ناوەندی هەواڵ

 

نوێنەری هاوکاری نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ ئەفغانستان لە ڕاپۆرتێکدا کە دوێنێ دووشەممە ٨ی ئایار بڵاویکردەوە، پشتڕاستیکردەوە، "کۆمەڵێک جۆری سزای جەستەیی"ی بەڵگەدار کردووە کە بزووتنەوەی تاڵیبان لە دوای دەستبەسەرداگرتنی دەسەڵاتی لە ئەفغانستان لە ١٥ی ئابی ٢٠٢١ ئەنجامیداوە .

 

لەناو ئەو جۆرە سزای جەستەییانەی کە بەڵگە کراوە، شەق لێدان و لێدان و بەردبارانکردن هەبووە، ئەمە جگە لەوەی خەڵکی مەدەنی ناچار دەکات لە ئاوی سارددا بوەستن و بە زۆر سەریان دەتاشن، لە ڕاپۆرتەکەدا پشتڕاستی کردەوە کە تەنها لە ماوەی شەش مانگی ڕابردوودا زیاتر لە ٥٨ ژن و ٢٧٤ ژن پیاوان تووشی ئەشکەنجەی گشتی بوونەتەوە.

 

بەپێی ڕاپۆرتەکە، سیستمی یاسایی لە ئەفغانستان "لە ئێستادا شکست دەهێنێت لە گەرەنتیکردنی کەمترین دادگاییکردنی دادپەروەرانە و گەرەنتی پرۆسەی یاسایی"، هەروەها هۆشداری دراوە لەوەی کە ڕەتکردنەوەی مۆڵەتی تاڵیبان بۆ پارێزەرانی بەرگری و دوورخستنەوەی دادوەرە ژنەکان لە سیستەمی دادوەری کاریگەرییەکی زۆری لەسەر دەستڕاگەیشتن بە دادپەروەری ژنان و کچان هەیە.

 

نوێنەرایەتییەکە پشتڕاستی کردەوە، کە لە بەرواری دەستبەسەرداگرتنی دەسەڵاتی تاڵیبانەوە تا ١٢ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٢ تەنها لە ١٨ حاڵەتی سزای جەستەیی لەلایەن دادگاکانی ناوچەیی و پارێزگا و تێهەڵچوونەوەی دەسەڵاتەوە ئەنجام نەدراوە، لەو ژمارەیەش ٢٢ دۆسیە ژنان، لەناویاندا دوو کچ و ٣٣ کەس سزا دراون بۆ هەر کەسێکی مەدەنی، لە هەندێک حاڵەتدا خەڵک تا ٨٠ و ١٠٠ شەقیان لێدراوە.