"دەبێت پەناگەی کاتی بەپەلە دابین بکرێت"

گروپی پشتیوانی فێمینیست بۆ کارەسات، تیشکی خستەسەر پێویستی ئاسانکردنی باری ژنان لە ناوچەکانی بوومەلەرزە و داوای کرد بە زووترین کات شوێنی نیشتەجێبوون و پەناگەی کاتی دابین بکرێت.

ناوەندی هەواڵ

 

گروپی پشتیوانی فێمینیست بۆ کارەسات سەبارەت بە کێشەکانی شوێنی مانەوەی پاش بوومەلەرزەکانی ٦ی شوبات ڕاگەیەندراوێکی بڵاوکردەوە بەبیری هێنایەوە کە لە بوومەلەرزەکەدا دەوڵەت ئەمەی کردووەتە کارەساتێکی مەترسیدار بە کارنەکردن لەسەر دەزگا و میکانیزمە پێویستەکان، لە کاتێکدا نزیکەی دوو مانگ تێپەڕیوە بەسەر جێهێشتنی دەیان هەزار کەس بۆ مردن، سەدان هەزار کەس ئاوارە و بێکار و نادڵنیا بوون و بەپێی خەمڵاندنەکانیش دوو ملیۆن کەس ناچاربوون کۆچ بکەن.

 

"هێشتا کەسانێک هەن کە ناتوانن چادریان دەستبکەوێت"

لە ڕاگەیەندراوەکەدا ئاماژە بەوەکراوە سەرەڕای ئەوەی کە کاتێکی زۆر بەسەرچووە، بەڵام دەوڵەت و دامەزراوەکان کێشەی پەناگە و ئاوی پاکوخاوێن و پێداویستییە سەرەتاییەکانی دیکەی زیانلێکەوتووانی بوومەلەرزەکەی چارەسەر نەکردووە، هێشتا کەسانێک هەن کە ناتوانن لە ناوچەی بوومەلەرزەکان چادریان دەستبکەوێت و ئەو چادرانەی کە بوونیشیان هەیە چارەسەرێکی کاتین و لە ئاستی پێویستیدا نین.

 

"لافاو بۆ ئەوانەی لە چادردا دەژین بووە دووەمین کارەسات"

ئەوەشخراوەتەڕوو، لافاوەکەی ناوەڕاستی مانگی ئادار بووە هۆی کارەساتێکی تر بۆ ئەو کەسانەی کە لە چادردا دەژین و هەم شوێنی گیان لەدەستدراوەکان و هەم شوێنی پەناگەکان لە دۆخێکی نەخوازراودان و بووە هۆی دووەمین وێرانبوون، هەروەها ئێستا لەگەڵ بەرزبوونەوەی پلەی گەرما کێشەی تەندروستی گەورە لە هەرێمدا دروستدەبێت و نەخۆشی ئەنفلۆنزا زیاتر دەبێت.

 

"توندوتیژی پیاو زیادی کردووە و میکانیزمی پشتگیری بەکارناهێنرێت"

لە ڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە: بەهۆی ناتەواوی دامەزراوە گشتییەکان لە بابەتی دەستەبەرکردنی پێداویستییە سەرەتاییەکان یان نەبوونی، بارگرانی چاودێری لەسەر ژنان زیاد دەکات، لەم هەلومەرجەدا توندوتیژی پیاوان بەرامبەر بە ژنان توندتر بووە، بەڵام هیچ میکانیزمێکی بەکارهێنان و پاراستن و پشتیوانی بەکارناهێنرێت.

 

"پێویستە پەناگەی کاتی دروست بکرێن"

لە ڕاگەیەندراوەکەدا جەخت لەسەر ئەوە کراوەتەوە کە پێویستە هەنگاوبنرێت بۆ دابینکردنی پەناگە و پێداویستییە سەرەتاییەکانی هەرێم و کەمکردنەوەی باری ژنان، کابینەی سەلامەت لە ژێر بەرپرسیارەتی دەوڵەتدا مسۆگەر بکرێت، پەناگە مافێکە ناکرێت بگوازرێتەوە بۆ ڕێکخراوە مەدەنییەکان و ئەو کۆمپانیایانەی کە سامانی گشتی لە هەرێم دەگوازنەوە.

 

بەشێک لە داواکارییەکانی ئاڕاستەی دەوڵەت کراوە، بەمشێوەیەیە؛

* تەنها شوێنێک کە مرۆڤ بتوانێت لە بارودۆخێکی تەندروستدا تێیدا بژی، بوونی کابینەی بچووک و ڕووبەرێکی هاوبەشە، ئەم جۆرە میکانیزمانە دابمەزرێنن بۆ ئەوەی ئەوانەی لەوێ دەژین بڕیار لەسەر بەڕێوەبردنی ئەو ناوچانە بدەن، لەم میکانیزمانەدا ژنان دەبێت بە یەکسانی شوێن بگرن.

 

* پێویستە پێداویستییە سەرەتاییەکانی وەک گەرمکردنەوە، ئاو، کارەبا، خۆراک و تەندروستی بێ بەرامبەر بێت، پێویستە میکانیزمی پشتگیری بۆ هەژاران و بێکاران دروست بکرێت.

 

*دەبێت ئاسایش لە دەوروبەری شاردا بپارێزرێت و ناوچەیەکی پارێزراو بە ڕوناکی دروست بکرێت، پاسی خۆڕایی بۆ هاتوچۆ لە دەرەوەی کابینەکان دابین بکرێت، بۆ کەمکردنه کاری ماڵ و چاودێری، خانووی جل شوشتن و خانووی چێشتلێنان و یاریگا بۆ منداڵان فراوانتر بکرێت.

 

* زانیاری و میکانیزمەکان بۆ پاراستنی ژنان لەتوندوتیژی و دەستدرێژییەکان بەهێز بکرێن و ڕاوێژکار دابمەزرێندرێت.

 

*ئەوانەی بەردەوام نین لە خوێندن و فێرکردندا، یان ئەوانەی ناچارکراون چاودێری  خێزان بکەن و ژنانی گەنج کە مەترسیان لە ئایندەدا لەسەرە، دەبێت هەموو ئەو ئامڕازانەی کە دەرفەتی پەروەردە دابین دەکەن پێشکەش بکرێن.

 

* خاوێنکردنەوەی بنەڕەتی لەو شارانەی لە کابینە دروستکراون دابین بکرێت و تۆڕی ئاو و ئاوەڕۆ دروستبکرێت، ئەگەر توالێت و شوێنی خاوێنکردنەوە دابندرێت، پێویستە لە شوێنێک بێت ژنان بە ئاسانی پێی بگەن.

 

* شارەزایان دەبێت ئەو شوێنانە دابمەزرێنن کە ژنان و LGBTI+ بتوانن دەستیان بگات بە پشتگیری دەروونی کۆمەڵایەتی.

 

* حکومەتی ئاکەپە ڕایگەیاندبوو کە تا مانگی پێنج ٢٠٠ هەزار کابینە دروستدەکات، ئەو ناوچانەی کە پشکیان تێدا دانراوە لە ئۆهالەوە دەرفەتیان پێدەدرێت بۆ ئەوەی بە بێ هیچ هەواڵ و نرخێک دەست بەسەر داواکارییەکانی ئەو هاوڵاتیانەدا بگرن کە بەهۆی بومەلەرزەکەوە تووشی بوومەلەرزەکە بوون.