شەنگال

 

ڕۆژی ١٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣ دەستپێشخەرییەکی نێودەوڵەتی بە دروشمی 'ئازادی بۆ ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالان، چارەسەری سیاسی بۆ کێشەی کورد' دەستیپێکرد. هەروەها کۆمەڵگەی ئێزدی و خەڵکی شەنگالیش لە ٢١ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣ بە دروشمی 'ئازادی بۆ ڕێبەر ئاپۆ، خۆسەری بۆ شەنگال' بەشداری ئەم هەڵمەتە نێودەوڵەتییە بوون. لە شەنگال لە چوارچێوەی دەستپێشخەرییەکەدا چەندین چالاکیی جیاواز بەڕێوەچوو و لە ئێستادا ساڵێک بەسەر ئەم هەڵمەتەدا تێدەپەڕێت.

 

لە ڕاگەیەندراوێکدا، کە لەلایەن سوهام شەنگالی، وتەبێژی دیپلۆماسی تاژێ و هاوسەرۆکی دەستەی خۆبەڕێوەبەری لە گۆڕستانی شەهید دڵگەش بەرخۆدان لە شەنگال خوێندرایەوە، ئاماژە بەوە کرا، لە ماوەی ساڵی ڕابردوودا سەدان چالاکیی جیاواز لە سەرانسەری جیهان بەڕێوەچوو و ملیۆنان کەس بەشدارییان لەو هەڵمەتە کرد، هەروەها شەنگال بە درێژایی ساڵ بۆ پێشخستنی ئەم هەڵمەتە پەرەی بە چالاکییەکانیدا، ئێستا ساڵێکی تەواو بەسەر ئەم هەنگاوەدا تێپەڕیوە، بۆ ئەوەی بتوانین ئەنجامی ساڵی ڕابردوو هەڵسەنگێنین و بە باوەڕێکی بەهێزتر دەست بە ساڵی دووەمی هەنگاوی ئازادی بکەین.

 

"ئامانج ئازادی ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالان"

هەروەها ئاماژە بە پیلانگێڕی نێودەوڵەتی لە سەر ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالان کرا: "ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالان کە لە ماوەی ٥٠ ساڵی ڕابردوودا خەبات و بەرخۆدانی گەلانی ستەملێکراوی سەرکردایەتی کردووە، نیوەی ئەم خەباتەی لە زیندانی ئیمرالی بەسەر بردووە، لە ماوەی ئەو ٢٥ ساڵەدا چالاکی و هەڵمەتی جۆراوجۆر بۆ ئازادیی ناوبراو بەڕێوەچوو، بەڵام ئەم هەنگاوەی کۆتایی کە دەستی پێکردووە جیاوازە لە هەموو هەڵمەتەکانی پێشوو، تێکۆشانی ئێمە بۆ ئازادی ڕێبەر ئۆجالان و خەباتمان بۆ ئازادی و خۆسەری بەڕێوە دەچێت، بۆیە ئەم هەنگاوە کۆتاییە هەم لە ڕووی ئامانج و ئامانجەکانی و چ لە شێوازی چالاکییەکانیدا جیاوازە لە هەنگاوەکانی ڕابردوو.

 

"بوو بە هیوای مرۆڤایەتی"

لە ڕاگەیاندراوە باس لەوە کراوە کە بیرۆکە و فەلسەفەی ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالان لە هەموو کاتێک زیاتر لە جیهاندا بڵاوبووەتەوە و ڕاگەیاندراوە کە لەم دواییانەدا ٦٩ خاوەنی خەڵاتی نۆبڵ داوای ئازادی بۆ ڕێبەر ئۆجالان کرد. با سەرنج بدەین، ئەم جیهانە کە دابەش بوو بەسەر بەشەکاندا بوو بە یەک لە دەوری هەنگاوی ئازادی. با سەرنج بدەین، ئەم جیهانە کە دابەش بوو بەسەر بەشەکاندا بوو بە یەک لە دەوری هەنگاوی ئازادی. با لەبیرمان بێت کە جیهان لە پرسی شەڕی ئۆکرانیا و ڕووسیادا یەکگرتوو نەبوو، نە لە شەڕی حەماس و ئیسرائیلدا، بەڵکو لە پرسی ئازادی ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالاندا مرۆڤایەتی یەکگرتوو بوو، ئەمە خاڵێکی زۆر گرنگە کە دەبێت بە دروستی لەبەرچاوی بگرین. ئەمە مانای چییە؛ ئەم جیهانە کە بە شەڕ و ململانێ دابەش بووە، ئەم جیهانە کە بە سیاسەتی دەسەڵات دابەش بووە بەسەر شەڕی ئایینی و مەزهەبی و نەتەوەیی، یەکگرتوویی خۆی لە بیری ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالاندا دۆزیەوە.

 

هەروەها لەم ڕاگەیاندراوەدا تیشک خراوەتە سەر هەڵسەنگاندەکانی ڕێبەری گەلی کورد، عەبدولا ئۆجالان لە سەر شەڕی جیهانی سێیەم کە ناوەندەکەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستە و تێیایدا هاتووە: ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالان دەیان ساڵە هۆشداری دەدات لەوەی کێشەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە ململانێی دەسەڵات یان بە شەڕی ئایینی و مەزهەبی و نەتەوەیی چارەسەر ناکرێت، دۆزینەوەکانی ڕێبەر ئۆجالان بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە یەک ساڵی ڕابردوودا جارێکی دیکە سەلمێندرانەوە، بۆیە خەڵکی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست زیاتر مەیلیان بۆ بیرۆکەکانی ڕێبەر ئۆجالان هەیە، ئێستا هەمووان دەڵێن گۆشەگیریی ڕێبەر ئۆجالان شەڕی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست قووڵتر دەکاتەوە و ئازادییەکەی زەمینە بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانی ناوچەکە خۆش دەکات. ئەمەش دەرئەنجامێکی گرنگی هەڵمەتی ئازادی بوو.

 

"سیستەمی ئیمرالییە سیستەمێکی نێودەوڵەتییە"

لە بەشێکتر لە ڕاگەیاندراوەکەدا باس لەوە دەکات کە " ئەم هەنگاوە لە هەموو کاتێک زیاتر ڕوونی کردەوە کە سیستەمی ئیمرالی سیستەمێکی نێودەوڵەتییە و ئەوانەی دەبنە هۆی ئەوەی کە گۆشەگیری بەردەوام بێت و ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالان ئازادی جەستەیی لێ زەوت بکرێت، ئەو دامەزراو و دەزگا نێودەوڵەتیانەن کە هەموو ڕۆژێک بەو ناوەوە سوێند دەخۆن لە ئازادی و دیموکراسی! ئەم هەنگاوە ڕووی ڕەشی ئەم دەوڵەت و دامەزراوانەی نیشان دا. ئەم هەنگاوە دەریخست کە ئەم ڕێکخراو و دەوڵەتە نێودەوڵەتیانە دژی ئازادی و دیموکراسی گەلن".

 

"ئازادی بەبێ کردار نییە"

لە ڕاگەیاندراوەکەدا هاتووە کە لە ئەنجامی هەنگاوی ئازادیدا، چەندین ئەنجامی گرنگ و مێژوویی سەریان هەڵداوە، بە ڵان هێشتا نەگەیشتوونە ئامانجی سەرەکی کە ئازادی جەستەیی ڕێبەر ئاپۆیە. بۆیە لە ساڵیه دووەمی هەڵمەتەلەدا کەموکۆڕییەکان تێپەڕببێت و بیرۆکەکانی ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالان لە هەموو ماڵەکانی شەنگالدا بناسێنرێت و لەسەر ئەم بنەمایە بانگهێشتی هەموو لایەک دەکەین لە شەنگال بۆ بەشداریکردن لە چالاکییەکانی ئازادی و ئۆتۆنۆمی. ئەگەر بەڕاستی بیرۆکەکانی ڕێبەر ئۆجالان بە کۆمەڵگا بناسێنین، هەرکەسێک ئەم بیرۆکەیە بزانێت بەشداری چالاکییەکان دەکات. چونکە ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالان دەڵێت 'ئازادی بەبێ کردار نییە. هەروەها لە ساڵی دووەمی هەنگاوەکەدا، زیاتر لە دەشتی نەینەوا و لە ئاستی عێراقدا بیرۆکەکانی ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالان دەخەینە کارنامە. بە تایبەتی هەوڵ دەدەین ئەم هەنگاوە بکەینە هەنگاوێک بۆ ئازادی و دیموکراسی لە عێراقدا. چونکە عێراق خۆی لە ناوەڕاستی قەیرانێکی گەورەدایە، دەیەوێت خۆی لە قەیرانەکان ڕزگار بکات، بەڵام لە پشتێنەی شەڕ و ململانێکان ڕزگاری نابێت.

 

"ساڵی دووەم ساڵی سەرکەوتن دەبێت"

لە کۆتایی ڕاگەیاندراوەکەدا هاتووە ئەم هەنگاوە وەڵام و هەڵوێستی ئێمەیە بۆ سیاسەتی شەڕ لە ناوچەکەدا، ئێمە پێمان وایە ساڵی ٢٠٢٥ ساڵی ئازادی فیزیکی ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجالان و خۆسەری شەنگال دەبێت. هەروەها ڕاگەیانگەیاند وەک خۆبەڕێوەبەری شەنگال، کار و چالاکییەکانیان بۆ پێشەنگایەتی لە ساڵی دووەمی هەڵمەتەکە بەهێزتر دەکەن، داوا لە خەڵکی شەنگال و هەموو گەلان و بیروباوەڕەکانی دەشتی نەینەوا و هێزە دیموکراسییەکانی عێراق دەکەین کە زیاتر لە هەموو کات بەشداری هەڵمەتی ئازادیی بکەن.