HEWAR MEHEMED

Silêmanî – ‘Derin Peşmerge’ nedir biliyor musunuz? Kürtçe’nin Soranî lehçesinde ‘Derin’ eski anlamına geliyor. Kürdistan Bölgesi’nde sadece erkek Peşmergeler için kullanıldığını biliyorduk; ta ki Melîhe Mistafa Meruf ile tanışana kadar. Bölgede herkes onu Melîhe Hewramanî olarak tanır. Yıllarca Hewreman bölgesinde Peşmergelik yapan Melîhe’yi yöre halkının hepsi fedakarlığıyla bilir. Irak ve İran sınırları arısında yıllarca dağ dağ gezen Melîhe’ye yöre halkı ‘Dağların Ceylanı’ diye hitap eder. 53 yıl boyunca Peşmergelik yapıyor Melîhe ve şimdi tek başına Süleymaniye’deki evinde yaşıyor. 89 yaşında olan Melîhe Mistefa’yı geçmişe götürmek ve o günlerden aklında kalanları anlatmasını istiyoruz.

“Özgürlük dışında hiçbir şeye temah etmedik”

Peşmergelik yaptığı günleri özlemle anan Melîhe, o günlere giderken gözyaşlarını tutamıyor. Devrim hayallerini, gençlik tutkularını, devrim için verdiği mücadeleyi, aç kaldığı zamanları yeniden anımsayarak, “Güzeldi o günler. Hayallerimiz vardı, özgürlük istiyorduk. Babam peşmergeydi, ben de on yaşımdan itibaren babam ile birlikte dağ dağ gezdim. Özgürlük dışında hiçbir şeye tamah etmiyorduk. Halkımızın verdiği destekle ayakta kalıyorduk.” diyor.

Yıllarca peşmergelik yaptıktan sora evlenen Melîhe’nin iki oğlu bir de kızı olur. Evlendikten sonra da Hewreman’dan Süleymaniye’nin Seyitsadik ilçesine taşınan Melîhe, Federal Kürdistan Bölgesi’ne uluslararası ve Irak’ta resmi statü tanına kadar da peşmergelik yapmaya devam eder.

“Cebimizde kuru ekmeğimizle dağ dağ dolaşırdık”

İki bacağında platin bulunan, bakıma ve yardıma muhtaç olan Melîhe, sözlerine şöyle devam ediyor: “Hiçbir şey yapamıyorum, bana yardım edebilecek kimse yok. Büyük fedakarlıklar yaptım zamanında, bu devrimi başarıya ulaştıran da bizdeki o ruhtu. Hiçbir şeyin hesabını yapmıyorduk. Şimdi içinde bulunduğum duruma bakın. Peşmerge’nin maaşı o zaman 3 Irak dinarıydı. Kuru ekmek cebimizde dağ dağ gezerdik. Çoğu kez ayağımıza giyebileceğimiz ayakkabımız bile yoktu. Halkımız yardım ederdi bize. Bizim devrimimiz öyle zengin bir devrim değildi. Herkes devrime katılmayı bir görev olarak bilirdi ve halkımız sahiplenirdi peşmergeleri. 53 yıl boyunca Tewêle’de Peşmergelik yaptım. Herkes bilir.”

“Maaşımı da kestiler”

Kürdistan Bölge Hükümeti’nden almış olduğu 225 bin dinarlık maaşın da kesildiğinden şikayet eden Melîhe, “Dört- beş kadındık zaten; Fatê Hemê Heyder, Ayşexanê Kakê Şex, Nesrîn Hemê Hemamcî, Dadê Fatimê Hemê Heyder…  Dadê Fatimê Hemê Heyder tüm YNK ve KDP kadın peşmergelerinin komutanıydı İbrahim Ehmed zamanında. Onunla birlikte dolaşmadığımız dağ kalmadı, her yere giderdik. Herkes bizim bu devrim için nelere katlandığımızı bilir. 225 Irak dinarı maaş alıyordum onu da parti kesti. Kendileri ve zenginler için iyi olanlar, bizim için kötü. Kendileri milyonlar alıp oturuyor. Ne Peşmergesi, değerimiz mi kaldı?” sözleri ile tepkisini dile getiriyor.

Melîhe, içinde bulunduğu zorlu yaşam koşullarını unutarak peşmergelik yaptığı günleri anımsayınca hayata ve bize gülümsemeye devam ediyor ve “özgür kadınlardık, dağ dağ dolaşırdık” diyerek, ayrılmadan önce örüklerini gösteriyor bize: “Kalmadı saçım, eskiden çok uzundu. Belimdeydi, iki örük yapıp yana atardım."