آغاز به کار کمیسیون ویژه پارلمان ترکیه در چارچوب ابتکار صلح عبدالله اوجالان
در پی ابتکار عبدالله اوجالان برای آغاز روند صلح و جامعه دموکراتیک، نخستین نشست کمیسیون ویژه ۵۱ نفره مجلس ترکیه امروز پشت درهای بسته برگزار شد؛ نشستی که نمایندگان دمپارت و کنگره دموکراتیک خلقها آن را فرصتی تاریخی برای حل مسالمتآمیز مسئله کورد دانستند.

مرکز خبر- در چارچوب روند صلح و جامعه دموکراتیک که از سوی عبدالله اوجالان رهبر خلق كورد در ۲۷ فوریه ۲۰۲۴ برای جوامع ترک و کورد مطرح شد، امروز برای نخستینبار کمیسیونی متشکل از ۵۱ عضو پارلمان ترکیه با ابتکار رئیس مجلس تشکیل جلسه داد. نشست در سالن مراسم مجلس و بدون حضور رسانهها برگزار شد؛ تنها چند خبرنگار معرفیشده اجازه حضور یافتند، اما فیلمبرداری ممنوع بود.
محور اصلی این جلسه، تعیین شیوه کار کمیسیون بود و نام آن هنوز مشخص نشده است. در این نشست، نمایندگان مختلفی اظهارنظر کردند.
گولستان قلیچ کوچییگیت، نماینده حزب دموکراسی و برابری خلقها (دم)، در این جلسه گفت: سالهاست حل مسئله کورد به تأخیر افتاده و به مشکلات ساختاری دامن زده است. او تأکید کرد که هدف این کمیسیون باید بررسی راهحلهای دموکراتیک، سیاسی و مسالمتآمیز برای حل این مسئله باشد و این تلاش میتواند به آیندهای دموکراتیک برای همه شهروندان ترکیه کمک کند.
گولستان قليچ کوچییگیت: مسئله کورد با رویکردهای امنیتی حل نمیشود
گولستان قلیچ کوچییگیت، نماینده حزب دم، در نشست کمیسیون مجلس تأکید کرد که مسئله کورد با رویکردهای امنیتی حل نمیشود. او گفت: مسئله کورد فقط موضوعی مربوط به آزادی و برابری حقوقی کوردها نیست، بلکه با اصولی مانند حقوق جهانی، سیاست آزاد، برابری و مردمسالاری پیوند خورده است. برای رسیدن به صلح اجتماعی پایدار، باید به دنبال زندگی برابر و عادلانه برای همه بود.
او تشکیل این کمیسیون را فرصتی تاریخی برای بحث بر سر راهحلهای فراگیر دانست و تأکید کرد که حزب او با مسئولیت ساخت آیندهای دموکراتیک بر پایه برابری، در این روند مشارکت میکند.
به گفته کوچییگیت، سیستم تکهویتی و حذفگرای کنونی، منجر به بحرانهایی شده که در قالب شورش، درگیری و خشونت نمود یافته و مانع شکلگیری مردمسالاری واقعی در ترکیه شده است.
او افزود: نمیتوان با بهتعویقانداختن دموکراسی و آزادیها، مشکلات را با نگاه امنیتی حل کرد. راهحل، گفتوگوی دموکراتیک و رویکردی همهجانبه است که ابعاد سیاسی، حقوقی، فرهنگی و اقتصادی را نیز دربر گیرد.
در پایان، تأکید کرد که مسئله کورد ریشه بسیاری از بحرانهای دیگر از جمله تبعیض علیه علویان، نابرابری جنسیتی و شکافهای اجتماعی در ترکیه است و بدون نگاهی دموکراتیک، برابر و چندصدایی نمیتوان این مسائل را حل کرد.
آغازی ارزشمند
گولستان قلیچ کوچییگیت تشکیل این کمیسیون را آغازی ارزشمند دانست و گفت که میتواند زمینهساز توافق سیاسی-اجتماعی و گسترش گفتوگوی دموکراتیک باشد. او تأکید کرد پارلمان باید نقش تاریخی خود را در گذار از بحران و تحقق تحول دموکراتیک ایفا کند.
وی افزود که حزب دم با درک مسئولیت تاریخی، با رویکردی سازنده، مشارکتی و مبتنی بر راهحل در این روند حضور دارد. به گفته او، صلح واقعی تنها با راهحلهای دموکراتیک و مشروع ممکن است، نه صرفاً با توقف درگیری.
کوچییگیت همچنین به سخنان عبدالله اوجالان اشاره کرد که حل مسائل را در چارچوب سیاست دموکراتیک میداند و گفت حزب دم همچنان مدافع گفتوگوی ملتها، برابری حقوقی و جمهوری دموکراتیک خواهد ماند.
سخنگوی مشترک HDK، مرال دانش بشتاش: باید زبان جدیدی بسازیم
مرال دانش بشتاش، سخنگوی مشترک کنگره دموکراتیک خلقها (HDK)، در نشست کمیسیون مجلس گفت این کمیسیون میتواند آغازی برای گذار از نظامی ضددموکراتیک، که نتیجه صد سال سیاست انکار بوده، به سوی یک نظام دموکراتیک باشد.
او تأکید کرد که مسئله کورد تنها مسئله کوردها نیست، بلکه ورود کوردها به چرخه حقوقی، به معنای دستیابی همه شهروندان ترکیه به یک نظام حقوقی دموکراتیک خواهد بود.
به گفته بشتاش، یکی از وظایف اصلی این کمیسیون باید نشان دادن اراده جدی برای اجرای قوانین موجود و اصلاح آنها باشد. او با انتقاد از فضای کنونی سیاسی و حقوقی ترکیه، به اجرا نشدن احکام دادگاه حقوق بشر اروپا و دادگاه قانون اساسی اشاره کرد.
او یادآور شد که فیگن یوکسکداغ و صلاحالدین دمیرتاش، روسای مشترک پیشین حزبشان، از سال ۲۰۱۶ زندانیاند، در حالیکه چندین حکم بینالمللی خواستار آزادی فوری آنها شده است؛ احکامی که هنوز اجرا نشدهاند. به گفته او، این موضوع شامل دیگر متهمان پرونده کوبانی نیز میشود و اجرای این احکام، باید در اولویت قرار گیرد.
حق امید
مرال دانش بشتاش با اشاره به زندانیان سیاسی متعددی چون عثمان کاوالا، چیدم ماتر، جان آتالای، لیلا گوون، و مینه اوزر، تأکید کرد که همانند پرونده دمیرتاش و یوکسکداغ، برای بسیاری از آنها نیز احکام حقوق بشری بینالمللی صادر شده که باید اجرا شوند.
او خواستار آن شد که کمیسیون در این زمینه ابتکار عمل نشان دهد و اراده سیاسی لازم را داشته باشد. بشتاش همچنین به حکم دادگاه حقوق بشر اروپا در مورد عبدالله اوجالان اشاره کرد و گفت که این حکم در سال ۲۰۱۴ بر «حق امید» تأکید کرده است؛ حقی که بخشی از اجرای عدالت و اصول حقوقی است.
او همچنین گفت که اوجالان تلاش زیادی برای موفقیت روند سیاسی و دستیابی به راهحل کرده و خواستار بهبود شرایط سلامتی، امنیت و آزادی او شدهاند. به گفته او، اجرای «حق امید» بخشی از اجرای قانون است و باید جدی گرفته شود.
مرال دانش بشتاش در ادامه سخنانش به موضوع مهم انتصاب قیم بر شهرداریهای مناطق کوردنشین پرداخت و گفت: در سه دوره اخیر، دولت بهجای پذیرش اراده مردم، بهطور غیرقانونی شهرداران منتخب را برکنار کرده است. به گفته او، احترام به رأی مردم و پایان دادن به این شیوه، پیششرط حل دموکراتیک مسئله کورد و ساختن جامعهای دموکراتیک است.
او تأکید کرد که حل مسئله کورد نهتنها به نفع کوردها، بلکه به سود همه اقشار بهحاشیهراندهشده در ترکیه از جمله کارگران، زنان، جوانان، علویان و مهاجران خواهد بود.
بشتاش گفت این کمیسیون نباید صرفاً محل گفتگو باشد، بلکه باید بستری برای برداشتن گامهای واقعی در مسیر صلح، عدالت و دموکراسی باشد. او بر مسئولیت جمعی در ساخت آیندهای عادلانه برای همه ملتهای ترکیه تأکید کرد.
در پایان، بر لزوم «ادغام دموکراتیک» و نه حذف و تسلیم شدن اقلیتها تأکید کرد؛ یعنی مشارکت در چارچوب حفظ زبان، هویت و فرهنگ. او خواستار مشارکت همه اقشار و شفافیت در روند کار کمیسیون شد و گفت: باید زبانی جدید و محترمانه برای گفتگو بسازیم.