ئیستەنبوڵ

 

کۆنفرانسی نێودەوڵەتی "کۆمەڵگەی ئاشتی و دیموکراتیک" کە بەیانی ڕۆژی ٦ی کانوونی یەکەم دەستیپێکرد، پێداچوونەوەی بە ئەزموونە نێودەوڵەتییە جیاوازەکان کرد.

 

کۆنفرانسەکە بە وتار و دەستێوەردانی بەشداربووان بەردەوامە، تولای حاتم ئۆغولاری، هاوسەرۆکی پارتی یەکسانی و دیموکراسی گەلان، جەختی لەوە کردەوە، کە لە ئێستادا جیهان کاردانەوەی سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئابووری بەخۆیەوە دەبینێت کە لە ململانێکانەوە سەرچاوەی گرتووە کە دوای جەنگی جیهانی یەکەم و دووەم هاتوون، وتی: ئێمە لە لێواری جەنگی جیهانی سێیەمدا وەستاوین، کە ئەگەر ڕووبدات، ئەوەی لە دوو جەنگی پێشوودا شاهیدی بووین دەیکاتە شتێکی ڕابردوو، بۆیە بەرپرسیارێتی ئێمەیە ڕێگری لێبکەین و بەجدی و دڵسۆزانە هەوڵبدەین بۆ ئامێزگرتنی ئاشتی.

 

جەختیشی لەوە کردەوە، لە کاتێکدا کە چەک و تەقەمەنی لە سەرانسەری جیهاندا لە زیادبووندایە و زۆربەی وڵاتان خاوەنی چەکی ئەتۆمی و بایۆلۆژی و کیمیایین و پەرەی پێدەدەن، مرۆڤایەتی و لەڕاستیدا هەموو بوونەوەرە زیندووەکان، بەرکەوتەی مەترسییەکی گەورەن، لەکاتێکدا جیهان و ئەو هەسارەیەی لەسەری دەژین لە ژێر هەڕەشەیەکی ڕاستی دایە.

 

''بونیادنانی سووریایەکی دیموکراتیک''

جەختی لە بوونی خەباتێکی فراوان بۆ بونیادنانی نەتەوەیەکی دیموکراتیک کردەوە کە سنووری دەوڵەتی نەتەوەیی نەریتی تێدەپەڕێنێت، وتی: ئەم چارەسەرە لە ئەزموونی ڕۆژئاوادا بەرجەستە بووە، هەوڵەکانی حکومەتی دیمەشق بۆ نەهێشتنی هەوڵەکانی خۆبەڕێوەبردنی گەلی کورد و گەلانی دیکە لە سووریا جێگەی قبوڵکردن نییە، ئەو پێشێلکاریانەش کە جیهادیەکانی هەتەشە لە دژی دروز و عەلەوی و کریستیانەکان ئەنجامیانداوە لەوانەش کۆمەڵکوژی، سەرکوتکردن و ئەشکەنجەدان، جێگەی قبوڵکردن نییە، هەروەها خۆبەڕێوەبردن ڕۆڵێکی بنەڕەتی دەگێڕێت لە بونیادنانی سووریایەکی دیموکراتدا، پێویستە ڕێگای پێشەوە خۆش بکرێت نەک بەربەستی بۆ دروست بکرێت.

 

ڕوونیشیکردەوە، ئەم ئەزموونە بە وێنا عەلمانی و دیموکراتیکەکەی و گرنگیدان بە ڕزگاریی ژنان، تەنها پرۆژەیەک نییە بۆ بونیادنانی سووریایەکی دیموکراتیک، بەڵکو نوێنەرایەتی نموونەیەک دەکات کە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست زۆر پێویستی پێیەتی، لەسەر بنەمای یەکسانی و ئازادی گەلان و ژنان و ژیانێکی هاوبەش لەنێوان پێکهاتە و باوەڕە جیاوازەکاندا.

 

"داوای بەڕێز عەبدوڵا ئۆجالان بۆ ئاشتی و کۆمەڵگەیەکی دیموکراتیک مێژووییە و نرخێکی زۆری هەیە"

تولەی حاتم ئۆغولاری ڕایگەیاند، ئێمە بانگەوازی بەڕێز عەبدوڵا ئۆجالان بۆ ئاشتی و کۆمەڵگەیەکی دیموکراتیک بە مێژوویی و بە نرخ دەڕوانین، بەتایبەتی لە کاتێکدا کە ناوچەکەمان و جیهان شاهیدی پەرەسەندنی شەڕ و ململانێکانن، ئەم بانگەوازە هەنگاوێکی چارەنووسسازە نەک تەنها بۆ تورکیا، بەو پێیەی پرسی کورد تەنها بابەتێکی ناوخۆیی نییە بۆ تورکیا، بەڵکو ئێمە و هەموومان لەوە تێدەگەین کە سەدەیەک لە تێگەیشتن و بیرۆکەی نەریتی و ستەمکردن بە ئاسانی کۆتایی نایەت.

 

لە درێژەی قسەکانیدا وتی: بۆ ئەوەی ئاشتی لەسەر بەها پتەوەکان بونیاد بنرێت، زۆر گرنگە هەنگاوی بوێرتر و پێشەنگتر و ڕاستیتر بنرێت، بە هەمان شێوە بۆ ئەوەی ئاشتی بەردەوام بێت، پێویستە هەمووان دان بە گرنگی هەڵوێستی بەڕێز ئۆجالاندا بنێن، کە سیاسەتێک پێشنیار دەکات کە چەک بێدەنگ بێت و بیرۆکەکان قسە بکەن، ئەم ڕێبازەش دیموکراسی تورکیا لەبەرچاو دەگرێت، شانبەشانی چارەسەرکردنی پرسی کورد، نوێنەرایەتی دەرفەتێکی گەورە بۆ ئەم وڵاتە دەکات، هەربۆیە دەتوانین ئەمە بە هەمان شێوە دەرببڕین: بۆ دەوڵەت، بۆ پارتی دەسەڵاتدار، ئۆپۆزسیۆن، هەموو هێزە کۆمەڵایەتییەکان ئەمانە خاڵی ئاماژەن بۆ بونیادنانی نەتەوەیەکی فرەیی و دیموکراسی.

 

سەبارەت بە ڕۆڵی سەرەکی ژنان لە بونیادنانی ئاشتیدا، جەختی لەوە کردەوە، کە ژنان گرنگترین پایەکانی ئاشتین، بەبێ ژن مێزی ئاشتی نابێت، چونکە ئەوان تەنها بینەر نین، بەڵکو ئەکتەر و بەشدار و پارێزەری ڕاستەوخۆی ئەم پرۆسەیەن، بۆیە سەختە باس لە ئاشتی بەردەوام بکرێت بەبێ گۆڕینی نەخشەی سیاسی پیاوسالاری، خەبات بۆ ئاشتی، واتە دژایەتی شەڕ و ململانێ و میلیتاریزم، دژایەتی تێگەیشتنی پیاوسالاریش دەکات.

 

بانگەوازێکی ئاراستەی هەموو ژنانی تورکیا و جیهان کرد و جەختی لەوە کردەوە، کە وەک ژنان لە ئاشتیسازیدا کاریگەرتر دەبین، دەبێت هەموومان ئیرادەی ئاشتی بەهێز بکەین و ژیانێکی مرۆڤدۆستانە و شکۆمەند بۆ گەلەکەمان لە پێشینەی کارەکانمان دابنێین، پێویستە هاودەنگی زیاتر نیشان بدەین و زیاتر هەوڵبدەین بۆ سەرکەوتنی پرۆسەی ئاشتی و بونیادنانی کۆمەڵگەیەکی دیموکراسی، هەروەها دەبێت بەردەوام بین لە پەرەپێدانی خەباتی نێودەوڵەتیمان لە دژی سیستەمی سەرمایەداری ئیمپریالیستی نادادپەروەرانە بەم هەست و بیرۆکانە، من پێموایە کە باسەکانی ئەمڕۆمان پەرە بە بیرکردنەوە و هۆشیاریمان دەدەن، بەشداری دەکەن لە ڕێبازێکی سیستماتیکیەکی تر بۆ ئەم پرۆسەیە و لە هەمووی گرنگتر، بەکۆمەڵ ئیرادەیەکی هاوبەشی نێودەوڵەتی بۆ خەبات ئاشکرا دەکات.