سۆماڵ لە نێوان کەشوهەوای سەخت و نەبوونی ئاو و خۆراکدا ماوەتەوە
لە سۆماڵ و ئەسیوپیا و کینیا بەهۆی کەمی سەرچاوەکانی ئاو، برسێتی، نا سەقامگیری و ململانێ زیاتر لە هەشت ملیۆن کەس پێویستیان بە یارمەتی خۆراک هەیە و نزیکەی ٣٣٢ هەزار کەس پێویستیان بە خۆراک هەیە، ئەگەرنا ژیانیان لە مەترسیدایە.
ناوەندی هەواڵ
لە سۆماڵ و ئەسیوپیا و کینیا زیاتر لە هەشت ملیۆن کەس پێویستیان بە یارمەتی خۆراک هەیە و نزیکەی ٣٣٢ هەزار کەس پێویستیان بە خۆراک هەیە، ئەگەرنا ژیانیان لە مەترسیدایە.
بەرپرسی ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان ئاماژەی بەوەداوە، لە هەر ١٠ کەس هەشت کەسیان ئاوارەبوون کە ژن و منداڵن، لە کاتێکدا دەزگای کۆچی نەتەوە یەکگرتووەکان، ڕێکخراوی نێودەوڵەتی کۆچ، هۆشداریداوە لەوەی کە بارانبارین و ململانێی شکستخواردوو لە سۆماڵ دەتوانێت دەیان هەزار کەس ناچار بکات پەنا بۆ شار و شارۆچکە گەورەکان ببەن، بە تایبەتی لە بایدۆ و مۆگادیشۆ کە پێشبینی دەکرێت کە نزیکەی ٣٠٠ هەزار کەس تا مانگی تەمموزی ساڵی ٢٠٢٣ ئاوارە بن.
زیاتر لە سێ ملیۆن پەنابەر و ئاوارەکانی ناوخۆ پێشتر ناچارکراون ماڵەکانیان لە سۆماڵ و ئەسیوپیا و کینیا بەجێبهێڵن بەهۆی کەمی سەرچاوەکانی ئاو، برسێتی، نا سەقامگیری و ململانێ، بۆیە دانیشتوانەکەی پێویستیان بە سەلامەتی و یارمەتی هەیە، کشتوکاڵ و سامانی ئاژەڵی وڵاتەکە زیانی بەرکەوتووە و بەرەو لەناوچوون دەچێت.
بەڵام وتەبێژی کۆمسیۆنی باڵای پەنابەرانی سەر بە نەتەوە یەکگرتووەکان هۆشداریداوە کە نرخی خۆراک و کاڵاکانی دیکە لە بەرزترین ئاست بە بەراورد لە هەموو کاتێکدا دەمێننەوە، هەردوو فاکتەری مەترسیداری کەشوهەوا و ململانێ لە ناوچەکەدا دۆخێکی مرۆیی خراپتری بۆ دانیشتوان درووستکردووە.
تەنها لە سۆماڵدا، لە سەرەتای ساڵەوە، ٢٨٨ هەزار کەس لە ناوخۆدا ئاوارە بوون، بەهۆی ململانێ و وشکەساڵی، ئاژانسی نەتەوە یەکگرتووەکان ئاماژەی بەوەشکردووە، هەروەها زیاتر لە ١٨٠ هەزار پەنابەری سۆماڵ و باشووری سودان پەڕینەوە بۆ ناوچەکانی کینیا و ئەسیوپیا.
لە ناوچەی سۆماڵی ئەسیوپیا، ڕووبەڕووی وشکەساڵییەکی سەخت بووەتەوە و زیاتر لە ١٠٠ هەزار کەس لەم هەفتانەی دواییدا گەیشتوونەتە دوولۆ، دوای ئەوەی لە ململانێی ناوچەکانی سۆماڵ هەڵهاتن.
زۆربەی ئاوارەکان ڕەنگە نەتوانن بگەڕێنەوە بۆ شوێنی بنەڕەتی خۆیان چونکە زەوییەکە چیتر ناتوانێت بژێوی دانیشتوانی دابین بکات، چونکە سەرچاوەکانی ئاو و زەوییە کشتوکاڵییەکان لە سۆماڵ مەترسی لەسەرە و لە ئەنجامدا، تەواوی خێزانەکان لە شوێنی نیشتەجێبوونی نافەرمی لە نێوان بارودۆخی ژیانی نەگونجاودا لەدایک دەبن و گەورە دەبن.
بەرپرسی باڵای سۆماڵ پێشوازی لە پابەندبوونی بەردەوامی حکومەتی فیدراڵی کردووە بۆ جێبەجێکردنی کارنامەی ژنان و ئاشتی و ئاسایش، وەک لە دەستپێکردنی پلانی نوێی کارکردنی نیشتمانی بۆ بڕیارنامەی ١٣٢٥ ئەنجومەنی ئاسایش نیشان دراوە، کە ژنان بە بەشداری کردنیان لە پرسە گشتییەکان و ڕۆڵە کاریگەرەکانی کۆمەڵگە دەتوانن کاربکەن بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ئەو ئاستەنگییانەی کە کۆمەڵگەکەیان تیایدا دەژین.