ئەسما فەتحی

 

قاهیرە- کۆمسیۆنی دژە جیاکاری مافێکی دەستوورییە کە لە ساڵی ٢٠١٤ەوە دیاریکراوە بەڵام هێشتا جێبەجێ نەکراوە، کە ژمارەیەک لە دامەزراوەکانی مافی مرۆڤ بەتایبەتی ژنان لەم دواییانەدا کاریان کردووە بۆ گەڕان بەدوای هۆکار و فشارەکان بۆ دامەزراندنی.

 

دامەزراوەی ژنانی نوێ مێزێکی دەوری سازکرد بۆ گفتوگۆکردن لەسەر بارودۆخی کۆمیسیۆنی دژە جیاکاری وەک مافێکی دەستووری کە بۆ ماوەی نزیکەی ١٠ ساڵ ڕاگیراوە و لەو ماوەیەدا دوایین بارودۆخی خستەروو، هەروەها بۆچوون و نیگەرانییەکانیان دەربارەی کێشەکە لەگەڵ ئامادەبووان باس کرد.

 

لە سەرەتای قسەکانیدا لەمیا لوتفی، بەڕێوەبەری بەرنامەی دژە جیاکاری لە دامەزراوەی ژنانی نوێ جەختی لە گرنگی دامەزراندنی کۆمیسیۆنی دژە جیاکاری کردەوە وەک میکانیزمێکی زۆر گرنگ بۆ پاراستنی دایک و باوکان لە جیاکاری، بەتایبەتی ئەو ژنانەی کە بەهۆی ئەوەوە دەناڵێنن.

 

ئاماژەی بەوەدا کە هیوایەک هەیە بۆ دامەزراندنی کۆمسیۆن لەگەڵ مسۆگەرکردنی سەربەخۆیی و کاریگەری لە کارەکانیدا، هەروەها بەردەوامبوونی بۆ ئەوەی ببێتە بەربەست و پاراستن بۆ خەڵک لە هەموو جۆرەکانی جیاکاری، جگە لەوەی ببێتە ئامرازێک بۆ قەرەبووکردنەوەی هەر کەسێک کە ڕووبەڕووی جیاکاری دەبێتەوە، جا لە یاسادا بێت یان کردارەکان یان بڕیارەکان.

 

ئەزموونەکانی پێشوو و ئەو ئەنجومەنانەی کە هیوایان نەبوو

مونا عەبدولرازی، ڕۆژنامەنووس و سکرتێری ژنان لە پارتی سۆسیال دیموکراتی میسر، ڕوونیکردەوە کە خەباتێکی بەردەوام هەیە بۆ دامەزراندنی لیژنەیەکی دژە جیاکاری بەهۆی کاریگەرییە نەرێنییەکانی کە پێشێلکردنی مافە سەرەتاییەکانی مرۆڤە، هەروەها  نیگەرانی هەیە سەبارەت بە ئەزموونەکانی پێشوو و کاریگەرییان لەسەر ئەو بابەتانەی کە بۆی دامەزراون، وەک ئەنجومەنی نیشتمانی بۆ مافەکانی مرۆڤ و منداڵی و دایکبوون و ئەوانی تر، وتیشی: ئەم ئەنجومەنانە چەندین پرسیاریان سەپاندووە سەبارەت بە توانای کۆمسیۆنەکە کە جارێک دامەزراوە بۆ بڕیاردان و سەربەخۆیی لە کارەکانیدا بۆ ئەوەی نەبێتە شوێنکەوتوو تەنها بۆ جێبەجێکردنی بڕیارە دیاریکراوەکان.

 

ئەو جەختی لەوە کردەوە کە ویستی سیاسی پێویستە بۆ پێکهێنانی لیژنەیەکی سەربەخۆ دژ بە جیاکاری، چونکە تەنها دەتوانێت ئەمە جێبەجێ بکات و کاریگەرییەکانی دڵنیا بکاتەوە.

 

ئاماژەی بەوەشکردووە، لە قۆناغی داهاتوودا کۆبوونەوەی بەکۆمەڵ بەڕێوەدەچێت بۆ پێکهێنانی کۆمسیۆن و چەندین تەوەرەی گفتوگۆ دەکرێنەوە و هەروەها ڕێککەوتن لەسەر میکانیزمەکانی کارکردنی بەکۆمەڵ دەکرێت.

 

بیانییەکان ڕووبەڕووی جۆرە جیاوازەکانی جیاکاری دەبنەوە

ئامال ئاغا، سەرۆکی یەکێتی ژنانی فەڵەستینی وتی: هۆکاری ئامادەبوونی لە مێزەکە بەهۆی ڕەتکردنەوەی هەموو جۆرەکانی جیاکارییەوە بووە، "وتی: ئەو هاوڵاتییە بیانییانەی لە میسر دەژین و لە نزیکەوە هەست بە جیاکاری دەکەن، هەندێک جار پرسیاریان لێدەکرێت کە ئایا میسریین یان بیانین لەو شوێنانەی کە هیچ پەیوەندییەکیان بەوەوە نییە، وەک سەردانیکردنی پزیشک لە قوتابخانەکان و هۆتێلەکان و زۆر شوێنی تر.

 

ئامال ئاغا لەو بارەیەوە ڕایگەیاند خولەکە ژمارەیەک گفتوگۆی قووڵی بەرزکردەوە، لەوانە چۆنیەتی کارکردنی کۆمسیۆن و شێوازی سکاڵا و گەرەنتییە جۆراوجۆرەکانی پەیوەست بەوەوە، جەختی لەوە کردەوە کە جیاکاری زیانبەخشە، چونکە خۆی چەند ڕۆژێک لەمەوبەر سەرسام بوو بەوەی کە تەنانەت لە بڕینی بلیتی شەمەندەفەریشدا جیاکاری لە نێوان ئەوانەدا هەیە کە لە ناوخۆدا دەژین و باج لەسەر بیانیەکان بەرز دەکرێتەوە.

 

ترس لە ئەنجامی ئەزموونی یاسای باری کەسێتی

شادیە نوفل، کە گرنگی بە کێشەکانی ژنان دەدات، ئاماژەی بەوەکرد، ئامادەبوونی لە ئەنجامی گرنگیدانی بە کۆمیسیۆنی دژە جیاکاری و کارەکانی لە کۆمەڵگەی مەدەنیدا مۆدێلی هاوشێوەی هەبووە، وەک کارکردن بۆ تێپەڕاندنی یاسایەکی دادپەروەرانە بۆ خێزانی میسری لە جیاتی باری کەسی، سەرەڕای پێشکەشکردنی زیاتر لە یەک پڕۆژەی جێگرەوە بۆ یاسای باری کەسی و سەرەڕای هەوڵێکی زۆر و کارکردن لەگەڵ پەرلەمان لەسەر ئەم بابەتە، هەموارکردنەکان لە وێستگەیەکی ناڕووندا وەستاون بەبێ ڕوونکردنەوەی وردەکارییەکان یان هۆکارەکان.