ناوەندی هەواڵ

 

سەدان فیل و کۆتر و زێبرا لە سەرانسەری کینیا لە نێوان درێژترین وشکەساڵی وڵاتەکەدا لە ماوەی دەیان ساڵدا گیانیان لەدەستداوە، بەهۆی گۆڕانەکانی کەشوهەوا و وشکەساڵی کاریگەری نەرێنی لەسەر ئاژەڵە گیاخۆرەکان و بەتایبەتی کۆترە کێوییەکان و زیبراکان هەبووە، بە پێی ڕاپۆرتێکی وڵاتی کینیا کە بڵاوکراوەتەوە تیمەکانی خزمەتگوزاری گیانلەبەرە کێوییەکانی کینیا، مردنی ٢٠٥ فیل، ٥١٢ مێشوولە، ٣٨١ زێبرا، ٥١بوفالۆ، زیبراکانی گرێڤی و ١٢ زەڕافەیان لە ماوەی نۆ مانگی ڕابردوودا ڕاگەیاندووە.

 

بەپێی ڕاپۆرتەکانی بەرنامەی جیهانی خۆراک، وشکەساڵی درێژخایەن لە سەرانسەری قۆڕنی ئەفریقا لە ماوەی چوار وەرزی بارانبارینی یەک لە دوای یەکدا نزیکەی ١٨ ملیۆن کەسی لە سۆماڵ و ئەسیوپیا و کینیا تووشی کەمیی خۆراک کردوەتەوە.

ڕێکخراوی کەشناسی جیهانی سەر بە نەتەوە یەکگرتووەکان ڕایگەیاندووە کە ئەم وشکەساڵییە درێژترین وشکەساڵییە لە ماوەی چوار دەیەی ڕابردوودا لە ناوچەکەدا.

 

لە کینیا، وەرزەکانی بارانبارین لە خوار ئاستی مامناوەندەوە بووەتە هۆی وشکبوونەوەی ڕووبارەکان، ئەو ئیکۆسیستەمانەی کە زۆرترین زیانیان بەرکەوتووە، شوێنی هەندێک لە پارکە نەتەوەییەکان و یەدەگەکان و پارێزگاکانی کینیان کە زۆرترین سەردانیان بۆ دەکرێت، لەنێویاندا ناوچەکانی ئەمبۆسێلی، تساڤۆ و لایکیپیا-سامبورو.

 

لە کاتی دەستپێکردنی ڕاپۆرتەکەدا، وەزیری گەشتیاری و گیانلەبەرە کێوییەکان و میراتی کینیا پێنینا مالۆنزا وتی هەنگاوەکان بۆ ڕزگارکردنی ژیانی ئاژەڵان دەکرێت یارمەتیدەربێت لە کەمکردنەوەی زیانەکان، لەوانە هەڵکەندنی چاڵ و گواستنەوەی ئاو بۆ بەنداوەکانی کە وشکبووە.

 

وشکەساڵی بووەتە هۆی مردنی گیانلەبەرە کێوییەکان کە زۆربەیان جۆرە گیاخۆرەکانن، ئەو حاڵەتانەی مردن بەهۆی کەمبوونەوەی سەرچاوە خۆراکییەکان و هەروەها کەمبوونەوەی ئاوەوە سەریهەڵداوە، بەگوێرەی ئاماری وەزارەتەکە، ساڵی ڕابردوو لە کینیا تەنها ٣٦ هەزار فیل ماوەتەوە.