سۆرگوڵ شێخۆ

 

حەسەکە-لە کانوونی یەکەمی ٢٠١٩، ئەردۆغانی سەرۆکی تورکیا ڕایگەیاند ملیۆنێک پەنابەری سوری کە لەسەر خاکی تورکیا دەژین لە نێوان گرێ سپی و سەرێکانی داگیرکراو نیشتەجێ دەکات، ئەمەش بە ئامانجی سەرەکی وڵاتەکەی ناوبرد، هەزاران کەس کە خاوەنی ئەو زەوییە نەبوون لە ناوچە داگیرکراوەکانی عەفرین و گرێ سپی و سەرێکانی نیشتەجێ بوون، لە هەمان کاتدا، لە باکوری کوردستان، کۆچبەرانی ئەفغانی و چەند چینێکی دیکە لە ناوچە کوردییەکان نیشتەجێ کران، بەتایبەتی لە نوسەیبین. 

 

سیما بەگداش، وتەبێژی پارتی یەکێتی دیموکراتیک "پەیەدە" باسی لەو سیاسەتە کرد کە دەوڵەتی تورک لە ئێستادا پەیڕەوی دەکات.

 

"کۆماری تورکیا لەسەر قڕکردنی گەلی کورد بنیاد نراوە"

سیما بەگداش باسی لەوەکرد کە کۆماری تورکیا لەسەر قڕکردنی گەلی کورد بنیاد نراوە و وتی: ئەو سەدەیەی کە لە دامەزراندنی کۆماری تورکیاوە تێپەڕی، بە شێوەیەکی سەرەکی ئامانجی قڕکردنی گەلی کوردە لە کوردستان، دوای هاوپەیمانی لۆزان و دامەزراندنی کۆماری تورکیا، هێرشەکان بۆ سەر سیاسی، کولتووری، زمان، کۆچی خەڵکی کوردستان و سوتاندنی خەڵک و گوندەکانیان زیادی کرد، ئەوان هەموو جۆرە هێرشێک دەکەنە سەر ئەو کەسانەی کە داوای مافی ڕەوای خۆیان دەکەن، ئەمڕۆ دەوڵەتی تورکیا هەوڵدەدات ئیمپراتۆریەتی عوسمانی لە ناوچەکەدا بۆ مەبەستی ستراتیژی زیندوو بکاتەوە، پلانی ئەردۆغان بۆ داگیرکردن لە حەلەبەوە بۆ موسڵ ڕاگەیەندرا، داگیرکردنی عەفرینیش بەشێک بوو لەو پیلانە.

 

لە هەرێمەکانی ژێر ناوی "ناوچەی پارێزراو" تاوان ئەنجام دەدات

سیما بەگداش تیشکی خستە سەر داگیرکردنی هەرسێ هەرێمەکە و تاوان و پێشێلکارییەکان و وتی: بارودۆخی ئێستای ناوچە داگیرکراوەکان زۆر ئاڵۆزە، ئەو ناوچانەی کە لەسەر بنەمای "پارێزراو" داگیرکرابوون، ڕۆژ بە ڕۆژ ئەو تاوان و پێشێلکارییانەی کە لەو ناوچانەدا ڕوودەدات، یاسای مرۆیی و ڕەوشتی تێدەپەڕێنن، کاتێک دێتە سەر گەلی کورد، دەوڵەتی تورکیا هەموو یاسا نێودەوڵەتییەکان پێشێل دەکات، ئەو گۆڕانکارییە دیمۆگرافییەی کە لە ناوچە داگیرکراوەکانماندا ڕوودەدات، لە ڕیزەکانی تاوانەکانی جەنگدایە و ئەم تاوانانە لەبەرچاوی هەموو جیهان ئەنجام دەدرێن.

 

"کورد پێشەنگایەتی پڕۆژە دیموکراتیکەکان دەکات"

سیما بەگداش تیشکی خستە سەر ئەنجامەکانی هەموو کۆبوونەوەکانی ئاستانە و وتی: کۆبوونەوەکان لەسەر بنەمای چارەسەرکردنی قەیرانی سووریا بەڕێوەدەچن، بەڵام ئەنجامەکانی ئاماژە بەوە دەکەن کە دژایەتی خۆبەڕێوەبەری و شکستی پڕۆژەی دیموکراتیک دەکەن کە پێشکەشیان کردووە، دەوڵەتی تورکیا، کە دوژمنایەتی مێژوویی لەگەڵ هەندێک وڵاتدا هەیە، لەسەر پرسی کوردەکان دێتە سەر مێز، لەبەر ئەوەی دەوڵەتی تورکیا هێرشی قڕکردن لە هەر چوار لای کوردستان ئەنجام دەدات و بنکەکانی خۆی بە چەکی قەدەغەکراو و ناوچە داگیرکەرەکان دروست دەکات،  ئامانجی دەوڵەتی تورک ئەوەیە کە کوردەکان لە سەدەی ٢١دا پێگەیان نەبێت، چونکە لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، بە پێشەنگایەتی گەلی کورد، پڕۆژە دیموکراتیکەکان ئێستا لە پەرەسەندندان، کە یەکگرتوویی گەلان بەهێزتر دەکات و مێژووی گەلان زیندوو دەکاتەوە، هەروەها پڕۆژەی دیموکراتیک کە لێرە پەرەی پێدراوە، نموونەیەکە بۆ چارەسەرکردنی قەیرانی سووریا.

 

گۆڕینی دیمۆگرافیای کوردستان

سیما بەگداش لەبارەی گۆڕانی دیمۆگرافییەوە لە کوردستان وتی: لیوای ئیسکەندەرون کە بەشێک بوو لە سووریا، دەوڵەتی تورکیا چووە سنوورەکان و هەمان شت بۆ عەفرین و گرێ سپی و سەرکانی دەوێت، گوندە کوردییەکان سوتێندران و خەڵکەکەش کۆچیان کرد، پلانەکەی ئەردۆغان لە حەلەبەوە بۆ موسڵ و شەنگال درێژ دەبێتەوە، لەجیاتی خەڵکی ڕەسەنی ئەو ناوچانەی کە داگیرکراوە، تورکمانەکان و خێزانەکانی چەتەکان ئێستا بڵاودەکرێنەوە بۆ ئەنجامدانی ڕیفراندۆم لە داهاتوویەکی نزیکدا و یەکخستنی هەرێمەکان لەگەڵ خاکی تورکیا.

 

بەهێزکردنی یەکڕیزیی گەلان و گرتنەبەری هەنگاوی کرداری دژ بە کۆمەڵکوژی سەدە

سیما بەگداش جەختی لە گرنگی یەکگرتنی گەلی کورد لە بەرامبەر هێرشە قڕکردنەکانی ڕابردوو کردەوە و لە کۆتایی قسەکانیدا وتی: ڕێکخستن و هاودەنگی هۆکارێکی سەرەکی بوون بۆ پاراستنی بوون و ناسنامەی گەل لە دژی هێرشەکان و بنیادنانی پڕۆژەی دیموکراتیکە، هیواکانمان لە هەموو وڵاتان و لە سەرووی هەموو شتێکەوە لەلایەن حکومەتی شام بڕاون، چونکە ئەوان بێدەنگ بوون سەبارەت بە پێشێلکارییەکان و نەیانتوانی هەڵوێستێک بگرنەبەر و هەنگاوی کرداری بنێن، تەنها گەل دەتوانن کۆتایی بە داگیرکاری و گۆڕانی دیمۆگرافی و ئەو هێرشانە بهێنن کە ڕووبەڕووی دەبنەوە بە بەهێزکردنی هاوکارییەکانیان، لە بواری یاساییدا، پێویستە زیاتر دان بە پێشێلکارییەکان و جینۆسایدکردنی ژنان و منداڵاندا بنێن کە دەوڵەتی تورکیا بەرپرسیارە لێی، پێویستە حکومەتی شام هەنگاوی کرداری بنێت بۆ دڵنیابوون لە سەرکەوتنی پرۆژە دیموکراتیکەکەمان پێکەوە.