ناوەندی هەواڵ

 

هەرچەندە ئەو توندوتیژی و دەستدرێژییە زایەندییەی کە ژنان و منداڵان ڕووبەڕووی دەبنەوە لە سودان نیگەرانی ڕێکخراوە نێودەوڵەتی و ناوخۆییەکانی بەرزکردۆتەوە، بەڵام بەردەوامی هەیە و هەڕەشە لە ژیانیان دەکات، بەتایبەتی دوای ئەوەی ژنان و منداڵان بەر دەستدرێژی و توندوتیژی لەلایەن لایەنە ناکۆکیەکانەوە دەکەون.

 

دوێنێ ٣٠ی تشرینی یەکەم لەڕاگەیەندراوێکدا، ڕێکخراوی ڕزگارکردنی منداڵان ترسی خۆی دەربڕی لەوەی ٣.٢ ملیۆن منداڵی کچی ئاوارە کە تەمەنیان لە خوار ١٨ ساڵەوەیە، مەترسی توندوتیژی و دەستدرێژی زایەندی یان هاوسەرگیری زۆرەملێیان لەسەرە.

 

بەگوێرەی دوایین هەواڵ کە لە ٢٩ی تشرینی یەکەمی ئەمساڵدا لەلایەن ڕێکخراوی نێودەوڵەتی کۆچەوە بڵاوکراوەتەوە، لە سەرەتای شەڕەوە ژمارەی ئاوارەبووەکانی سودان گەیشتووەتە ١١ ملیۆن کەس، کە لە ٩ هەزار و ٤٧٠ شوێن لە ١٨٤ شوێن لە ١٨ ویلایەتدا نیشتەجێ بوون لە سودان.

 

سەرەڕای ئەوەی کە ئەو منداڵانە بە تایبەتی مەترسییان لەسەرە، ژمارەی منداڵانی ئاوارەبووی خوار تەمەنی١٨ ساڵ لە کۆی ١١ ملیۆن کەس گەیشتووەتە ٥.٨ملیۆن کەس، لەنێویاندا٢.٨  ملیۆن منداڵی خوار تەمەنی ٥ ساڵن، زۆرێکیان لە بنەڕەتەکانی چاودێری منداڵی پێشوەختەیان نییە، لەوانە کوتان، ئاوی پاک، چاودێری تەندروستی، خۆراکی خۆراکی و شوێنی حەوانەوە بۆ پاراستنیان لە گەرما و سەرما.

 

ڕاپۆرتەکە ئەوە پشتڕاست دەکاتەوە، نیوەی ئەو منداڵانەی لە ئەنجامی ئەو ململانێیەی ئێستا ئاوارە بوون لە کۆمەڵگە میواندارەکاندا دەژین و نیوەکەی تریش لە بارودۆخێکی سەختدا دەژین. چونکە ٪١٨یان لە کامپی ئاوارەبووندا دەژین،٪١٦یان لە شوێنی نیشتەجێبوونی نافەرمییان لە شوێنی کراوەدا دەژین و ٪٩یان لە قوتابخانە، ناوەندی پەناگەیان بینا گشتییەکان دەژین.

 

بەگوێرەی ئاماری ڕێکخراوەکە، لە کاتی هێرشەکانی هێزەکانی پشتیوانی خێرا بۆ سەر گوند و ناوچەکانی ویلایەتی جزیرە، چەند ڕۆژێک لەمەوبەر ١٠ منداڵ کوژراون و ٤٣ی دیکەش برینداربوون و هەفتەی ڕابردوو منداڵانی کچی تەمەن ١٣ ساڵان تووشی دەستدرێژی و توندوتیژی زایەندی بوون.

 

سەرۆکی کاتی ئەمڕێکخراوە ڕایگەیاند، زۆرجار ژنان و منداڵان لە سودان یەکەم کەسن کە لە ئەنجامی توندوتیژی ماڵەکانیان بەجێدەهێڵن، ئەم حاڵەتانە بەزۆری لە کامپەکانی پەنابەرانی پڕ لە منداڵ ڕوودەدەن.

 

هەروەها نیگەرانی خۆی لە دۆخی سودان دەربڕی، دوای زیادبوونی ژمارەی ئەو کەسانەی کە لە ئەنجامی کوشتن و توندوتیژی و ئاوارەبوون لە مەترسیدان، دۆخەکەیان کۆنترۆڵ نەکراوە.