حەنان حارت 

مەغریب ـ لە فەرەنساوە کە زیاتر لە سێ دەیە لەوێ دەژی، ڕەجا ئەشبابی ، چالاکوانی مەغریبی ، تا ئێستاش وابەستەی ڕەگ و ڕیشەی خۆیەتی، کۆچی سەرەتایی ئەو هەستی سەربەخۆیی بێ توانا نەکرد ؛ بەڵکو دەرگای نوێی بۆ کردەوە بۆ دەربڕینی هاودەنگی، بە تایبەت لەگەڵ ژنان لە دۆخە بێ تواناکاندا، ڕەجا ئەشبابی ، چالاکوانی مەغریبی ، چەند ساتەکانی ژیانی خۆی لە نێوان دوو کەناردا دەگێڕێتەوە، هەروەها باس لە ڕۆڵی ژنان دەکات لە بەرخۆدانەکەدا، لە مەغریبەوە تا فەڵەستین و سووریا، ئەو وتی: کۆچکردن ئاسان نەبوو، کاتێک زۆر بچووک بووم نیشتمانم بەجێهێشت، بەڵام بەختەوەر بووم کە لە خێزانێکدا گەورە بووم کە ڕێگەیان پێنەدام پەیوەندییەکانم لەگەڵ مەغریب بپچڕێنم، سەرەڕای مانەوەم بۆ ماوەیەکی زۆر لە فەرەنسا، هەرگیز هەستم بە نامۆیەک نەدەکرد لە وڵاتەکەمدا، ساڵانە دووجار سەردانی ئەو وڵاتەم دەکرد و بەردەوام لە پەیوەندیدا بووم لەگەڵ هەموو ئەو شتانەی لەوێ ڕوودەدەن.

بەشداریکردنی ڕەجا ئەشبابی لە کاری کۆمەڵایەتیدا لە دڵی فەرەنسا دەستیپێکرد، لە ڕێگەی ڕێکخراوە مرۆییەکانی وەک "لاكروا غوج" و ئەوانی دیکە، کە ساڵانێک وەک خۆبەخشێک لەگەڵیاندا کاردەکات، ئاماژەی بەوەشکردووە، ئەم کارە فێری کردم کە هاودەنگی تەنها بەخشین نییە، بەڵکو پەروەردەکردن و بەرپرسیارێتی یەکتریش هەیە.

دواتر بە شێوەیەکی پچڕپچڕ گەڕایەوە بۆ مەغریب، دەستی کرد بە چالاکیی لەناو فیدراسیۆنی نێودەوڵەتی کۆمەڵگەی مەدەنی مەغریب، بەشداری لە چالاکییەکانی خانەی بەساڵاچووان کرد، بەشدارییەکانی فراوانتر بوو و بوارەکانی وەک حەوز گرتەوە، دواتر پەیوەندی بە ڕێکخراوی "بەزەیی و ئاشتی"ەوە کردووە، کە ژنانی وڵاتانی جۆراوجۆری عەرەبی کۆدەکاتەوە، بە شانازییەوە وتی: بەرژەوەندییەکانی ئەمڕۆم لەسەر ژنانە، لە هەر شوێنێک بن، وەک ژنێکی کۆچبەر، باش تێدەگەم لە بێدەنگی و ترس و پێویستی کەسێک کە وتی: من لێرەم بۆ ئەوەی لەگەڵتم.

سەبارەت بەو بابەتانەی ئەمڕۆ کاریان لەسەر دەکات، پرسی ژن لە پێش هەموو شتێکەوەیە، هیوادارم ئاشتی لە ناوچەکەدا زاڵ بێت، هەروەها ئازارەکانی ژنان لە شەڕ و ململانێکاندا زاڵ بن کۆتایی بێت.

لە فەرەنسا کاردەکات بۆ پاڵپشتیکردنی ژنانی کۆچبەر، بەتایبەتی ئەوانەی بە زمانی فەرەنسی نازانن یان کاغەزی نیشتەجێبوونیان نییە، من یاوەریان دەبم بۆ فەرمانگە حکومییەکان، وەرگێڕانیان بۆ دەکەم و یارمەتیان دەدەم بۆ فێربوونی زمانەکە، زۆرێکیان جیابوونەتەوە یان تەنیا و نازانن چۆن داوای مافەکانیان بکەن، تەنها پێویستیان بە کەسێکە گوێیان لێبگرێت و باوەڕیان پێبکات.

بۆ ئەو بەهێزکردن نەک تەنها لە یاساکانەوە سەرچاوە دەگرێت، بەڵکو لە ئیرادەشەوە سەرچاوە دەگرێت، ژنانی ئەمڕۆ لە ماڵەوە قەتیس نەماون، کار دەکەن و داهێنان دەکەن و بەرگەی هەوڵێکی زۆر دەگرن، بەڵام پێویستیان بە کەسێکە بیانناسێتەوە نەک کەسێک کە گومانی لە تواناکانیان هەبێت.

فەڵەستین یەکەم
کاتێک گفتوگۆکە ڕوو لە فەڵەستین دەکات، تۆنی ڕەجا ئەشبابی دەگۆڕێت، پڕە لە هەست و سۆز تەنانەت هەوڵی شاردنەوەی نادات، ئەوەی لەوێ ڕوودەدات دڵتەزێنە، ژنانی فەڵەستینی تەنها بەدەست گەمارۆ و بۆردوومانەکانەوە
ناناڵێنن، بەڵکو بەدەست لەدەستدانی منداڵەکانیانەوە، لەدەستی دووبارەبوونەوەی چەوسانەوە، بەهۆی مردنی خاوەوە دەناڵێنن.

ئاماژەی بەوەشکرد، لێرە لە پەناگەدا، تا دەتوانین هەوڵدەدەین هاودەنگی خۆمان دەرببڕین، ئێمە بە خۆپیشاندان دەچینە دەرەوە، دەنگ بەرز دەکەینەوە، دەنووسین، بەشداری چالاکییەکانی هۆشیارکردنەوە دەکەین، چونکە بێدەنگی تاوانە، ئێمە لە دڵماندا لەگەڵیانین، تەنانەت ئەگەر دەستمان بەسترابێتەوە.

 

بۆ ئەو ژنانی فەڵەستینی نوێنەرایەتی مۆدێلێکی حاشا هەڵنەگر دەکەن، ژیان لە داروپەردوودا دەپارێزن، هەموو دایکێکی فەڵەستینی خوێندنگەی سەبر و خۆڕاگرییە و هەموو کچێکی لەوێ، تەنانەت لە ناوەڕاستی ترسدا، شەڕکەرێکی بەرخۆدان و خۆڕاگرییە.

لیبیا، سووریا، سودان
قسەکانی ڕەجا ئەشبابی تەنیا لە فەڵەستین سنووردار نەبوو، پەیامەکەی بۆ ژنانی ناوچە جێناکۆکەکانی دیکە درێژکردەوە، لە لیبیا تا سووریا و سودان، ژنانی ئەم وڵاتانە تووشی قەیرانی ئاڵۆز دەبن: شەڕ، ئاوارەبوون، توندوتیژی و بێدەنگی، بێدەنگی جیهان، بێدەنگی ڕاگەیاندن و تەنانەت بێدەنگی کۆمەڵگەکانی خۆیان هەندێکجار.

پێی وایە بەرپرسیارێتی ڕۆشنکردنەوە بۆ ئەو ژنانە نەک هەر دەکەوێتە ئەستۆی ڕۆژنامەنوسان یان چالاکوانان، بەڵکو دەکەوێتە ئەستۆی هەمووان، دەنگیان نابیسترێت، چونکە کەسیان نییە هەڵیانبگرن، هەرکەسێک پلاتفۆرمی هەبێت، هەژماری تۆڕی کۆمەڵایەتی هەبێت، یان توانای نووسین یان دەربڕینی خۆی هەبێت، دەبێت دەنگی ئەوان بێت، چونکە لەبیرچوونەوە لە شەڕ بە ئازارترە.

پەیامێک بۆ نەوەی گۆڕان
ڕەجا ئەشبابی پەیامێکی ئاراستەی گەنجان و کچان کرد و وتی: ئێوە نەوەی هۆشیارین، واز لە خەونەکانتان مەێهێنن، وە لە ڕێگا سەختەکان مەترسن، گۆڕانکاری بە یەکجار ڕوونادات، بەڵکو بە دەستپێشخەری بچووک دەست پێدەکات، متمانە بەوە بکە کە دەنگت گرنگە، هەموو کارێکی پاک ئەژمار دەکرێت، باشی کەسانی دیکە بە کەم مەزانە، تەنانەت ئەگەر تەنها یەک وشە بێت، ئێوە هەلتان هەیە کە لەبەردەستمان نەبوون.

ئاماژەی بەوەشکردووە، جیهان بەڕووی ئێوەدا کراوەیە، ئامرازەکانیش لە دەستتدانتانن، چاوەڕێی ئەوە مەکەن دەرگاکانتان بۆ بکرێتەوە، دەست بە پڕۆژەکانتان بکەن، تەنانەت ئەگەر بچووکیش دەرکەون، بە تێپەڕبوونی کات، گەشە دەکەن و فراوانتر دەبن، ئێوە بیرۆکەی داهێنەرانەتان هەیە؛ تەنها باوەڕت پێیانبێت و پەرەیان پێبدەن، کۆچکردن مەکەنە ئامانجی خۆتان؛ لەبری ئەوە بیر لەوە بکەرەوە کە لەو شوێنەی لێی دەژیت خزمەت بە وڵاتانی ڕەچەڵەکی خۆت بکەیت، یان بە گەڕانەوە بۆ ئەوان.