نۆرشان عەدی

 

کۆبانێ- ژنان لە کانتۆنی کۆبانی لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی سوریا لە سەرەتای مانگی ئایارەوە دەستیانکردووە بە دروێنەکردنی ئەو بەروبوومانەی کە لە کشتوکاڵەوە بەدەست هاتوون، ژنان بەراورد بە ساڵی ڕابردوو، لە بەرهەمی ئەمساڵ ڕازین.

 

کۆبانێ کانتۆنێکە کە بە گەنم، جۆ، نیسک و گەنمە شامی بەناوبانگەو هەموو ساڵێک لەگەڵ سەرەتای مانگی ئایاردا، ژنان لە گوندەکان دەست دەکەن بە دروێنەکردنی بەرهەمەکان پێش ئەوەی ڕووەکەکان وشک بن و گەنمەکە بچێتە سەر زەوی، ئەو ژنانەی لە بەرە بەیانیەوە دەچن بۆ دروێنە تا ڕۆژئاوابوون کێڵگەکە بەجێناهێڵن، لە پیاوان زیاتر لەسەر کارن.

 

ژنان نیسک دەچێنن

هێزا مەحمود کە تەمەنی ٣٠ ساڵە و کارمەندی کشتوکاڵییە، خەڵکی گوندی ئەیدیقە لە باشوری کانتۆنەکە، وتی: هەموو ساڵێک، لەگەڵ نزیکبوونەوەی هاوین و بەرزبوونەوەی پلەی گەرمی، کارەکانمان قورستر دەبن، هەروەها گەیشتن بە وشکی نیشانەی ئەوەیە کە وەرزی دروێنەیە، کاتێک کە چاندنی نیسک دەست پێدەکات، ژنان سەرەتا بە دەستی خۆیان سەوزەی شێدار کۆدەکەنەوە و فڕێی دەدەنە سەر پشتیان، دوای ئەوە، ئێمە کشتوکاڵ بە پلە بچووکەکان کۆ دەکەینەوە، کاتێک کە نیسک دروێنە دەکرێت، هێشتا تەڕە، بۆیە سوتاندنی ئاسان نییە.

 

بە کشتوکاڵ بژێوی ژیانیان دابین دەکەن

هێزا مەحمود باسی قۆناغی کۆتایی دروێنەی نیسکی کردو وتی: دوای ئەوەی ڕووەکەکان بەتەواوی وشک بوون، نیسک دەخەینە ناو ئامێری ساردکردنەوە، لە کۆتایی ئەم پڕۆسەیەدا، ڕەنگی خۆڵەمێشی لێک جیا دەبێتەوە، لە لایەکی ترەوە، پاشماوەی کشتوکاڵی وەک خۆراک بۆ ئاژەڵەکان بەکاردێت، ژنانی کانتۆنەکە بۆ بەدەستهێنانی سەربەخۆیی ئابووری پشت بە کشتوکاڵ دەبەستن و کانتۆنی کۆبانێ بە کشتوکاڵەکەی ناسراوە، خەڵکی ئێرە، بەتایبەت ژنان، زۆربەی پێداویستییەکانیان لە کشتوکاڵەوە دابین دەکەن.

 

پەیوەندی ژن لەگەڵ خاک

هێزا مەحمود تیشکی خستەسەر ئەو کێشانەی کە ژنان ڕووبەڕووی دەبنەوە لە وەرزی دروێنەدا و وتی: دەتوانین لە بارودۆخی زستاندا و لەژێر خۆری گەرمدا کار بکەین، هەندێک جار کاتژمێرەکانی کارکردنمان دەگاتە شەو، ئێمە ناگەڕێینەوە ماڵەوە هەتا تاریک نەبێت، و کاتێک ئێوارە دەگەڕێینەوە ماڵەوە، دەتوانین کاری ماڵەوە بکەین کە ڕۆژ بە ڕۆژ کۆدەبێتەوە، لەبەر زەحمەتییەکان من حەزم لە کاری کشتوکاڵییە، ژنان پەیوەندییان بە زەوی و کشتوکاڵ و سروشتەوە هەیە.

 

"ئەمساڵ چەندین بەرهەم هەن"

بیرۆ ئەحمەد، تەمەنی ٦٠ ساڵە و خەڵکی گوندی ئەیدیقە، وتی: لە تەمەنی 15 ساڵییەوە لە بواری کشتوکاڵدا کارم کردووە و بیرمە هەموو ساڵێک لەم کاتەدا نیسک کۆ دەکەینەوە، بە بەراورد لەگەڵ ساڵانی پێشوو، ئەمساڵ باران بارین باش بوو، ساڵانە چوار هێکتار زەویم بە نیسک چاندووە، دوای چەند ساڵێک لە وشکەساڵی و بارانبارینی کەم لە ناوچەکە، بەرهەمهێنانی زۆرێک لە بەرهەمەکان زۆر کەم بوو، ئێمە شایەتی بەرهەمهێنانی هەموو بەرهەمە کشتوکاڵییەکانین، دەتوانم بڵێم ئەمساڵ کاتێک باران باری، جوتیارانیش بەروبوومی باشیان وەرگرتووە، لە لایەکی ترەوە دەوڵەتی تورکیا ئاوی ڕووباری فوراتی بڕیوە، ئەم دۆخە زۆر قورسە بۆ ئەو خێزانانەی کە مامەڵە لەگەڵ کشتوکاڵدا دەکەن. هەموو ژنانی گوندەکە هاوکاری یەکتر دەکەن بۆ تەواوکردنی دروێنەکردنی هەموو بەرهەمە کشتوکاڵییەکان پێش ئەوەی وەرزی دروێنە تەواو بێت.