ناوەندی هەواڵ

 

لە کاتێکدا دروشمی دەوڵەتی مەدەنی بەرز دەکرێتەوە، ژنانی سووریا ڕووبەڕووی ڕاستیەک دەبنەوە کە بەدەریان دەکات و هەڕەشە لە بەشداریکردنی تەواو و کاریگەریان دەکات لە کاروباری گشتیدا، هەڵوێستگەلێک دەستیان کردووە بە سەرهەڵدان کە نوێنەرایەتی وردە جیهانێکی ڕاستیەکی فراوانتری جیاکاری سیستماتیکی دەکەن، کە دەسەڵاتی پیاو بە بیانووی ئایینی یان کولتوورییەوە پراکتیزەکانی خۆی دەمامک دەکات، ئەمەش ژنان زیاتر لە کایەی گشتی دوور دەخاتەوە.

 

لە پێشهاتێکی سەرنجڕاکێشدا کە ڕەنگدانەوەی گۆڕانکارییە نائارامکەرەکانی کایەی گشتی سووریایە، ئەو کارانەی کە ژنان لە پیاوان جیا دەکەنەوە لە دامەزراوە گشتیەکاندا، لەم دواییانەدا لە ژمارەیەک شاری سووریا، بە تایبەتی دیمەشق، لەوانە گواستنەوەی گشتی، بەرزکەرەوە و تەنانەت حەوشەی شوێنەکانی پەرستش، دەستیپێکردووە.

 

ئەم ڕێوشوێنانە، کە هەندێک جار لە ئەنجامی بڕیارە نافەرمی و فەرمییەکانی دیکەی هەتەشەوە هاتبوون، کە دەستی بەسەر دەسەڵاتدا گرت، گفتوگۆیەکی بەرفراوانی بەدوای خۆیدا هێنا، کە بە پاشەکشەیەک بۆ بنەمای یەکسانی و پێشێلکردنی ڕاستەوخۆی ئازادییەکانی تاک و کەرامەتی مرۆڤ پێناسە دەکرێت.

 

ڕووداوی ڕێگری کردن لە عەهد خۆجە، پارێزەری سووری لە بەکارهێنانی بەرزکەرەوەیەکی تایبەت بە کارمەندانی پیاو لە باڵەخانەیەکی حکومی لە دیمەشق شەپۆلێکی توڕەیی لە تۆڕی کۆمەڵایەتیدا لێکەوتەوە، دوای ئەوەی داوای لێکرا بەرزکەرەوەیەکی "تایبەت بۆ ژنان" بەکاربهێنێت بۆ ئەوەی "تێکەڵبوون" نەبێت، ئەو گرتە ڤیدیۆییانەی کە بڵاویکردووەتەوە، تابلۆکان نیشان دەدەن کە کام بەرزکەرەوەی ناو بیناکە بۆ ژنان دیاری کراوە و کامیان بۆ پیاوان دیاری کراوە.

 

ئەم گرتە ڤیدیۆییە توڕەیی زۆری لە تۆڕی کۆمەڵایەتیدا لێکەوتەوە، زۆرێک لە شرۆڤەکاران ئەم ڕەفتارەیان بە قبوڵنەکراو دەزانن، کە لەسەر بنەمای لۆژیکی دەسەڵاتی پیاوانە، هەروەها پێگەی ژنان و کارەکانیان لە کایەی گشتیدا کەمکردووەتەوە.

 

بێگومان عەهد خۆجە پابەند نەبوو بەو شتەی کە بە هەڵاواردنی پیشەیی و پێشێلکردنی ئاشکرای مافی خۆی وەک هاوڵاتییەک و پارێزەرێک بۆ پراکتیزەکردنی پیشەکەی دەزانی، ئەو لە لێدوانەکانیدا جەختی لەوە کردەوە کە "من تەنها وەک ژنێک لێرە نیم، بەڵکو وەک پارێزەرێک کە ئەرکی خۆم جێبەجێ دەکات، و ڕێگە نادەم پێگەی پیشەییم کەم ببێتەوە".

 

ئەم ڕووداوە گۆشەگیر نییە، کەیسی هاوشێوە لە دامەزراوە تەندروستییەکان و زانکۆکان و مزگەوتەکاندا بەدی کراوە، لەوانە تەرخانکردنی کورسی پشتەوە بۆ ژنانی ناو پاسەکان لە نەخۆشخانەی مواسات، هەروەها دانانی پارتیشنی کانزایی لە حەوشەی مزگەوتی ئومەویدا کە ڕەگەزەکان جیادەکاتەوە، ئەمەش ناڕەزایی تەنانەت لای سەردانکەرانی بیانی لێکەوتەوە، دیمەشق و چەند شارێکی دیکەش شاهیدی تەڤگەرە کۆمەڵایەتیەکانیان بوون کە داوای دەوڵەتی مەدەنی دەکەن، ڕەتکردنەوەی خۆیان بۆ ئەو هەژموونی ئایدیۆلۆژییە دەربڕی کە لەلایەن هەندێک گروپی توندڕەوەوە بەڕێوەدەچێت، یەکێک لە خۆپیشاندانەکانی دیمەشق دیمەنێکی تێدابوو کە گفتوگۆیەکی زۆری بەدوای خۆیدا هێنا، بەشداربوویەک لە کاتی ناڕەزایەتییەکەدا داوای جیاکردنەوەی ژنان لە پیاوانی کرد، لە نێو دروشمی "الله أكبر"دا دروشمی ئاینیی دەوتەوە.

 

دەستوور بەڵێنی پاراستن دەدات... بەڵام پراکتیکەکان دژایەتی دەکەن

هەرچەندە "ڕاگەیاندراوەکانی دەستووری ئینتقالی" بەڕاشکاوی هەڵاواردن قەدەغە دەکات و ئازادییەکان دەپارێزێت، بەڵام میکانیزمە دامەزراوەییەکان بۆ لێپرسینەوە لەو کەسانەی بەرپرسیارن لە جیاکاریی ڕەگەزی، بە وتەی چالاکوانی مافی ژنان، هێشتا نەبوونن یان بێکاریگەرن.

 

لەبەرامبەردا دەنگی ژنان و مەدەنی بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ئەم ڕێبازە بەرتەسککەرەوەیە، لە ڕێگەی بەڵگەنامەسازی و کۆکردنەوەی دیجیتاڵی و خۆپیشاندانی ئاشتیانە دەستیپێکردووە، ئەوان داوای دەوڵەتی مەدەنی دەکەن، هەر جۆرە هەژموونێکی فیکری یان پاساودانی جیاکاری لە ژێر پەردەی "پاراستن" یان "پێداویستی ئایینی" ڕەتدەکەنەوە.

 

لە کاتێکدا هەندێک هەوڵ دەدەن بە بیانووی "ڕێزگرتن لە تایبەتمەندی ژنان" پاساو بۆ ئەم ڕێوشوێنانە بهێننەوە، زۆرێک لە ژنان وەک پۆشاکێکی ئایدۆلۆژیایەکی کۆنەپەرستانە دەیانبینن، کە ژنان لە کایەی گشتی دوور دەخاتەوە و ئامادەبوونیان بۆ ڕۆڵی پەراوێزخراو کەم دەکاتەوە.

 

وەڵامەکان تەنیا لە ناڕەزایەتییە ساتەکاندا سنووردار نەبوون؛ لەگەڵیاندا هەڵمەتگەلێک بوون کە ڕۆڵی مێژوویی ژنانی سووریایان بەڵگەدار دەکرد، لە پزیشک و ئەندازیار و مامۆستایانەوە، لە ساڵانی پەنجاکانەوە تا چالاکوانانی مەیدانی ئەمڕۆ، دووپاتیان دەکردەوە کە ژنانی سووریا هەرگیز لە پەراوێزی مێژوودا نەبوون، بەڵکو لە دڵی مێژوودا بوون.