فاطمە رشاد

یمن- با وجود محدودیت‌هایی که مانع دستیابی زنان یمنی به مناصب رهبری می‌شود، برخی از طریق تحصیلات دانشگاهی، که آنان را برای دستیابی به مراکز تصمیم‌گیری آماده می‌کند، تلاش می‌کنند به این مناصب دست یابند. این تلاش‌ها از طریق ابتکارات زنان، که توجه ویژه‌ای به مسائل زنان دارند، انجام می‌شود.

اشتیاق وی به مسائل زنان، منجر به تأسیس ابتکار «ساندیها» شد. از طریق این ابتکار، وی توانست صدای زنان خاموش یمن را به گوش همگان برساند، علی‌رغم تمامی مشکلات و موانعی که در این راه با آن‌ها روبرو گردید.

دنیا هانی کوکا، رئیس ابتکار «ساندیها» و فارغ‌التحصیل دانشکده علوم سیاسی، که با وجود جدید بودن این رشته، دوره دوم تحصیلات خود را به پایان رسانده است، اظهار می‌دارد که توانسته است تأثیر قابل توجهی بگذارد: «من فعالیت‌ها و رویدادهای متعددی را در سطح دانشگاه، چه در داخل و چه در خارج از کشور، برگزار کرده‌ام و همواره از سوی اساتید و دکترای خود مورد تشویق قرار می‌گرفتم. اولین سمیناری که ارائه دادم، مربوط به مسئله زنان بود و با عنوان 'اهمیت مشارکت زنان در روند سیاسی' برگزار شد.»

وی بیان داشت که به همراه دانشجویان بخش علوم سیاسی، نخستین نمایشگاه کتاب را با حضور گسترده‌ای برگزار کردند، به نحوی که بخش علوم سیاسی در محافل مختلف به‌خوبی شناخته شد. او افزود: «من یک مجله برای دانشجویان علوم سیاسی تهیه و منتشر کردم که این مجله نخستین مجله رسمی است که در وب‌سایت رسمی دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی منتشر می‌شود. این ابتکار فرصتی فراهم آورد تا مدیریت مجله را به همراه گروهی از دانشجویان علوم سیاسی بر عهده بگیرم».

وی بیان داشت که در دوران حضور خود در بخش علوم سیاسی دانشکده اقتصاد در شهر عدن یمن، تصمیم گرفت پروژه فارغ‌التحصیلی خود را از طریق نگارش پایان‌نامه‌ای که به بررسی مسائل زنان و ارتباط آن با تغییرات اقلیمی می‌پردازد، به سرانجام رساند.

وی تصریح کرد که در تاریخ بیست و نهم ژوئن سال ۲۰۲۲ موفق به تأسیس ابتکار «ساندیها» شد. این ابتکار شامل گروهی از دختران بلندپرواز است که شور و اشتیاق مشترکی برای رساندن صدای زنان و توانمندسازی آنان در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی دارند. هر یک از اعضا دارای تخصص خاصی هستند که به این ترتیب، تخصص‌های متنوع دختران از شهرهای مختلف یمن را گرد هم آورده است. وی افزود که تمامی اعضای این ابتکار متفق‌القول بودند که رهبری این حرکت باید به عهده زن باشد، زیرا او هسته اصلی صلح در نظام‌ها و کشورهای جهانی است. او اظهار داشت: «این ابتکار به ما امکان داد تا در میان زنان تأثیرگذار باشیم، صدای آنان را به گوش دیگران برسانیم و به آنان یاری رسانیم تا مشکلات و مسائل خود را مطرح کنند.»

وی در خصوص فعالیت‌های ابتکار «ساندیها» توضیح داد که این ابتکار در ماه اکتبر نخستین کمپین خود را برای حمایت روانی از زنان آغاز کرد. او بیان داشت: «در این مرحله، ما یک نظرسنجی منتشر کردیم که به بررسی آسیب‌های روانی که زنان چه در جریان جنگ و چه از طریق خشونت خانگی متحمل می‌شوند، پرداخت. این نظرسنجی در وب‌سایت ابتکار منتشر شد و پاسخ‌هایی از زنانی که از نظر روانی آسیب دیده بودند، دریافت کردیم که ۸۰٪ از آنها نیازمند حمایت روانی بودند. بر این اساس، ما بلافاصله نام‌ها و اطلاعات آنها را به صورت محرمانه و شفاف ارجاع دادیم.»

وی خاطرنشان کرد که دلایل متعددی برای پنهان نگه داشتن نام زنان آسیب‌دیده از نظر روانی وجود دارد. از جمله این دلایل می‌توان به عدم اجازه برخی خانواده‌ها برای صحبت زن درباره مشکلات و خشونتی که از سوی خانواده تحمل می‌کند، و نیز اخاذی روانی اشاره کرد. علاوه بر این، ماهیت محافظه‌کارانه جامعه یمن در حفظ حریم خصوصی زنان و ترس زنان از شناخته شدن یا افشای نام‌شان و در نتیجه مواجهه با خشونت از سوی خانواده‌هایشان، از دیگر دلایل مهم این مسئله است.

وی افزود که صدای زنان آسیب‌دیده از نظر روانی به گوش همگان رسانده شد و از طریق جلسات آگاهی‌بخشی، حمایت روانی به آنان ارائه گردید. در این جلسات، مهم‌ترین موضوعاتی که مورد بحث قرار گرفتند، اخاذی الکترونیکی و جنبه‌های اداری آن بود.

وی افزود که ابتکار «ساندیها»، علاوه بر توانمندسازی در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، به جنبه زیست‌محیطی نیز توجه ویژه‌ای دارد، به‌ویژه در زمینه محافظت از زنان در برابر تغییرات آب و هوایی و چگونگی بررسی مسئله تغییرات اقلیمی و تأثیر آن بر اهداف توسعه پایدار.

او بیان داشت: «ما بر روی بررسی قطعنامه ۱۳۲۸ از جنبه‌های مختلف کار کردیم تا بتوانیم ارتباط بین مسئله اقلیم و رابطه آن با زنان را تبیین کنیم. به همین منظور، نخستین پروژه‌ای که به این موضوع می‌پردازد، آماده شد. این پروژه به بررسی تأثیرات تغییرات اقلیمی بر جنسیت، به‌ویژه زنان و دختران، و نحوه تأثیرات منفی این تغییرات بر آنان می‌پردازد. بنابراین، ما این جنبه را در قالب تصاویر و فعالیت‌های متعدد به نمایش گذاشتیم و یک سمینار برگزار کردیم که در آن این موضوع مورد بحث قرار گرفت. این نخستین مداخله در استان عدن بود، چرا که برخی این مسئله را از زاویه خاصی بررسی می‌کنند، اما ما آن را از دیدگاه جنسیت و تأثیر آن بر زنان مورد بررسی قرار دادیم.»

وی اظهار داشت: «به عنوان اعضای ابتکار زنانه 'ساندیها'، با چالش‌ها و موانع متعددی مواجه شدیم. با این وجود، ما به اجرای فعالیت‌های متعددی پرداختیم. این فعالیت‌ها با تلاش‌های شخصی انجام شد، زیرا از حمایت مالی کافی برای اجرای پروژه‌ها و فعالیت‌ها برخوردار نبودیم. علاوه بر این، قطعی مکرر برق در شهر عدن موجب بروز بسیاری از بحران‌هایی شد که با آن‌ها روبرو هستیم. همچنین، فاصله محل سکونت اعضا و عدم وجود یک مقر اصلی از مهم‌ترین چالش‌هایی بود که با آن مواجه شدیم.»

وی بیان داشت که از پروژه تربیت رهبران بهره‌مند شده است، پروژه‌ای که در آن رهبران جوان زن آموزش می‌بینند و یک اردوی چندماهه برگزار می‌شود که طی آن آموزش‌های متعددی دریافت می‌کنند تا بتوانند مسئولیت‌هایی در دولت بر عهده بگیرند. جاه‌طلبی دنیا هانی کوکا به اینجا ختم نشده است؛ بلکه وی به ادامه مسیر خود از طریق راه‌اندازی ابتکاری ویژه به نام «ابتکار سفیران محیط زیست» پرداخته است تا به بزرگترین بخش از جوانان علاقه‌مند به مسائل محیط زیستی دسترسی پیدا کند.