ئایۆدین، توخمێکی کیمیایی شوێنەوارییە، بە شێوەیەکی سروشتی لە هەندێک خواردندا هەیە، بۆ هەندێک جۆری خوێ زیاد دەکرێت و وەک تەواوکەری خۆراکی بەردەستە، ڕۆڵی هەیە لە پاککردنەوەی هەوا لە گەردە زیانبەخشەکان.

ناوەندی هەواڵ

 

قورسترین هالۆگنە جێگیرەکان، وەک ڕەقێکی نیمچە لووس و نافلزی لە مەرجەکانی ستاندارددا هەیە کە دەتوێتەوە بۆ دروستکردنی شلەیەکی قووڵی وەنەوشەیی بە پلەی ١١٤ پلەی سەدی و بۆ گازێکی وەنەوشەیی لە ١٨٤ پلەدا دەکوڵێت.

 

توێژینەوەیەکی نوێ کە لەلایەن زانکۆی کۆلۆرادۆ بۆلدەر بەڕێوەدەبرێت ئەوە دەردەخات کە تۆز سەرچاوەی ئایۆدینە کە بە چاودێری فڕۆکەکانی ئایۆدین مۆنۆکساید لە ناو چینە خۆڵاوییەکانی بیابانەکانی ئاتاکاما و سیچورا لە چیلی و پێرۆ نیشاندراوە.

 

کاتێک باکان خۆڵی وردی بیابانی بەرز دەکەنەوە بۆ ناو کەشوهەواکە، ئایۆدین لەو خۆڵەدا دەتوانێت کاردانەوەی کیمیایی دروستبکات کە هەندێک پیسبوونی هەوا تێکدەشکێنێت، هەروەها ڕێگە بە گازی خانووە سەوزەکان دەدات لە دەوری خۆی بچەسپێت.

 

ئەو دۆزینەوەیەی کە لە گۆڤاری زانستی پێشکەوتوودا بڵاوکراوەتەوە، لەوانەیە توێژەران ناچار بکات دووبارە هەڵسەنگاندنەوە بکەن کە چۆن گەردیلەکان لە خاکەوە دەتوانن کاریگەری لەسەر کیمیای کەشوهەواکە دروست بکەن، ڕینەر ڤۆڵکامەر، هاوەڵی سی ئاڕ ئێس و پرۆفیسۆری کیمیا لە سی ئای ئاڕ ئێس بۆڵدەر، وتی: " ئایۆدین، هەمان ماددەی خۆراکی بۆ خوێی چێشت زیاد دەکات، لە هەوای تۆزاوی بەرز لە کەشوهەوادا کاردەکات."

 

چەند ساڵێک لەمەوپێش ڤۆڵکامەر پێشڕەوی تیمەکەی کرد کە پێوانەی وردی ئەتمۆسفێری دروستکرد بە فڕۆکە لەسەر ئۆقیانووسی ڕۆژهەڵاتی هێمن و باسی لەوە کردووە کە دۆزینەوە نوێیەکەی، کاریگەری هەیە نەک تەنها بۆ پاکی هەوا، بەڵکو بۆ کەشوهەوا بە گشتی و ئۆزۆن بەتایەت هەیە.

 

ت.پ