ناوەندی هەواڵ

 

سەرکردەکانی ژنان لە یەکەمین کۆنفرانسی نێودەوڵەتی سەرکردایەتی گۆڕانکاری ژنان، لە جوبا و باشووری سودان، داوایان کرد کە هەنگاوی خێرا و هاوبەش بۆ پێشخستنی یەکسانی جێندەری ئەنجام بدرێت.

 

ئامانج لە کۆنفرانسەکە پێشخستنی بەردەوام و ڕووبەڕووبوونەوەی نیگەرانییەکان و دۆزینەوەی چارەسەری بەردەوامە بۆ ئەو پرسانەی کە کاریگەرییان لەسەر ژنان هەیە لە باشووری سودان و لە سەرانسەری ئەفریقا.

 

تەوەری کۆنفرانسەکە گواتامارایە، بە واتای هێزی ژنان، لە میانی کۆبوونەوەکەدا وتاردەران کۆک بوون لەسەر ئەوەی کە ئاستەنگەکان لە بوارەکانی سەرکردایەتی و حوکمڕانی، گۆڕانی کەشوهەوا، ئاستەنگە ئابوورییەکان، دەستڕاگەیشتن بە خوێندن و توندوتیژی لەسەر بنەمای جێندەری بەردەوامن.

 

سەلڤا کیر مایاردیت سەرۆکی سوودانی باشوور ئاماژەی بەوەداوە: "پاراستنی مافەکانی ژنان بۆ ئێمە لە حکومەتدا گرنگە، وڵاتەکەمان توانای کەمکردنەوەی توندوتیژی جێندەری نییە، بەڵام بەو پێیەی ڕێگری لە ئاشتی و گەشەسەندن دەکات، دەبێت بەردەوام بین لە کارکردن بەرەو ڕۆژێکی باشتر بۆ ژنان".

 

لە کاتێکدا ڕێککەوتنی ئاشتی ساڵی ٢٠١٨ دەچێتە قۆناغی کۆتایی خۆیەوە، ئەوەشی خستەڕوو کە حکومەت کاردەکات بۆ چارەسەرکردنی ئەو کۆسپ و ئاستەنگییانەی کە ڕووبەڕووی ژنان دەبنەوە و کار بۆ بەهێزکردنیان لە سەرانسەری وڵاتدا دەکات، هەوڵە بەردەوامەکان بریتین لە ڕەخساندنی دەرفەت بۆ ژنان بۆ پەرەپێدانی تواناکانیان بۆ ئەوەی باشتر ڕکابەری بکەن لە بازاڕی کار.

 

حکومەت پێشتر ڕێژەی نوێنەرایەتی ژنانی ٪٢٥ بۆ ٣٥ زیاد کردبوو، بە لەبەرچاوگرتنی ئەو ئاستەنگییانەی کە ڕووبەڕووی نائەمنی و نەبوونی دەسەڵات دەبنەوە.

 

 

ئامینە محەمەد جێگری سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان لە بەیاننامەیەکی ڤیدیۆیی بۆ کۆنفرانسەکە ڕایگەیاندووە، بەشداریکردنی ژنان لە پەرلەمانەکانی ئەفریقا لە دەیەکانی ڕابردوودا دوو هێندە زیادیکردووە، بەڵام دەبێت زیاتر بکرێت.

ئاماژەی بەوەشکرد، "زۆر هۆکار بەردەوامن لە ڕێگریکردن لە سەرکردایەتی و بەشداریکردنی ژنان لەسەر بنەمای یەکسان لەگەڵ هاوتا پیاوەکانیان، جەختی لەسەر پێویستی بەرزکردنەوەی هەوڵەکان بۆ ڕاستکردنەوەی ئەمە کردەوە."

 

ئاستەنگیەکانی باشووری سودان مەترسیدارن، یەکێک لە کارە لە پێشینەکان زیادکردنی نوێنەرایەتی ژنانە لە دامەزراوە سیاسی و ئەمنییەکان بۆ گەیشتن و تێپەڕاندنی ئامانجی ٪ ٣٥ کە لە ڕێککەوتنی ئاشتی ساڵی ٢٠١٨دا دانرابوو، کە کۆتایی بە شەڕێکی ناوخۆیی پێنج ساڵە هێنا کە سەدان هەزار کەسی کوشت یان ئاوارە بوو.

 

ژنانی ئەفریقا ڕێگەیان خۆشکرد بۆ پەسەندکردنی بڕیارنامەی گرنگی ١٣٢٥ ی ساڵی ٢٠٠٠ کە لەلایەن ئەنجومەنی ئاسایشەوە سەبارەت بە ژنان، ئاشتی و ئاسایش کە تادێت ڕۆڵی سەرەکی دەگێڕن لە پەروەردەکردنی ئاشتی، هەروەها بە نمایشکردنی پێشانگایەک تیشک خرایە سەر ئەو ئاستەنگییانەی کە ڕووبەڕوویان دەبێتەوە.