ناوەندی هەواڵ

 

ململانێکان و گۆڕانی کەشوهەوا و ڤایرۆسی کۆڤید-١٩ وایکرد زیاتر لە چارەک ملیار کەس لە ساڵی ڕابردوودا لە ٥٨ وڵاتدا تووشی نائاسایشی خۆراکی توند ببن، ئەمەش بە نزیکەیی ٪ ٣ دانیشتوانی جیهانە کە ئێستا هەشت ملیار کەس دەبێت.

 

نائاسایشی توندی خۆراک کاتێکە کە بێتوانایی کەسێک لە خواردنی خۆراکی پێویست بۆ ژیان یان بژێوی ژیانی دەخاتە مەترسییەکی دەستبەجێ، لە حەوت وڵات لەوانە سۆماڵ، ئەفغانستان، بورکینافاسۆ، هایتی، نەیجیریا، باشووری سودان و یەمەن خەڵک ڕووبەڕووی برسێتی و مردن بوونەتەوە.

 

دۆزینەوەکان لە ڕاپۆرتێکی ڕاپۆرتی جیهانی قەیرانەکانی خۆراکدا هاتووە کە هاوپەیمانی ڕێکخراوە مرۆییەکانە و لەلایەن نەتەوە یەکگرتووەکان و یەکێتی ئەوروپا دامەزراوە.

 

لە کاتێکدا زیادبوونی ساڵی ڕابردوو بەشێکی دەگەڕێتەوە بۆ زیادبوونی ژمارەی دانیشتوان، بەڵام لە ڕاپۆرتەکەدا دەرکەوتووە کە ژمارەی ئەو کەسانەی کە ڕووبەڕووی نائاسایشی خۆراکی توند دەبنەوە و پێویستیان بە یارمەتی خۆراکی بەپەلە هەیە ٢٥٨ ملیۆن کەس بۆ چوارەم ساڵ لەسەریەک زیادیکردووە، ئەمەش بە شکستی مرۆڤایەتی دادەنرێت لە جێبەجێکردنی ئامانجەکانی بۆ کۆتاییهێنان بە برسێتی جیهانی.

 

ڕین پاوڵسن، بەڕێوەبەری باری نائاسایی و خۆڕاگری بۆ ڕێکخراوی خۆراک و کشتوکاڵی نەتەوە یەکگرتووەکان ئاماژەی بەوەداوە هۆکارەکان کە برسێتی زیاتر دەکەن لەوانە ململانێکان، گۆڕانەکانی کەشوهەوا، کاریگەریی پەتای جیهانی و دەرئەنجامەکانی شەڕی ڕووسیا لە ئۆکرانیا کە کاریگەری لەسەر بازرگانی جیهانی بۆ گەنم، گەنمەشامی و ڕۆنی گوڵەبەڕۆژە هەبووە.

 

بەڕێوەبەری باری نائاسایی و خۆڕاگری بۆ ڕێکخراوی خۆراک و کشتوکاڵی نەتەوە یەکگرتووەکان ئەوەشی خستوەتەڕوو کە زۆرترین کاریگەری لەسەر ئەو وڵاتە هەژارانە بووە کە پشت بە هاوردەکردنی خۆراک دەبەستن، داوای کرد گۆڕانکاری پارادایم بکرێت بۆ ئەوەی بودجەی زیاتر خەرج بکرێت بۆ وەبەرهێنان لە دەستێوەردانەکانی کشتوکاڵی کە پێشبینی قەیرانەکانی خۆراک دەکەن.

 

دۆزینەوەکان لە ڕاپۆرتێکی ڕاپۆرتی جیهانی قەیرانەکانی خۆراکدا هاتووە کە هاوپەیمانی ڕێکخراوە مرۆییەکانە و لەلایەن نەتەوە یەکگرتووەکان و یەکێتی ئەوروپا  خراوەتەڕوو، کە لە حەوت لەو وڵاتانە وەک  سۆماڵ، ئەفغانستان، بورکینافاسۆ، هایتی، نەیجیریا، باشووری سودان و یەمەن  خەڵک ڕووبەڕووی برسێتی و مردن بوونەتەوە، نائاسایشی توندی خۆراک کاتێکە کە بێتوانایی کەسێک لە خواردنی خۆراکی پێویست ژیان یان بژێوی ژیانی دەخاتە مەترسییەکی دەستبەجێ.