بەیروت

 

ئەمڕۆ، ٢٩ی ئایار لە بەیروتی پایتەختی لوبنان، کۆنفرانسی دیالۆگی لوبنانی-کوردی بە دروشمی "بەرەو ژیانی هاوبەش و هاونیشتیمانی یەکسان" بە مەبەستی پتەوکردنی پەیوەندی نێوان پێکهاتەکان و گفتوگۆ لەبارەی پێکەوەژیان و دیموکراسی، بە بەشداری کۆمەڵێک سیاسەتمەدار و نووسەر و ئەکادیمیی کورد، عەرەب، سوریانی و ئەرمەن بەڕێوەچوو.

 

کۆنفرانسەکە لەلایەن سەنتەری لوبنانی بۆ توێژینەوە و ڕاوێژ، کۆمەڵەی نەورۆزی کلتووری–کۆمەڵایەتی، یەکسانی وەردە بوتروس بۆ کاری ژنان و کۆمەڵەی ژین ڕێکخرا و دوو پانێڵی تێدا پێشکەشکرا.

 

لە کۆتایی کۆنفرانسەکەدا ئەنجامنامەی لەلایەن جەمال حەسەن، سەرۆکی کۆمەڵەی چاندی نەورۆز خوێندرایەوە، و تێیدا هاتووە: ڕێکخستنی ئەم کۆنفرانسە لە قۆناغێکی مێژوویی گرنگدایە لە لوبنان و ناوچەکەدا، کە شاهیدی ململانێ و دژایەتییە بە ئامانجی لەیەک دابڕاندنی گەلانی ناوچەکە لەلایەن وڵاتانی کاریگەر و پڕۆژە فراوانخوازییەکانەوە، چ لەسەر ئاستی ناوچەیی بێت یان لە ئاستی نێودەوڵەتیی، کە ئەم كۆنفرانسه‌‌ بۆ خۆی هه‌وڵێكه‌ بۆ دۆزینه‌وه‌ی ڕێگایه‌ك بۆ ده‌ربازبوون له‌و دووڕییانی فاشیزمی نه‌ته‌وه‌یی و ئایینی و مه‌زهه‌بیی، كه‌ بەشێکە لە مۆدێلی ده‌وڵه‌ت نه‌ته‌وه‌ و پێكه‌وه‌ژیان له‌ نێوان گه‌لاندا تێکدەدات.

 

لە ١١ خاڵدا ئەنجامنامەی کۆنفرانسەکە خرایە ڕوو.

١- کۆنفرانسەکە بەڵێن دەدات کار بکات بۆ دامەزراندنی کەلتووری قبووڵکردن و ناسینی هەموو ناسنامە نەتەوەیی و کەلتووری و نەتەوەییەکان و بە سەرچاوەی دەوڵەمەندیی و فرەچەشنی لەقەڵەمیان بدات.

٢- کۆنفرانسەکە جەخت لەوە دەکاتەوە کە ڕێگای چارەسەرکردنی کێشە و ململانێکان لە لوبنان و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا لە ڕێگەی دیالۆگەوەیە دەبێت، نەک لە ڕێگەی تووندوتیژیی یان شەڕی چەکدارییەوە، بەم پێیە جەخت لەسەر پێویستی و گرنگیی پەسەندکردنی "پڕۆژەی نەتەوەی دیموکراتیک و دەوڵەتی هاوڵاتیانی" دەکاتەوە وەک بنەمایەک بۆ بنیاتنانی ئایندەیەکی ئومێدبەخش بۆ ناوچەکە، لەسەر بنەمای ئاشتی و دیموکراسیی و ئازادیی.

 

٣- ئامانجی کۆنفرانسەکە پاراستن و پەرەپێدانی بەها هاوبەشە کەلتووریی، دیموکراسیی، کۆمەڵایەتیی و سیاسییەکانی گەلانی ناوچەکەیە.

٤- جەخت لەسەر پێویستی بەهێزکردنی ئەو دیالۆگە کەلتوورییە کرایەوە، کە بە درێژایی مێژوو ڕەگ و ڕیشەی لە نێوان گەلان و شووناس و کەلتوور و بیروباوەڕەکاندا داکووتاوە، کە بە پلەی یەکەم لە لوبناندا هەیە، هەروەها پێشنیازی پێکهێنانی لیژنەیەک لە ڕۆشنبیرانی دەستەبژێر دەکات بۆ ئەو بابەتە.

 

٥- ئەم کۆنفرانسە سیاسەتی وڵاتان ئاشکرا دەکات کە ئامانجیان هاندان یان دروستکردنی دوژمنایەتییە لە نێوان هەموو گەلان و ناسنامەکان، لە ڕێگەی ئامرازی جۆراوجۆرەوە، وەک کۆنەپەرستی نەتەوەیی، نەژادپەرستیی و ئایینی.

٦- کۆنفرانسەکە هاوسۆزیی لەگەڵ پرسی ئازادیی ژنان و بەهێزکردنی یەکسانییان لە بوارە جیاجیاکاندا دووپات دەکاتەوە و دژایەتیی خۆی دەردەبڕێت بۆ هەموو جۆرە توندوتیژییەک کە بەرامبەر ژنان دەکرێت، هەروەها جەخت لەسەر گرنگیی بەهێزکردنی ژنان و وەرگرتنی بۆچوونەکانیان بە شێوەیەکی کاریگەر لە هەموو بوارەکانی ژیاندا دەکاتەوە.

٧- کۆنفرانسەکە بڕوای بە پێویستی ڕەتکردنەوەی ئەو سیاسەتە فراوانخوازانەیە، کە دەوڵەتی تورک لە ناوچەکەدا جێبەجێی دەکات، هەروەها بەکارهێنانی ئایین وەک ئامرازێک لە خزمەتکردنی بەرژەوەندییەکانی لە چوارچێوەی چەمکی "نیوعوسمانیزم"دا.

 

٨- کۆنفرانسەکە بەڵێنی بەرەنگاربوونەوەی سیاسەتی ناوەندگەرایی ڕەها دەدات و دژی هەموو ئەو میتۆدە باوانەیە، کە شکستیان هێنا لە بنیاتنانی دۆخێکی هاووڵاتیبوون لەسەر بنەمای ناسنامەی نەتەوەیی یەکگرتوو لە وڵاتدا.

٩- پێیوایە دیموکراسیی و پەسەندکردنی مۆدێلی لامەرکەزیی فراوانتر یان لامەرکەزی ئیداری یان خۆبەڕێوەبردنی دیموکراسی پێکهاتە ئیدارییەکان، زامنی گەشەسەندنی ئازادە لە وڵاتدا، هەروەها یەکێکە لە باشترین چارەسەرەکان بۆ پاراستنی فرەچەشنی و هەمەجۆریی.

١٠- كۆنفرانسەكە پێیوایە یەكێك لە پێداویستییەكانی دەوڵەتی هاووڵاتیبوونی مۆدێرن بریتییە لە پەیوەندیی یەكسانی نێوان گەلانی عەرەبی و كورد و هەموو گەل و پێكهاتەكانی دیكە، بەبێ ئەوەی هیچ جۆرە جیاوازیی و پەراوێزخستنێک هەبێت لە نێوانیاندا.

 

١١- کۆنفرانسەکە دیالۆگی شەفاف بە ئامرازێکی پەسەندکراو دەزانێت لە کاتی هەر کێشە و ناکۆکییەکدا.