ڕۆنیدا حاجی

 

حەسەکە- لە ساڵی ٢٠١٨ داگیرکەری تورکیا و چەتەکانی هێرشێکی بەرفراوانیان کردە سەر شاری عەفرین بە بەکارهێنانی تاکتیکی سەربازی جیاواز لەوانە چەکی کیمیایی، بەڵام هاوڵاتیان و شەڕڤانان بۆ ماوەی ٥٨ ڕۆژ بەرگەی ئەو هێرشەیان گرت پێش ئەوەی شارەکە بکەوێت، ئەمەش هەزاران خێزانی ناچار کرد بەرەو شاری شەهبا کۆچبکەن، کە بۆ ماوەی حەوت ساڵ دانیشتوانی ئەوێ بەرگەی بارودۆخی سەخت و فشاری بەردەوامیان گرت، لەگەڵ ئەوەشدا بەرخۆدانێکی بەرچاویان نیشان دا سەرەڕای هێرشەکانی تورکیا و سیاسەتەکانی ڕژێمی پێشووی سووریا.

 

لە کۆتایی ساڵی ٢٠٢٤ کارەساتی کۆچکردنی عەفرین بۆ شەهبا جارێکی دیکە لە ئەنجامی پەرەسەندنی سەربازی لە چەند ناوچەیەکی سووریا لە ٢٧ی تشرینی دووەمدا دووبارە بووەوە، دوابەدوای کشانەوەی سوپای پێشووی سووریا لە ٨ی کانوونی یەکەم و دەستبەسەرداگرتنی دەسەڵات لەلایەن چەکدارانی هەتەشەوە، کە شەپۆلێکی نوێی کۆچکردنی هاوڵاتیانی عەفرین لە شەهبا لە ٢ی کانوونی دووەم دەستی پێکرد، لە یەکەمین ساڵڕۆژی ئەم کۆچکردنەی دووەمدا، ژنان داواکارییەکانیان بۆ گەڕانەوەی پارێزراو بۆ خاکەکەیان دووپات دەکەنەوە، جەخت لەسەر خواستی خۆیان بۆ عەفرینێکی ئازاد و دوور لە داگیرکاری دەکەنەوە.

 

هێڤین عەلووش، یەکێک لە کۆچبەرانی شەهبا، ڕوونی کردەوە، ئەو ڕۆژەی کە سەرەتایی کۆچکردنی دووەمی دانیشتووانی عەفرین بوو، ڕۆژێکی تاریک بوو، کە ئازارەکەی پێناسە ناکرێت، هەروەها بەشێکبوو لە پلانێک کە ئامانج لێی سڕینەوەی ناسنامەی کوردە، ساڵێک دوای کۆچکردنیان لە شەهبا زۆر قورس بووە، چونکە ناچاربوون شەهبا بگۆڕن بۆ شوێنێک کە لە "عەفرین بچووک" دەچێت بۆ کەمکردنەوەی ئازارەکانیان، بەڵام هیوایان لەسەر گەڕانەوە و دووبارە بەرەنگاربوونەوەی کارەساتی کۆچکردن دەمێنێتەوە.

 

ئاماژەی بەوەشکردووە، کە حکومەتی کاتی سووریا بانگەشەی ڕزگارکردنی سووریا دەکات و بەردەوامە لەسەر ئەم قسە و باسانە، بەڵام ڕاستی سەر زەوی هیچ گۆڕانکارییەکی بەرجەستەی بەخۆیەوە نەبینیوە، ڕووخانی ڕژێمی پێشووی سووریا لە ژیانی هاوڵاتیاندا ڕەنگدانەوەی نەبووە، کۆچبەران هێشتا دوورن لە ماڵ و حاڵی خۆیان و نەیانتوانیوە بگەڕێنەوە، کوا ئەو ئازادییەی باسی دەکەن؟ ئێمە هێشتا لە کارەساتی کۆچکردندا دەژین.

 

دووپاتیشی کردەوە، کە حکومەتی کاتی سەرەڕای ساڵێک لە دەسەڵاتدا، هیچ دەستکەوتێکی بەدەست نەهێناوە کە خزمەت بە بەرژەوەندییەکانی گەلی سووریا بکات، هەروەها بەپێی تەوەرەیەک کار دەکات کە خزمەت بە داگیرکاری تورکیا بکات، بە جۆرێک ئەو کەسانەی بەشدارن لە خوێنڕشتنی سوورییەکان گەیشتوونەتە هەڵوێستی بڕیاردان.

 

ئاماژەی بەوەشکرد، ئێمەی هاوڵاتیانی عەفرین داوا دەکەین ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ مافی گەڕانەوەمان بۆ شارەکەمان پێببەخشن، هەروەها هەموو ئەو کۆچبەرانە بگەڕێنەوە سەر ماڵ و حاڵییان، بێزار بووین لە ئازارەکانی کۆچکردن، دەمانەوێت هیوای گەڕانەوە بەدیبهێنرێت کە هەوڵی کوژاندنەوەی دەدەن، بەڵام دەزانین کارێکی سەختە، چونکە ئێمە فێڵمان لە ئیرادەی خۆمان کردووە و بووینەتە خاوەنی مافی ئەم خاکە، هەروەها مافەکان هەرگیز لەدەست ناچن تا ئەو کاتەی کەسانێک هەبن داوای دەکەن و بەردەوامن لە خەباتکردن بۆیان.

 

نازلی ئۆسو ڕایگەیاندوە، ڕێککەوتنی ١٠ی ئادار گرنگییەکی تایبەتی هەیە، کە مافی گەڕانەوە بەبێ گوێدانە ئاڵەنگاری یان سەختییەکان گفتوگۆی لەسەر نییە و ئێمەش پێداگری لەسەر ئەوە دەکەین کە ئەم گەڕانەوەیە پارێزراو بێت، داگیرکاری تورکیا تا ئێستا لەسەر خاکی ئێمە بوونی هەیە، ئەمەش ڕێگری دەکات لە گەڕانەوەمان، ئێمە ناچار بووین بچینە دەرەوە لەکاتێکدا هێرش و پێشێلکارییەکان لە سووریا بەردەوامن، چۆن دەتوانین لەم هەلومەرجەدا متمانەمان بە حکومەتی کاتی سووریا هەبێت؟، هەر بۆیە داواکارییەکەیان گەڕانەوەی پارێزراوە لە ژێر پاراستنی هێزە سەربازییەکانیان.

 

رەدینا محەمەد شاهین جەختی لەوە کردەوە، کە دۆخی منداڵانی کۆچبەر گوزارشت لە ڕادەی ئەو ئازارانە دەکات کە هەمووان تووشی دەبن، هەروەها کۆچکردن توندترین شێوەی دڕندەییە و پەڵەی قوڵ بەسەر هەموو کۆمەڵگەدا بەجێدەهێڵێت، بەو پێیەی دەرگا بەڕووی قەیران و پرسی زیاتردا دەکاتەوە، داوای گەڕانەوەی پارێزراو و بانگەوازیش بۆ ڕێکخراوە مرۆییەکان دەکەین دەستوەردان بکەن بۆ مسۆگەرکردنی مافی گەڕانەوەمان، ئێمە داوای هیچی زیادەیان لێناکەین، ئەمە خاکی خۆمانە و مافی خۆمانە لەسەری بژین.