ئەسما فەتحی

 

قاهیرە- لەگەڵ نزیکبوونەوەی هەڵبژاردنەکانی ئێستای میسر، پێویستی گەڕانەوە بۆ مەیدان و گوێگرتن لەو کەسانەی کە بارگرانی نوێنەرایەتی ڕاستەقینە و خەمی ڕۆژانەی هاوڵاتیان هەڵدەگرن، بەپەلە دەردەکەوێت.

 

لەگەڵ دەستپێکردنی دەنگدان بە فەرمی، هیوای دانیشتوانی حەلوان لەسەر ئەو کەسانە دەمێنێتەوە کە دەتوانن بە ڕاستی دەنگی خۆیان هەڵبگرن و بەرگری لە بەرژەوەندییەکانیان بکەن لەناو پەرلەمانێکدا کە پێویستی بە ڕوونێکی زیاتر و پەیوەندییەکی نزیکتر بە ڕاستیەوە هەیە و توانای بڕیاردانیان هەیە کە گۆڕانکاری لە ژیانی هاوڵاتیاندا دروست بکات.

 

پارێزگای حەلوان یەکێکە لە ئاڵۆزترین و هەمەچەشنترین پارێزگاکان و دکتۆر دینا عەبدولعەزیز بە ئەزموونی پێشووی پەرلەمانی و چارەسەرێکی کە بەڵێنی ڕێکخستنەوەی پێویستیەکان دەدات، لەسەر بنەمای ساڵانێک کاری مەیدانی، پەیوەندی نزیک لەگەڵ پرسەکانی پەیوەست بە خزمەتگوزاری، داواکاری دانیشتووان، و ئەو ئاستەنگە درێژخایەنانەی کە ڕووبەڕووی پارێزگاکانی باشووری قاهیرە دەبنەوە.

 

کاندیدبوونی لەسەر بنەمای ئەو باوەڕە بوو کە نوێنەرایەتیکردنی پارێزگاکە لەوە زیاترە کە تەنها ئامادەیی لە پەرلەماندا هەبێت، بریتییە لە چارەسەرکردنی پرسە هەڵپەسێردراوەکان، کردنەوەی دۆسیەکانی دادپەروەری کۆمەڵایەتی، باشترکردنی ژێرخانی، بەهێزکردنی گەنجان و ژنان لەناو کۆمەڵگەی ناوخۆییدا، هەروەها ئەم دیدە ئامانجیەتی ئەزموونی کەڵەکەبوو بگۆڕێت بۆ ڕێگایەکی ڕوون بۆ گۆڕانکاری.

 

لەم چاوپێکەوتنەدا لەگەڵ دینا عەبدول عەزیز، کاندیدی پەرلەمانی ٢٠٢٥ بۆ پارێزگای حەلوان و مەعدی، باس لە پاڵنەرەکانی دەکەین بۆ دووبارە کاندیدبوونەوەی، تایبەتمەندییە سەرەکییەکانی پلاتفۆرمی هەڵبژاردنەکانی، چارەسەری بۆ ڕۆڵی ژنان لە دیمەنی سیاسی میسردا، ئەوەی دەتوانێت پێشکەشی هاوڵاتیانی حەلوان بکات لە دانیشتنی داهاتووی پەرلەماندا، هەروەها بۆچوونەکانی ئەو لەبارەی کەموکوڕییەکانی سیستەمی لیستی پارتی و کاریگەرییەکانی دابەشکردنی پارێزگا نوێیەکان لەسەر پرۆسەی هەڵبژاردن و چۆنیەتی دەستوەردانی سەرکردایەتی سیاسی بۆ ڕێکخستنی هەڵبژاردنەکان دەکۆڵینەوە، جگە لەوەش، کارنامەی یاسادانانی بوێرانەی خۆی دەخاتە ڕوو، کە باس لە پرسەکانی وەک خۆدزینەوە لە نەفەقە دوای جیابوونەوە، کە ڕاستیەکی کرێی کرێکاران، مافی خوێندنی مندالانی کچ و بابەتە گرینگەکانی دیکە دەکات.

 

خۆکاندیدکردن وەک کاندیدێکی سەربەخۆ بۆ جاری دووەم ئاڵەنگاریەکیکی بەرچاوە، بۆچی ئەم پێداگرییە، بە لەبەرچاوگرتنی بوونی لیستی پارت؟

بڕیارم داوە خۆم بۆ کورسییەکی سەربەخۆ کاندید بکەم، چونکە پێموایە ئەوە نوێنەرایەتی بەهێزکردنی ڕاستەقینە دەکات بۆ ژنانی میسری، بەڕای من سیستەمی لیستی پارتی جۆرێکە لە کۆئۆپتاسیۆن نەک بەهێزکردن، ژنێک کە لە هەڵبژاردنی تاکەکەسیدا سەرکەوتوو دەبێت، لە ڕێگەی لێهاتوویی خۆیەوە متمانەی کۆمەڵگە و گەل بەدەست دەهێنێت و ئەمەش پێوەرە ڕاستەقینەکەی دەسەڵاتی سیاسییە.

 

ئەمجارە ئاڵەنگاریەکە لەوەش گەورەترە، چونکە بەشە نوێیەکانی ناوچەی هەڵبژاردن ٥٠٪ی کورسییەکانیان بۆ لیستە پارتەکانیان تەرخانکرد، ئەمەش ژمارەی کورسی تاکەکەسی کەمکردەوە و کێبڕکێی زیاتر توندی کرد، بەتایبەتی بۆ ئەو پیاوانەی هەستیان دەکرد دەرفەتەکانیان کەمبووەتەوە.

 

لە هەڵبژاردنی پێشوودا لە ڕێگەی بانگەشەی دەرگا بە دەرگا سەرکەوتنم بەدەست هێنا، کە بوو بە نموونەیەک هانی زۆرێک لە ژنانی دا کە ئەمساڵ بێ ترس و دوودڵی خۆیان کاندید بکەن.

 

ژنان لە خزمەتی گشتیدا ڕووبەڕووی شەڕێک دەبنەوە، لەوانە دوورکەوتنەوەی کۆمەڵایەتی و بڵاوبوونەوەی دەنگۆ، چۆن مامەڵە لەگەڵ ئەمەدا دەکەیت؟

دەنگۆ باجی سەرکەوتنە، زۆرجار لە دڵەڕاوکێی ڕکابەرە پیاوەکانەوە سەرچاوە دەگرێت و هەستکردن بە لاوازی بە بەراورد بە بەهێزی لایەنی بەرامبەر دەردەخات، سەرەڕای توندی ناوبەناویان، بەڵام بە شێوەیەکی تایبەتی کاریگەرییان لەسەر من نییە، لە ڕاستیدا من وەک پاڵنەرێک بەکاریان دەهێنم، پرسی من لە کاریگەرییەکانیاندایە لەسەر هەندێک دەنگدەری بێهەڵوێست کە ڕەنگە باوەڕیان بە درۆی هەستیار هەبێت.

 

فەلسەفەی من ئەوەیە کە لایەنە نەرێنییەکان پشتگوێ بخەم و پشت بە بڕیارددانی تێگەیشتووانەی هاوڵاتیان ببەستم، بە هەر ژنێکم وت ئەگەر بە ئاسانی دەنگۆی لێ هەڵچنی، باشترە نەچێتە ناو پێشبڕکێکە، دەبێت لە ڕووی دەروونییەوە بەهێز بێت بۆ ئەوەی بەردەوام بێت لە گەشتەکەی.

 

وەک نوێنەری پارێزگایەک کە زۆرینەی چینی کرێکارە، ڕوانگەی ئێوە بۆ پرسی کارگە خەباتکارەکان و کرێی کرێکاران چییە؟

کەرتی پیشەسازی خوێنی ژیانی حەلوان  و من بە تەواوی هەڵبژاردووە یان فرۆشتنی کارگەکانی زەرەرمەند ڕەتدەکەمەوە، جێگرەوەیەکی پێشنیارکراوی من "هاوبەشی لەگەڵ کەرتی تایبەت" لە بەڕێوەبردن و کارپێکردندا بۆ سەردەمیکردنی ئامێر و سیستەمەکان، لەکاتێکدا دەوڵەت خاوەندارێتی دەهێڵێتەوە و مافی کرێکاران دەپارێزێت.

 

سەبارەت بە موچە، زۆرێک لە کرێکاران تەنانەت کەمترین موچەش وەرناگرن و تەواوی داهاتەکەیان بەشی ژیانێکی شایستە نییە لەناو شەپۆلی ئێستای هەڵاوساندا، دەبێت کرێ بە بەرهەمهێنانەوە ببەسترێتەوە، کرێکارانیش هەست بە بەهایەکی ماددی و ڕەوشتی بکەن، چونکە کرێکار هەوێنی هەموو دامەزراوەیەکی سەرکەوتووە.

 

ئەگەر لە هەڵبژاردنەکانی ئێستادا سەرکەوتن بەدەست بهێنیت، پلانی کارکردنت بۆ یاسای نوێ سەبارەت بە خێزان و ژنان چییە؟

کارنامەیەکی یاسایی ڕوون و تایبەتم لەم بوارەدا هەیە، گرنگترینیان سزای خۆدزینەوەیە لە نەفەقە، پێشنیاری هەموارکردنەوەیەکی یاسایی دەکەم کە خۆدزینەوە لە پارەی پاڵپشتی منداڵان بکاتە "تاوانێکی خراپەکاری ڕەوشتی"، قبوڵ ناکرێت باوکێک بەبێ پشتگیری منداڵەکانی بەجێبهێڵێت، کە دایک ناچار دەکات پەناببات بۆ ئەوەی داوای یارمەتی بکات.

 

بانگەشە بۆ مافی کارکردن و هەوڵدان دەکەم، هەروەها پێشنیاری ڕێکارێک دەکەم کە ژنێکی جیابووەوە، دوای هاوسەرگیرییەکی درێژخایەن، پشکێک لە سامانی هاوژینەکەی پێشووی "پێشنیار دەکەم نیوەی پشکی یاسایی لە میراتەکە"ی وەک قەرەبووی ساڵانی هاوبەشی و دەستەبەرکردنی ژیانێکی شکۆمەندانە بێت کە لە بێبەشی بیپارێزێت.

 

بیرۆکە و پلانی زۆرم هەیە کە دوای سەرکەوتنم لە هەڵبژاردنەکانی ئێستادا بەردەوام بم لە کارکردن لەسەریان، بۆ ئەوەی بتوانم خزمەتگوزاری ڕاستەقینە و بەردەوام پێشکەش بە هاوڵاتیانی پارێزگاکەم بکەم.

 

لە دانیشتنی پێشووی پەرلەماندا ڕۆڵی خزمەتێکی بەرچاوت بینی... پلانی خزمەتت بۆ خولی داهاتوو چییە؟

لە ناوچەکانی وەک تەبین و معەسەرە و عەرەب والدە تێبینیم کرد کە دەرچووانی ئامادەیی دەستکەوتی بەرزیان هەیە لەلایەن خێزانەکانیانەوە ڕێگرییان لێدەکرێت بچنە زانکۆ، لەبری ئەوە بە بڕوانامەی ناوەندی یەکلایی دەبنەوە، ئەمەش خواست و عەقڵی درەوشاوە دەخنکێنێت، لە دانیشتنی داهاتوودا کار لەسەر یاسایەک یان ڕێوشوێنێکی یاسایی دەکەم کە خوێندنی زانکۆ بۆ خوێندکارانی دەستکەوتی بەرز دەکاتە پێویستی، ڕێگری لە دایک و باوکان بکات کە ڕێگری لە ناونوسکردنیان بکەن، ئەم عەقڵانە گەنجینەی نیشتمانین کە نابێت بەفیڕۆ بدرێت.

 

لە دانیشتنی پێشوودا کارمان لەسەر چەندین پڕۆژە کرد، وەک پەرەپێدانی "کابریتاج حەلوان" و قیرتاوکردنی شەقامەکان، هەروەها دۆسیە چاودێریەکانمان لەسەر تەندروستی " نەخۆشخانەی گشتی حەلوان "، ئەوقافە ئاینییەکان،  ژینگە کردەوە، پێشکەوتنی بەرچاومان بەدەستهێنا، کە بەردەوام دەبین لە بونیادنانی.

 

هەروەها لە ماوەی داهاتوودا بەردەوام دەبین لە دروستکردنی نەخۆشخانەکان و چارەسەرکردنی پرسی قەرەباڵغی لە خوێندنگەکاندا، داواکارییەکی سادە و لە هەمان کاتدا زۆر مرۆڤانەم هەیە بۆ بەتەمەنەکان، کە گۆڕینی پردە پیادەییەکانی پارێزگاکە بۆ پلیکانە بەمەش کەمکردنەوەی سەختی سەرکەوتن بەسەریاندا،هەروەها ئەمانە تەنها هەندێک لەو پرسانەن کە پەیوەندییان بە خزمەتگوزارییەوە هەیە و هەوڵدەدەم بەدەستی بهێنم.