Navenda Nûçeyan – Hunermenda cazê ya Afrîkaya Başûr Zenzile Miriam Makeba, ku wekî "Dayika Afrîkayê" tê nasîn, têkoşîna zarokên ku li kolanên Afrîkayê dijîn veguherandiye stranek li ser têkoşîna wan a ji bo çareserkirina polîsan. Di berhema xwe ya bi navê "Kawuleza mama" de, ew vedibêje ku çawa zarokên piçûk ên li taxên reşik, dema ku otomobîlên polîsan dibînin, ji dayikên xwe re diqîrin, "Lez bike, Dayê, negire." Bi gotinên wê, ev qîrîn nîşanek jiyana wan û berxwedana wan bû.

Navê ku herî baş li Dayika Afrîkayê tê

Zenzile çarenûsa ku parzemîna wê li ser wê ferz kiribû hilgirt ser xwe, jiyanek di nav qedexe, sirgûn û serhildanê de jiya. Sî sal piştî ku rejîma apartheidê hemwelatîbûna wê ji dest da, wê di konsera xwe ya yekem de li Afrîkaya Başûr a azad bi coş û stranên ku ji ser dikê derbas bûn, azadiya xwe pîroz kir. Her çend Zenzile wekî "hunermenda cazê", "parêzvana mafan", "çalakvan", "çekdar", "dayik" an "dermanker" hatiye binavkirin jî, ya ku herî baş li gorî wê bû her gav "Dayika Afrîkayê" bû.

Zarokê 8 salî şandin girtîgehê

Zenzile di 4’ê Adara 1932’an de li bajarokê nêzîkî Johannesburgê, weke keça şîfagerek ji dayik bû. Dayika wê bi dermanên giyayî xelkê bajêr derman dikir. Dema ku ew tenê heşt salî bû, ji ber çêkirin û firotina bîrayê ji malt û arvanê genim hate girtin; spîyan destûr nedan ku reşik bîraya xwe çêkin û bifroşin. Di encamê de, Zenzile û dayika wê hatin girtin û şeş mehan li wir hatin girtin.

Wê jiyanek tijî qedexe, sirgûn, têkoşîn û serhildan jiya. Ji ber zewaca bi çalakvanek mafên reşik re pasaporta wê ya Amerîkî hate betalkirin. Tevahiya cîhanê ji dengê Zenzileyê ji serhildana Afrîkayê fêr bû, û wê jiyana xwe li ser dikê, mîna dikê, bi dawî kir.