ناوەندی هەواڵ

 

لە بانگەوازییەکەدا سەرۆکەکانی ڕێکخراوی خۆراک و کشتوکاڵ "FAO"، پرۆگرامی ژینگەیی نەتەوە یەکگرتووەکان "UNEP"، ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی "WHO" و ڕێکخراوی جیهانی بۆ تەندروستی ئاژەڵان "WOAH"   لە بەرامبەر چەندین حاڵەتی فریاگوزاری جیهانی وەک کۆڤید-١٩ ، ئیبۆلا - بەردەوام بوونی هەڕەشەکانی بڵاوبونەوەی نەخۆشی لە نێوان ئاژەڵان و مرۆڤدا، لەدەستدانی هەمەجۆری ژیان و گۆڕانی کەشوهەوا هۆشدارییان دا.

 

لە ڕاگەیەندراوێکدا، جەخت لەسەر پێویستی بە پێشینەکردنی "یەک تەندروستی" بۆ وەبەرهێنان لە دروستکردنی هێزی کار بە کارامەیی کردەوە، هەروەها ڕێنیشاندەرێک بۆ چۆنیەتی جێبەجێکردنی باشترین ئەم ڕێبازانە لە کۆتایی ئەمساڵدا بڵاودەکرێتەوە و پێویستی هاوکاری و پابەندبوونی باش بۆ وەرگێڕانی ڕێبازی یەک تەندروستی بۆ کاری سیاسی لە هەموو وڵاتاندا خرایەڕوو، داوا لە هەموو وڵاتەکان و لایەنە سەرەکیەکان دەکەن کە حەوت کرداری پیشینە لە ئەستۆ بگرن:

 

- گرنگی دان بە یەک تەندروستی لە ڕووی ئەجێندای سیاسی نێودەوڵەتی و کردنی بە پرەنسیپێکی ڕێنمایی لە میکانیزمەکانی جیهانیدا، لەگەڵ ئەوەی کە ئێستا ڕێکەوتنی نوێی جیهانیی پاندێمیکی تاوتوێ دەکرێت.

 

- بەهێزکردنی یەک سیاسەتی تەندروستی نەتەوەیی، ستراتیژی و پلانەکان.

- خێراکردنی جێبەجێکردنی پلانی یەک تەندروستی، لەوانەش پشتگیری کردنی بەرنامەکانی گەشەپێدانی یەک تەندروستی نەتەوەیی.

 

- دروستکردنی هێزی کاری یەک تەندروستی کەسی کە توانایان هەیە بۆ ڕێگەگرتن، دۆزینەوە، کۆنتڕۆڵکردن، و وەڵامدانەوەی هەڕەشە تەندروستییەکان بە شێوەیەکی کاتی و کاریگەر.

 

- بەهێزکردن و بەردەوامبوون لە ڕێگریکردن لە سەرچاوەی پەتاکان و هەڕەشە تەندروستیەکان.

 

- هاندان و بەهێزکردنی زانستی یەک تەندروستی و دروستکردنی بەڵگە و ئاڵوگۆڕ و توێژینەوە و گەشەپێدان و گواستنەوەی تەکنەلۆجیا و هاوبەشکردنی ئامڕاز و داتای نوێ.

 

- زیادکردنی وەبەرهێنان و پارەدانی ستراتیژی یەک تەندروستی و پلانەکان کە دەستەبەری جێبەجێکردنیان دەکات لە هەموو ئاستەکاندا، لەوانە پارەدان بۆ ڕێگریکردن لە سەرچاوەی هەڕەشە تەندروستیەکان.