مادە کحولیەکان مرۆڤ تووشی بیرچوونەوە دەکات
زیاد خواردنەوەی مادە کحولیەکان کێشەی کۆمەڵایەتی زیاد دەکات و ئەگەری توشبوون بە نەخۆشیەکانی شێرپەنجە لە مرۆڤدا زیاد دەکات.
ناوەندی هەواڵ
کحول، دەرمانێکی کیمیاییە، دەتوانێت ژەهراوی بێت یان ببێتە هۆی ئالوودەبوون، کاریگەری لەسەر شێوازی بیرکردنەوە و هەڵسوکەوتی مرۆڤ دەبێت و زیانی زۆر بە تەندروستی مرۆڤ دەگەیەنێت، کحول چەند جۆرێکی هەیە کە هەر یەکەیان بە شێوازێک کار دەکەنە سەر تەندروستی مرۆڤ، بەڵام زۆربەی مادە کحولیەکان لە دانەوێڵە و سەوزە و میوەکان دروستدەکرێن وەک، ترێ، گەنم و جۆ، برنج، کاکتوس.
تاکە جۆری کحول کە مرۆڤ دەتوانێت بیخواتەوە بریتییە لە ئیتانۆل، دوو جۆری دیکەی کحول بۆ پاککردنەوە و دروستکردن بەکاردێت، ئەوانیش مێتانۆل-میتیل ئەلکحول، پێکهاتەیەکە لە سوتەمەنی ئۆتۆمبێل و بەلەمەکاندا بەکاردێت، هەروەها بۆ دروستکردنی دژە بەستن، لابەری بۆیاخ، شلەی جامی ئۆتۆمبێل و چەندین بەرهەمی تر بەکاردێت، ئایزۆپرۆپانۆڵ-ئایزۆپرۆپیل ئەلکحول، ناوی کیمیاییە بۆ ئەلکحول، کە بۆ پاککردنەوە و تەعقیمکردن بەکاردێت، هەردوو مێتانۆل و ئایزۆپرۆپانۆل ژەهراوین بۆ مرۆڤ، چونکە جەستەمان وەک مادەی ژەهراوی میتابۆلیزمیان دەکات کە دەبێتە هۆی لەکارکەوتنی جگەر، خواردنەوەی تەنانەت بڕێکی کەم لە مێتانۆل یان ڕشتنی کحول دەتوانێت کوشندە بێت.
ئیتانۆل-ئیتیل ئەلکحول، ئەو جۆرە کحولەیە کە زیاتر لە دوو ملیار کەس ڕۆژانە دەیخۆنەوە، ئەم جۆرە کحولە لە ڕێگەی تەخمیرکردنی مەعجوون و شەکر و نیشاستە بەرهەمدێت، بۆ چەندین سەدە خەڵک خواردنەوەکانی ئیتانۆل دەخۆنەوە، وەک بیرە و شەراب، بۆ ئەوەی شێوازی هەستکردنیان بگۆڕن، بەڵام ئیتانۆل کاریگەری زیانبەخشیشی لەسەر جەستە هەیە، جگەری مرۆڤ دەتوانێت میتابۆلیزمی ئیتانۆل بکات، بەڵام تەنها بە ڕێژەیەکی سنووردار.
ئیتانۆل ژەهراوییە، بۆیە بە تێپەڕبوونی کات زیان بە جگەر و مێشک و ئەندامەکانی دیکە دەگەیەنێت، هەروەها ئیتانۆل سیستەمی دەماری ناوەندی دەگرێت، بەمەش هەماهەنگی و حوکمدان تێکدەدات، سەرەڕای ئەوەش، خواردنەوەی زۆر و جۆرەکانی تری بەکارهێنانی کحول دەتوانێت ببێتە هۆی ئەوەی مرۆڤ تووشی ئالوودەبوون بە کحول بێت.
کحول بەبێ هیچ گۆڕانکاریەک لە میزی مرۆڤدا دەچێتە دەرەوە، کحول لە ڕێگای خوێنەوە دەگاتە مێشک و ئەندامەکانی تری لەش، هەر بە گەیشتنی بە مێشک دەبێتە هۆی خاوبوونەوەی ئیشی مێشک و دەمارەکان، کحول ڕۆڵی ژەهری بۆ ئەندامەکانی لەش هەیە هەربۆیە لەش هەوڵدەدات زووتر ئەو ژەهرە بکاتە دەرەوە، خواردنەوەی مادە کحولیەکان بە ڕادەیەکی زۆر کاریگەری خراپی لەسەر ژیانی کەسەکان هەیە وەک توشبوون بە هەندێک نەخۆشی، ڕووداوی هاتوچۆ، تاوانەکانی دەستدرێژی کردن.
"جۆرە جیاوازەکانی خواردنەوە کحولیەکان بەپێی ڕێژەی کحول"
خواردنەوەی کحولی زۆر جۆری جیاوازی هەیە، هەندێکیان کحولیان زیاترە لە هەندێکی تر، ئەو جۆرە خواردنەوە کحولیانەی کە چڕیی کحولیان زیاترە، توانای ئەوەیان هەیە خێراتر و بە ژەمی کەمتر ببنە هۆی سەرخۆشی و ژەهراوی بوون بە کحول، دوو پۆلی سەرەکی خواردنەوە کحولیەکان هەیە، کحولی تەقێنراو و کحولی نەتەقێنراو.
کحولی تەقێنراو
تەقاندنەوە ڕێژەی کحول لە خواردنەوەیەکدا زیاد دەکات، خواردنەوە تەقێنراوەکان ئەو خواردنەوانەن کە هەم چەور دەکرێن و هەم تەقێنراون، لە کاتی پرۆسەی تەخمیرکردنیدا مەعجوون یان بەکتریا شەکر دەگۆڕێت بۆ ئەلکحول، لە کاتی پرۆسەی تەقاندنەوەدا، ئەلکحولەکە گەرم دەکرێت بۆ ئەوەی هەڵمێک دروستبکات، هەڵمەکە چڕ دەبێتەوە بۆ شلەیەک. کحولی تەقێنراو چەند جۆرێکی هەیە وەک، براندی، جین، مەشروبەکان، ڕوم، تکیلا، ڤۆدگا، ویسکی.
کحولی نەتەقێنراو
خواردنەوە نەتەقێنراوەکان کە پێیان دەوترێت خواردنەوە چەورکراوەکان، ئەوانەن کە بە پرۆسەی تەخمیرکردندا تێدەپەڕن، بەڵام بە پرۆسەی تەقاندنەوەدا تێناپەڕن، ئەوان بەپێی قەبارە کحولیان کەمترە لە چاو خواردنەوە تەقێنراوەکان، کحولی نەتەقێنراو چەند جۆرێکی هەیە وەک، بیرە، مەی.
"زیانەکانی خواردنەوەی کحول لەسەر تەندروستی مرۆڤ"
خواردنەوەی مادە کحولیەکان زیانێکی زۆر بە جەستەی مرۆڤ دەگەیەنێت وەک، لابردنی بەشێک لە سلولەکانی مێشک، کە وادەکات مێشک کاری خۆی نەکات، ئەمەش دەبێتە هۆی لەبیرچوونەوە، تووڕەبوونی لە ڕادەبەدەر و خەیاڵیبوون، دەبێتە هۆی ڕاکێشانی ڤیتامینەکان لە ڕیخۆڵە باریکەدا، وەرینی مووی سەر، کەم خوێنی، نارەحەتی پێست، نەخۆشیەکانی ماسولکە، ناڕێکی لێدانی دڵ، دابەزاندنی شەکری خوێن، خواردنەوەی ٣ بۆ ٤ پێک مەی لە ڕۆژێکدا ئاستی شێرپەنجەی دەم و گەروو سێ هێندە زیاد دەکات.