سلێمانی

 

دوای بەڕێوەچوونی دوو کۆنگرەی نەتەوەیی ژنانی کورد لە شارەکانی ئامەد و هەولێر، لە ئێستادا ژنانی کورد لە هەر چوار بەشی کوردستان و ئەوروپا، ئامادەکاریی بۆ ئەنجامدانی کۆنگرەی سێیەم دەکەن، لە چوارچێوەی ئامادەکارییەکان پلاتفۆرمی یەکێتی نەتەوەیی ژنانی کورد لە ٢٧ـی ئەم مانگەدا لە هۆتێل ڕامادا لە شاری سلێمانی، دووەمین کۆبوونەوەی خۆیان بۆ گفتوگۆکردن لەسەر ئامادەکارییەکانی سێیەمین کۆنگرە ئەنجام دا.

 

لە کۆبوونەوەی دووەمی پلاتفۆڕمەکەدا گوڵستان سەعید، چالاکوان و ئەندامی "پلاتفۆڕمی یەکێتی نەتەوەیی ژنی کورد" وتاری پێشکەش کردو وتی: یەکێتی نەتەوەیی ژنی کورد بە چارەسەرێک دەزانم بۆ ئەو ئەو قەیرانانە سیاسی، دیمۆگرافی، جیۆپۆلەتیکی و چەندان قەیرانانەی تر کە لەم هەرێمەدا توشیبووین، کە لە ئێستادا لە باشوور قەیرانێکی گەورە هەیە لە هەموو ڕوویەکەوە، هەروەها مەترسیەکی گەورەش لەسەر گەلی کورد هەیە سەرەڕای هەمووئەو گۆڕانکاریانەی کە لەناوچەکەدا هەیە، وە سەرەڕای دابەشبوونی جیهان بەسەر دوو قوتبی گەورەدا، کە ئەم قوتبانە حکوم بەسەرڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا دەکەن، کە ئێمەش دەکەوینە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستەوە، بۆیە گرنگە هەنگاوی یەکەم ژن بینێت، چونکە ژن قوربانیە لە کۆی ئەو قەیرانانەی ڕوو لە وڵات دەکات  بە تایبەتی ژنی کورد، چونکە  کۆی ئەو جینۆساید و شەڕە نە خوازراوانەی کە لە هەرێمی کوردستان ڕوویداوە لە ڕابردوودا، ژنان قوربانی یەکەم بوون تێیدا، جا چ بە شەهیدبوونی منداڵەکانیان بێت یان لەناوچوونی ماڵەکانیان بێت، هەروەها جینۆسایدی ئێزیدی و جینۆسایدی هەڵەبجەش باشترین بەڵگەیە بۆئەوەی کە ژنان تێیدا قوربانی یەکەمبوون، ئەمە سەرەڕای جینۆسایدی بارزانیەکان کە بینیمان چی بەسەر بارزانیەکان و ژنەکانیان هات لە هەولێردا، لەبەرئەوە مادەم ژن قوربانی یەکەمە گرنگە ئەو خەبات و تێکۆشانە ژن بەرجەستەی بکات، هەربۆیە دەبێت ژن ئەو یەکێتی نەتەوەییە دروستبکات کە گرنگە بۆ گەلی کورد، چونکە گەلی کورد هەرکاتێک یەکگرتبووبێت دەستکەوتی هەبووە.

 

" ئەم هەرێمە مێژوویەک دووبارە دەکاتەوە کە بەداخەوە مێژووی سەردەمی عوسمانی و سەفەویەکانە"

وتیشی: ئێمە لە باشوور ئەزموونی بەرەی کوردستانیمان هەیە، ئەو کاتەی بەرەی کوردستانی کە بە کۆی دەنگی پارتە سیاسیەکان بڕیاری لەسەردرا هاتەکایەوە، گەلی کوردی ڕزگارکرد لە کۆمەڵێک نەهامەتی و ستەمی ڕژێمی بەعس، بۆیە لە ئێستادا بیرمان نەچێت کە ئەم هەرێمەی ئێمە مێژوویەک دووبارە دەکاتەوە کە بەداخەوە دەیڵێم کە مێژووی سەردەمی عوسمانی و سەفەویەکانە، چونکە ئەوان بڕیار بەسەر نەخشە و حکومڕانی و تێکۆشانی خەڵکی کوردستانەوە دەکەن و نایەڵن خەڵکی کوردستان بە ئەزموون و تێکۆشانی خۆی بگات بە ئامانجەکانی، بۆیە لێرەدا ئەگەر سەرنج بدەین هەرێمی کورستانیش پابەندبووە بەو سنورەی کە خۆی لەگەڵیایەتی و نزیکە لێیەوە، ئەوەش وایکردوە بڕیاری لەسەردەربکات و دەستوەردان بکات لە کارەکانی و لەشکربێنێت، کەواتە بۆچی هەروڵاتێک بیەوێت شەڕدێنێتە ئەم وڵاتەی ئێمەوە و ئێمەی کوردیش دەکاتە قوربانی تێیدا؟، چونکە بە پێناسەی ئەوان ئێمە شەڕکەرێکی باشین، لە جیاتی ئەوەی پێناسەیان بۆ ئێمە ئەوەبێت کە ئاشتی خوازێکی باشین، وە دەمانەوێت ژیان دەسەبەر بکەین و گەلێک بین ئازادبین و بەمافە ڕەواکانی خۆمان بگەین وەکو هەر گەلێکی تر، لە کاتێکدا هیچ گەلێک نیە ژمارەی دانیشوانی بە قەدەر ژمارەی دانیشتوانی گەلی کوردبێت و بەڵام نەگەیشتبێتە کیانێکی سیاسی سەربەخۆی خۆی و نیشتمانی خۆی هەبێت کە تێیدا خەڵك نائومێدنەبێت تێیدا.

 

گوڵستان سەعید جەختیشی لەوەکردەوە لە باشووری کوردستان ئینتمای نیشتمانی و نەتەوەیی کەم بۆتەوە لای خەڵک، ئەمانەش هۆکاری هەیە، بەداخەوە ئەگەر گەنجی ئەم سەردەمە بدوێنین دەبینین ئینتیمایان کەمە، لە کاتێکدا ئێمە لەو نەوەیەبووین کە قوربانی دەربووین، نەوەی تێکۆشان و خەبات بووین کە کەسوکارمان شەهیدبووە و لەسێدارەدراون و گوندەکانیان وێران کراون، بەڵام گەنجی ئێستا لەمە تێناگات، بۆیە نائومێدی دروستدەبێت.

 

 

لە درێژەی قسەکانیشیدا باسی گرفتی موچەی کرد، وتی: ئێمە لە ساڵی ٢٠١٤وە، گرفتێکمان هەیە ئەویش گرفتی موچەیە کە مافێکی سەرەتایی هەموو هاوڵاتیەکە، ڕۆژ بە ڕۆژیش قورستشی دەکەن لەسەرمان، لە ئێستا خەڵک تەنها دوای سەرچاوەی بژێوی خۆی دەکات و داوای موچە دەکات، کە ئەمەش گەورەترین گرفتە، بۆیە ئەم جۆرە لە حکومڕانیە کارێکی کردوە کە پەروەردە بە لاڕێدا ڕۆشتوە کە گرنگتین شتە لەکۆمەڵگادا، کە بەپێێ یاسا ئەرکی حکومەتە تا ئاستی پۆلی ٩ی بنەڕەتی هەموو کە سێک خوێندەواربکات، بەڵام لە ئێستادا خوێندەواری بەرەو ئیفلیجی دەڕوات، چەندین ساڵە بە هۆی بایکۆتی دەوامەوە خوێندن دوادەخرێت، ئەمە یەکێکە لە گرفتەکان، گرفتکی دیکەش لایەنی تەندروستیە، چەندەها نەخۆشخانەی تایبەت لە هەموو شارەکاندا کراوەتەوە، کە ئەرکی حکومەتە لایەنی تەندروستیی تەواو بۆ خەڵکی دابین بکات، بەجۆرێک ئەوەی هەژارە دەبێت بمرێت، بەڵام خەڵکی خاوەن ماددی باش لە نەخۆشخانە تایبەتیەکان چارەسەری خۆیان دەکەن، بۆیە حکومەت سەرەڕای ئەوەی ئەرکی خۆی جێبەجێناکات کەچی نەخۆشخانە حکومیەکانی کردوە بە ڕێگایەک بۆ نەخۆشخانە تایبەتییەکان بۆئەوەی نەخۆش لە نە خۆشخانە حکومیەکانەوە بنێردرێت بۆ نەخۆشخانە تایبەتیەکان، ئەمەش خەڵکی نائومێد کردوە.

 

لە کۆتایی قسەکانیدا، ڕایگەیاند: لەم هەرێمەی ئێمەدا پێویستە ئێمەی ژنان ڕووبەڕووی گەندەڵی بینەوە و لە کەسی قبووڵ نەکەین گەندەڵی بکات، هەروەها ئەرکی ئەم پلاتفۆڕمەشە، چونکە لەڕێگەی ئەم پلاتفۆڕمەوە دەتوانین داکۆکی لە مافی نەتەوەیی خۆما بکەین و ئینتیمانی نەتەوەیش بگێڕینەوە بۆ خەڵکی کوردستان، بۆیە یەکێتی نەتەوەی بە چارەسەرێکی گونجاوی دەزانم وهەنگاوێکیشە بە شایستەی ژنی دەزانم کە ژن دەبێت ئەو ڕۆڵە بگێڕێت، بۆیە بەڵی بۆ فەرمانڕەوایەتی ژن، بەڵێ بۆ یەکێتی ژنی کورد، بەڵی بۆدەسەڵات و ئازادی ژن.

 

" لە ئێستادا بزوتنەوەی گەورە لە جیهاندا هەن کە دژی داگیرکارین"

هەڵوێست عەبدوڵا، بەڕێوبەری ڕێکخراوی ئازادبوون، ئەندامی پلاتفۆڕمی نەتەوەیی ژنی کورد، وتی: ئەمڕۆ لە جیهاندا سیستەمێکی سەرمایەداری پیاوسالاری هەیە، لە هەمانکاتدا سیستەمێکی داگیرکاری هەیە، کە جاران بەشێوازی سوپا بوو بەڵام ئێستا بەشێوازی جیاواز جیاواز دەکرێت، بۆیە ئەم دووبابەتە گرنگە کە ئێمە بە بنەما بیگرین بۆ گفتوگۆکردن لەسەری، لە هەمانکاتیشدا هۆکارێک بێت بۆ ئەوەی ئێمە شیکردنەوە بکەین بۆئەوەی بزانین کە ئەم جیهانە چۆن بەڕێوە دەبرێت، لە ئێستادا بزوتنەوەی گەورە لە جیهاندا هەن کە دژی داگیرکارین، هەروەها دژی کۆمەڵێک لە چەمک دەوەستنەوە، وەکو ئەوەی چۆن بە وڵاتێكی ئەفریقا دەوترێت وڵاتێکی هەژار، ئێمەش کە خاوەنی بڕێکی زۆر لە نەوتین بەڵام پێمان دەوترێت وڵاتە دواکەوتۆکان، لە ساڵی ٢٠٠٣دا ئەمریکا بەناوی پرۆسەی ئازادیەوە کە بەتەواوی پرۆسەیەکی داگیرکاری بووهات هەموو کەرتەکانیان هەڕاج کرد لەناو عێراق و هەرێمی کوردستاندا، بۆیە ئەوەی پێی دەوترێت بانکی نێودەوڵەتی، سندوقی دراوی نێودەوڵەتی، ڕێکخراوی بازرگانی جیهانی، هیچ سنورێکیان بۆنەمایەوە، بۆیە کۆمپانیایەک لەوپەڕی جیهانەوە دەهات لە شاخەکانی قەرەداغ و لە هەرشوێنێک بیانویستایە نەوتیان دەبرد ئەویش بە گرێبەست کە ماوەی ٥٠ ساڵە نەوتی ئێرە دەبەن، بەڵام خەڵکی سەر ئەو خاکە هێزی بەرەنگاری زۆر کەمە، چونکە هەمیشە وڵاتانی داگیرکەر سیاسەتێکیان هەیە لەوەی کە تۆ دواکەوتوویت، تۆ نەخوێندەواری، تۆ مێژووت نیە پێویستدەکات من بێم ئازادت بکەم، بۆیە ئەمانە گرنگن کە قسەیان لەسەربکەین.

 

" بەرهەمی ئەم سیستەمە هێنانی ژن کوشتن و ئیکۆسایدە "

لە کۆتایی قسەکانیدا هەڵوێست کەریم وتی: ئێمە لە باشوو زۆر پەرتین، بۆیە دەپرسم، ئایا ئێمە بەرهەمی بەرژەوەندیەکانی وڵاتانی زلهێزین؟ یان بەرهەمی کۆمپانیا فرە نەتەوەییەکانین کە ئەم خاکەیان داگیرکردووە؟ یاخود دەمانەوێت بە خەباتی ژن و بە خەباتی ئیکۆلۆژی کۆمەلێک هەنگاوبنێین کە بەرامبەر بەم داگیرکاری و سیستمە بوەستینەوە؟، چونکە بەرهەمی ئەم سیستەمە هێنانی ژن کوشتن و ئیکۆسایدە، کە داربەڕووی دووسەد ساڵەمان هەیە سوتێنراوە، هەروەها لەم ساڵدا ٤ شەهیدی ژینگەیمان هەبووە، لە ڕۆژهەڵاتی کوردستانیش نزیکی دوومانگە مەریوان دەسوتێت، حکومەتەکانیش هیچ کارێک ناکەن، بەڵکو خۆیان هۆکارن بۆ ئیکۆسایدی ئێمە، بۆیە ئەمانە بەرهەمی دەوڵەت نەتەوە و سیستەمی سەرمایەداری پیاو سالاری و داگیرکارین، لە هەمانکاتدا هێنانی ئیسلامی سیاسی، کە مەبەست لێی ئەو ئیسلامە سیاسیەیە کە قەتەر و تورکیا و سعودیەیە بە ئەجێندای خۆیان هێناویانەتە ئێرە، بۆیە لێرەدا ژنانێک هەن کە چونەتە ناو پیشەسازی جوانکاری و جەستەیان بۆتە کاڵا، لە بەرامبەریشدا ژنانێک هەن کە دوورن لەو ئاینەی کە ئاینی ئیسلامە، کە زۆرینەی نەتەوەی کورد لە ئێستادا مسوڵمانە، بۆیە ئەم ئیسلامیە سیاسیەی کە ئێستا هاتووە کێشەی لەناو کۆمەڵگا کەماندا دروستکردوە، چونکە ئاینی ئیسلام هەمیشە پەیامی ئاشت پێبووە، پیاوانی ئاینیش ڕؤڵێکی باشیان هەبووە لە ڕابردوودا، بەڵام لە ئێستادا نەخێر ئەو ئیسلامیە سیاسیەی کە هاتووە کۆمەڵگەی پەرت کردوە، بۆیە گرنگە ئەمانە وەکو بنەمایەکی سەرەکی قسەیان لەسەر بکرێت، لەهەمان کاتیشدا ئەو شۆڕشی ''ژن، ژیان، ئازادیە''ی کە لە ڕۆژهەڵاتی کوردستاندا هەمانە، هەروەها شؤڕشێ ڕۆژئاوا و باکووری کوردستان کە هەمیشە دەڵێم مێژووی پێنچ هەزارساڵەی پیاوسالاری هەڵگەڕاندەوە، وە تێکۆشانی ژن لە باشووری کوردستان و لە هەمانکاتدا بزوتنەوەی ئیکۆلۆژی، ئەمان دەکرێت بنەمایەکبن بۆ ئەوەی وەکو ئەزمونێک سوودی لێوەربگرین بۆ بەرەنگاری ئەو سیستەمەی کە ئەمڕۆ بە سیاسەتی جیاواز جیاواز خاک و ژن وسروشتمان تێکدەدات.