یەمەن

 

دەستبەسەرکردنی ئارەزوومەندانەی چالاکوانان عەفرا حەریری و مەها عەواز لە عەدەن، شەپۆلێکی توڕەیی و نیگەرانی لە پەرەسەندنی سنووردارکردنی ئازادییە گشتییەکان، بەتایبەتی دژی دەنگی ژنان، کە بەشێک لە زنجیرەیەک پێشێلکاری سیستماتیکی دژی ژنان، لێکەوتەوە.

 

چالاکوانانی یەمەنی عەفرا حەریری و مەها عەواز ئێوارەی ١٥ی حوزەیران لە شاری عەدەن لە کاتی بەشداریکردنیان لە ناڕەزایەتییەکی ئاشتیانەدا کە داوای باشترکردنی خزمەتگوزارییەکان و پاراستنی مافە مەدەنییەکان دەکرد، بە پەلە دەستبەسەر کران.

 

ئەم ڕووداوە نیشانەکانی پەرەسەندنی سەرکوتکردنی دەنگی ژنانی شارەکەی ئاشکرا کرد، ئەمەش لە کاتێکدایە کە ژینگەیەکی ئاسایشی ئاڵۆز و بەردەوامی سنووردارکردنی ئازادییە گشتییەکان، بە وتەی عەفرا حەریری، ڕووداوەکە لەو کاتەوە دەستیپێکردووە کە خۆی و هاوکارەکەی مەها عەواز و شۆفێرەکە لە نزیک فرۆشگایەک چاوەڕێی بەشداربوویەک بوون. ئەفسەرێکی ئاسایشی لێیان نزیک بووەوە، داوای لێکردن "ئۆتۆمبێلەکە بگوازنەوە"، بانگەوازی کرد کە فەرمانی هاتوچۆیان پێگەیشتووە، سەرەڕای نەبوونی هیچ ئۆتۆمبێلێکی پۆلیسی هاتوچۆ لە ناوچەکەدا.

 

دوای گەڕانەوەی شۆفێرەکە، ئاراستەی بنکەی پۆلیسی مەعلا دەکرێن، لەوێش گروپێکی ئاسایشی بەدوایاندا ڕۆیشتن تا گەیشتنە دەروازەی بنکەکە، ناچار بوون بچنە ژوورەوە، دەرگاکە لە پشتیانەوە داخراوە بەبێ ئەوەی هیچ ڕوونکردنەوەیەک بۆ دەستبەسەرکردنیان هەبێت.

 

عەفرا حەریری ئاماژەی بەوەدا کە پۆلیسی ناو وێستگەکە ڕەتیکردەوە ئازادیان بکات یان تەنانەت ڕێگەیان پێبدەن بوتڵێک ئاو بکڕن، ئەمەش پاساو بۆ کارەکانیان دەهێنێتەوە بە بانگەوازکردنی "فەرمانی ڕوون بۆ دەستبەسەرکردنیان"، بەبێ ئەوەی سەرچاوەی ئەو فەرمانانە دیاری بکات.

 

ئاماژەی بەوەشکردووە، لەنێو گرژی و پەرەسەندنێکی ڕوون بۆ ماوەی نزیکەی ٤٥ خولەک دەستبەسەرکراون، تاوەکو بەڕێوەبەری ئاسایشی عەدەن،  متەهر شوعەیبی، جەنەڕاڵ فەرمانی ئازادکردنی دەرکرد. سەرەڕای ئەوەش گروپی ئاسایشی بەردەوام بوو لە ڕاوەدوونانی ئەوان، سەرەڕای پەیوەندییان بە بەشی پۆلیسی تواهییە، لە کاتێکدا دەستبەسەرکردنەکە لەناو بەشی پۆلیسی مەعالا ڕوویدا، ئەمەش ململانێیەکی ئاسایش ئاشکرا دەکات کە پرسیاری زۆر سەبارەت بە لایەنی بەرپرسیار و پاڵنەرەکانی ئەم بەئامانجکردنە نایاساییە دەوروژێنێت.

 

سەنا جەمیل، چالاکوان کە لە ناڕەزایەتییەکانی پێشوودا بەشداری کردبوو، لە پۆستێکی فەیسبووکدا ئەوەی بەسەر عەفرا حەریری و مەها عەوازدا هات، شەرمەزار کرد، ئەو ڕووداوەی بە دەستدرێژییەکی ئاشکرا بۆ سەر کەرامەتی ژنانی یەمەن و مافی ئازادی ڕادەربڕینیان پێناسە کرد.

 

ڕوونیکردەوە کە ئەم ڕووداوە بەشێکە لە زنجیرەیەک پێشێلکاری سیستماتیکی کە ئەو بە شێوەیەکی تایبەتی ئەزموونی کردووە، چەندین جار هەڕەشەی لێکرا و ئەفسەرەکان ڕەوانەی ماڵەکەی کران بۆ ئەوەی ناچاری بکەن خۆی لە بەشداریکردن لە ناڕەزایەتییەکان یان بڵاوکردنەوەی هەر پۆستێکی پشتیوانیدا بەدوور بگرێت، فشاریان خستەسەر کە پۆستێک بڵاوبکاتەوە کە پێشێلکارییەکان ڕەت بکاتەوە و دەسەڵاتداران بێتاوان بکات، ئەو ڕەتیکردەوە ملکەچی ئەم فشارانە بێت، ئەمەش بووە هۆی ئەوەی کە بە "هاندەر" ناوی لێ بنرێت.

 

سەنا جەمیل شەرعیەتی ئەو ڕێوشوێنە ئاسایشییانەی لەدژی ژنان گیراوەتە بەر پرسیار، بە ئاماژەدان بە گەڕانی زەلیلکەر لە خاڵە ئقسایشییەکان، پێشکەشکردنی ناسنامە بە زۆرەملێ و گەڕان بەدوای ناوەکانیان، وەک ئەوەی دەرچوونیان بە مەرجی ڕەزامەندی پێشوەختە بێت.

 

هەروەها گومان لەسەر بوونی دزەکاران لەناو دانیشتنەکاندا دروستکرا، دروشمیان دەوتەوە کە نوێنەرایەتی خۆپیشاندەران نەدەکرد، بە ئامانجی دروستکردنی بیانوویەک بۆ شێواندنی دانیشتنەکە و دەستوەردان لە کردەوەی هێزە ئاسایشییەکان دژی بەشداربووانی ئاشتیخوازانە.

 

سەنا جەمیل ڕوونی کردەوە کە بەرزبوونەوەی ڕێوشوێنە ئاساؽسییەکان لەگەڵ سروشتی سنوورداربوونی تەڤگەرە مەدەنییەکان ناتەبایە، ئێمە چەک هەڵناگرین، هەروەها هەڕەشە لە کەسیش ناکەین، ئێمە تەنها لە ڕۆژی ڕووناکدا داوای مافەکانمان دەکەین، ئەم سیاسەتە ئاسایشییانە ئاماژەن بۆ بوونی دەسەڵاتێک کە لەژێر پەردەی یاسادا ستەمکاری ئەنجام دەدات، لەکاتێکدا لە ڕاستیدادا سەرەتاییترین مافەکانی هاوڵاتیان بۆ دەربڕین و ناڕەزایەتی ئاشتیانە پووچەڵ دەکەنەوە.

 

سەنا جەمیل لە کۆتایی قسەکانیدا بە پەیامێکی بەهێز وتی: ئەگەر من دەستگیرکرام، با بزانرێت کە ئێمە لە سەردەمی هێرشکردندا دەژین نەک دەوڵەت، سەردەمی دەمکوتکردن و پێشێلکردنی کەرامەتی هاوڵاتیان نەک سەردەمی دادپەروەری، من هیچ هەڵەمێکم نەکردووە، وە زەلیل نابم، ترس لە هاوڵاتیان لاوازییە.

 

لە پێشهاتێکی بێوێنەدا لە گۆڕەپانی ناڕەزایەتییەکانی یەمەن، ژنانی عەدەن ئێوارەی ڕۆژی شەممە لە ژێر دروشمی "شۆڕشی ژنان" خۆپیشاندانێکی بەرفراوانیان ئەنجامدا، خۆپێشاندانەکان داوای باشترکردنی خزمەتگوزارییە سەرەتاییەکان دەکەن، دیارترینیان کارەبایە، کە بەدەست پچڕانی درێژخایەنی کارەباوە دەناڵێنێت کە لەگەڵ نزیکبوونەوەی هاویندا خراپتر بووە، ئەمەش لەنێو بەرزبوونەوەی پلەکانی گەرما و شێداری بەرزدایە.