ROŞÊL CANYOR

Suweyda – Îsraîl, dagirkeriya li başûrê Sûriyeyê ji 8’ê Kanûnê ve heta niha didomîne. Herî dawî Caramana ya ku çend kîlometre dûrî Şamê ye û zêdetirî şêniyên wê Durzî ne, bû cihê pevçûnan û gefên Îsraîlê.

Durziyên ku bajarê Suweyda yê Sûriyeyê dijîn, bûyerên siyasî yên li herêmê diqewimin ji nêz ve dişopînin. Piştî Heyet Tehrîr El Şam, rêveberiya Sûriyeyê desteser kir, di pêvajoya bi kaos de gel bi komkujiyan re rûbirû man.

‘Armanca Îsraîlê ne parastina Durziyan e’

Analîsta siyasî Îman Ebu Asaf, li ser daxuyaniyên Îsrailê yên der barê Durziyan de got: “Armanca Îsraîlê parastina Durziyan nîn e, tenê ji bo berjewendiyên xwe wan bi kar tîne.”

Li gorî Îman Ebu Asaf, herêm ber bi teqînek mezin ve diçe. Îsraîl her dem êrîşê gelek herêmên Sûriyeyê dike û bi eşkereyî başûrê Sûriyeyê (Dera, Kuneytira, Suweyda) weke cihên ewlehiya xwe dibîne. Îman Ebu Asaf da zanîn ku têkiliya Îsraîlê ya bi civaka Durzî re fikaran çêdike û got: “Li van herêman hewldanên afirandina kaosê, dibe ku vê rewşê bîne asta teqînê.”

‘Mudaxeleya li dijî karên navxweyî yên Sûriyeyê’

Îman Ebû Asaf, diyar kir ku daxuyaniyên dawî yên Netanyahu nîşan didin ku hinek baran daye ser milên civaka Durzî û got ku ji aliyê Sûriyeyiyan ve van daxuyaniyan mudaxeleyek vekirî ya li dijî karên navxweyî yên Sûriyeyê tên dîtin û weke hemleyek ji bo armancên Îsraîlê yên li herêmê tê nirxandin. Îman Ebu Asaf wiha got: “Îsraîl, aloziyên navxweyî ji bo xwe bi kar tîne. Weke Tirkiye, Îran, Rûsya û Emerîkayê. Li Sûriyeyê berjewendiyên herêmî û navneteweyî ketine nava hev.”

Îman Ebu Asaf, dubare kir ku armanca Îsraîlê ne parastina civaka Durzî ye û wiha domand: “Civaka Durzî her dem bûye perçeyek ji mozaîka Sûriyeyê û ji nasnameya xwe dûr neketiye lê weke Îsraîlê, dewletên ku mudaxeleyî Sûriyeyê dikin, hewl didin herêmê li gorî berjewendiyên xwe perçe bikin. Bi van hewldanan îradeya neteweyî ya Sûriyeyê ji nedîtî ve tê dîtin.”  

Trajedî dubare dibin

Îman Ebu Asaf, diyar kir ku bûyerên îro diqewimin nîşaneyên dubarebûna trajediya li Filistînê ne û wiha domand: “Başûrê Sûriyeyê, niha bi zextên ku berê, bûn sedem axên Filistînê ji wan werin girtin re rûbirû ye. Fikara herî mezin jî ew e ku li dijî van mudaxeleyan gotineke hevgirtî yan jî sekneke Ereban tune ye. Vê bêdengiya li dijî hêza leşkerî û aborî ya Îsraîlê, balê dikşîne. Hafız Esed Girên Golanê bêyî ku guleyek bavêje teslîm kir. Îro heman senaryo dubare dibe.”

Îman Ebû Asaf gotinên xwe wiha bi dawî kir: “Her çendî rejîma Sûriyeyê gotinên dijberî Îsraîlê bibêje jî li dijî Îsraîlê neketiye pevçûnek. Ev rewş jî derfetan çêdike ku Îsraîl projeyên xwe yên dagirkirinê bidomîne. Îsraîl, ji bo Ereban dijmin e lê dewleteke bi hêz e. Divê Ereb bi Îsraîlê re dijminahiyê nekin, li ser bingeha wekheviyê têkiliyan daynin lewre gelên Ereb azad in û bêyî mudaxeleya welatên cîran dikarin berjewendiyên xwe biparêzin.”