی گوماناوی"

پینار یڵماز ئاماژەی بەوەدا ئەو ڕووداوانەی کە دەچنە نەخۆشخانەکان بە جۆرێک داخراون و وتی: ئەو جوگرافیایەی ئێمە تێیدا دەژین ئەوەیە کە ئەو توندوتیژییانەی ژنان دەیبینن بە وتنی "شەرم" ڕێگریی لێ دەکرێت، بەداخەوە، حاڵەتەکانی دەستدرێژی سێکسی بەرامبەر ژنان یان منداڵان یان حاڵەتەکانی دەستدرێژی سێکسی زۆرجار دەبنە هۆی هاوسەرگیری بەزۆر و مردنی گوماناوی، زۆرێک لەو ڕووداوانە ناگەنە دادگا، هەروەها ئەو ڕووداوانەی کە دەگەنە نەخۆشخانەکان بەهۆی هەوڵەکانی خێزانەکەوە دادەخرێن، بەداخەوە هیچ شتێک ناکرێت بۆ ڕێگریکردن لەو کەسانەی کە دەگەنە دادگا، "پاسەوانانی گوندەکان" و "پێشەنگەکانی کۆمەڵگە" ڕۆڵیان هەیە لە شاردنەوەی ئەو جۆرە ڕووداوانە و مردنە گوماناوییەکانیش لەبیرکراون چونکە لێکۆڵینەوەیان لەسەر نەکراوە.

 

"ژنان هیچ میکانیزمێک بۆ چارەسەر نابینن"

پنار یڵماز ئاماژەی بەوەدا کە ژنان بێدەنگ نین بەرامبەر توندوتیژی و وتی: ئەوانەی ئێمە پێی دەڵێین پێشەنگەکانی کۆمەڵگە و خێزانەکان کۆ دەکەنەوە و چارەسەرێک بۆ ڕووداوەکان دەدۆزنەوە بەپێی میکانیزمەکانیان، ژنان ناتوانن دەربارەی توندوتیژی قسەبکەن یان میکانیزمێک ببینن بۆ دۆزینەوەی چارەسەرێک، ناتوانن هیچ شتێک بکەن کاتێک دەیانەوێت جیاببنەوە، یان ناتوانن بڕۆن، لەم دواییانەدا حاڵەتەکانی جیابوونەوە لە شارەکە زیادی کردووە، بەڵام زۆرێک لە ژنان ناتوانن ئەم جێگرەوەیەیان هەبێت.

 

"پاسەوانەکان دەستیان بەسەر ڕووداوەکاندا گرتووە"

پنار یڵماز ئاماژەی بەوەدا کە سەرەڕای دادگاکان، پاسەوانانی گوندەکەش تێوەگلاون لەو تاوانانەدا و وتی: لە شارەکەدا پاسەوانانی گوندەکان وەک "پێشەنگەکانی کۆمەڵگە" یان "کەسانی بەرپرس" کاردەکەن و لێکۆڵینەوە لەو جۆرە ڕووداوانە دەکەن، کاتێک سەیری زۆرێک لەو ڕووداوانە دەکەین، دەبینین کە بکەرەکان پاسەوانی گوندەکانن.