ناوەندی هەواڵ

 

عێراق ڕۆژی یەکشەممە پەردەی لەسەر تابلۆیەکی بەردینی کۆن لادا کە تەمەنی دوو هەزار و ٨٠٠ ساڵە و لەلایەن ئیتاڵیا گەڕێندراوەتەوە، لەکاتێکدا ئەو وڵاتە بەهۆی جەنگ و ململانێکانی وێرانبووە و ئێستا کاردەکات بۆ وەرگرتنەوەی ئەو شوێنەوارە کۆنانەی لەلایەن وڵاتانی دەرەوە تاڵانکراوە.

 

تابلۆکە دەقەکەی بە شێوەی مێخی،ئەلفوبێی بابلی نووسراوە، نیشانەی شەلمەنسەری سێیەمی لەسەرە، پاشای ئاشووری کە لە ساڵانی ٨٥٨ تا ٨٢٣ پێش زایین فەرمانڕەوایی ناوچەی نەمرود لە باکووری عێراقی ئێستا دەکات.

 

تا ئێستا بارودۆخی بردنی تابلۆکە بۆ ئیتاڵیا ڕوون نییە، بەڵام دەسەڵاتدارانی ئیتاڵیا لە ماوەی هەفتەی ڕابردوودا لە سەردانێکیدا بۆ بۆلۆنیا، ڕادەستی سەرۆک کۆماری عێراقیان کرد، لەمیانی مەراسیمێکی ڕۆژی یەکشەممە لە کۆشکی سەرۆکایەتی بەغدا ئەو شوێنەوارە ڕادەستی مۆزەخانەی نیشتمانی کرایەوە.

 

بەڕێوەبەری ئەنجوومەنی دێرین و میراتی بەغدا ڕایگەیاند، تابلۆکە لە ساڵانی هەشتاکانی سەدەی ڕابردوودا گەیشتبووە ئیتاڵیا و لەوێ لەلایەن پۆلیسەوە دەستی بەسەردا گیرا، ئەحمەد فەکاک بەدرانی، وەزیری ڕۆشنبیری عێراق ڕایگەیاند، بارودۆخی پشت دۆزینەوەی ڕوون نییە و نازانرێت چۆن لە خاکی عێراق بردراوەتە دەرەوە، کە پێشبینی دەکرێت لەکاتی هەڵکەندنی شوێنەوارەکان یان لەکاتی کارکردن لەسەر بەنداوی موسڵ بردرابێتە دەرەوە و لە هەمانکاتدا ئاماژەی بۆ گرنگی ئەو پارچە کرد کە "دەقی مێخی تەواو بووە".

 

کەلوپەلی کۆنی عێراق بە درێژای مێژوو بووەتە ئامانجی تاڵانکردن کە لە دوای شەڕی عێراق لە ساڵی ٢٠٠٣دا زیادی کردووە، لە مانگی ئایاری ڕابردوودا، داواکاری گشتی نیویۆرک، گەڕانەوەی دوو پەیکەری کۆنی بۆ عێراق ڕاگەیاند، ئەوانیش فیلێکی میزۆپۆتامیا بەردی لیمۆ و گایەکی سۆمەری ئەلاباستر لە شاری کۆنی ئوروک، ئەو پەیکەرانە لە سەردەمی جەنگی کەنداو دزراون، لە کۆتاییەکانی نەوەدەکاندا بە قاچاخ هێنراونەتە نیویۆرک.

 

 لە ئێستاشدا کار بۆ گەڕاندنەوەی سەرجەم پارچە مێژووییەکان دەکرێت، شوێنەوارە مێژووییەکان هەڵگری شارستانییەتی دێرینی ناوچەکەن و گرنگە لەلایەن شارەزایان و دەسەڵاتدارانی ناوچەکەوە پارێزگارییان لێبکرێت.