ناوەندی هەواڵ

 

هەرێمی ساحلی ئەفریقا خاکێکی ٣٨٦٠ کیلۆمەترییە لە شێوەی کەوانێکە و بەرەو باشوری خێرای بیابانی سەحرا درێژدەبێتەوە بەرەو ڕۆژهەڵات و ڕۆژئاوا بە درێژایی پانتایی کیشوەری ئەفریقا، ئەم هەرێمە لەژێر کاریگەری قەیرانی سیاسی، ئابووری، تەندروستی و ژینگەیی دایە کە ڕووبەڕووی جیهان بووەتەوە.

 

نەتەوە یەکگرتووەکان هۆشداری دەدات کە لە ماوەی سێ مانگی داهاتوودا ١٨ ملیۆن کەس لە هەرێمی ساحلی ئەفریقا ڕووبەڕووی برسێتییەکی توند دەبنەوە و ئاماژە بە کاریگەرییەکانی شەڕی ڕووسیا لە ئۆکراینا و بڵاوبوونەوەی پەتا جیهانییەکان و گەرمبوونی جیهانی و گۆڕانکارییە لە پڕەکانی کەشوهەوا دەکات.

 

بەشێک لە هەرێمی ساحل کە ناوچەیەکی بەرفراوانە لە باشوری بیابانی سەحرا درێژ دەبێتەوە، لە ماوەی زیاتر لە ١٠ ساڵدا ڕووبەڕووی خراپترین بەرهەمی کشتوکاڵیان بوونەتەوە، بەهۆی کەمی خۆراک و ڕووبەڕوو بوونەوەی هاوڵاتیان بە برسیەتی ناچاربوون بۆ کۆچکردن بەرەو دەرەوەی سنورەکان، بە گوێرەی ئاژانسی نەتەوە یەکگرتووەکان، لە ساڵی ٢٠١٤ەوە گەورەترین ژمارەی خەڵک لە مەترسی برسێتیی تونددان لە سەرانسەری هەرێمەکە و چوار وڵاتی دەوروبەری وەک بورکینا فاسۆ، چاد، کە نزیکەی ١.٧ ملیۆن کەس دەبێت.

 

پسپۆڕانی جیهانی باس لەوەدەکەن، ئەو نرخە تازەیەی لە نرخی خۆراک دایە بە هۆی ناکۆکی نێوان ڕووسیا و ئۆکرایناوە بەڕێوەدەبرێت هەڕەشەی ئەوە دەکات کە قەیرانی ئاسایشی خۆراک بگۆڕن بۆ کارەساتێکی مرۆیی، چونکە ئەو دوو وڵاتە بەرهەمهێنەری سەرەکی گەنم و جۆ و بەرهەمە کشتوکاڵییەکانی ترن و ململانێکە بە تەواوی هەناردەکردنەکانی لە ڕێگەی دەریای ڕەشەوە وەستاندووە.